Dat er ieder jaar Oost-Europese arbeidsmigranten naar Nederland komen om seizoenswerk te doen, is inmiddels bekend. Maar ook hightechbedrijven, zoals chipmachinefabrikant ASML, en Nederlandse universiteiten draaien op buitenlandse krachten.
De Roemeense Ionna Mic is één van de 500 Oost-Europeanen die bij chipmachinefabrikant ASML in Veldhoven werken. "Ik vind het hier erg fijn. Ik ben gewend aan de manier van leven, de mentaliteit, de Nederlandse mensen." Ze spreekt Nederlands, heeft Nederlandse vrienden en ze is niet van plan ooit nog weg te gaan uit Nederland.
Toch hebben migranten uit Oost-Europa vaak een slechte reputatie. Maar een bedrijf als ASML kán helemaal niet zonder kennismigranten, vertelt Peter Bailliere, hoofd personeelszaken in Nederland. Er zijn simpelweg niet genoeg hoogopgeleide Nederlanders om aan de vraag bij ASML en andere technische bedrijven te voldoen.
Nederland heeft deze kennismigranten dus hard nodig, maar wie zijn zij eigenlijk? En worden ze niet gemist door hun thuisland? Voor het tweede deel van deze serie over arbeidsmigranten dook Nieuwsuur in de wereld van kennismigranten in Tilburg en Eindhoven.
Immigratie is een feit
"Immigratie is een feit", zegt de Bulgaarse Stoyana Ivanova. De studente volgt twee masters tegelijk aan Tilburg University.
Ze is één van de ruim 2000 buitenlandse studenten aan de universiteit met bijna 16.000 studenten in totaal. Nederland is een populair land onder internationale studenten. Onderwijsinstituten staan goed aangeschreven, er zijn veel Engelstalige programma's en het is betaalbaar om hier te studeren, zeker in vergelijking met landen als het Verenigd Koninkrijk.
Naast haar studie werkt Ivanova bij de personeelsafdeling van de universiteit. Samen met haar internationale collega's werft ze studenten van over de hele wereld. Binnenkort gaat ze naar haar thuisland Bulgarije om Tilburg University onder de aandacht van Bulgaarse studenten te brengen.
Ivanova vindt het een voordeel met een internationale klas te studeren. "Voor mij als student is het fijn dat de universiteit ook in het buitenland studenten werft. Ik kan mijn discipline vanuit meerdere perspectieven bekijken. Mensen die van over de hele wereld komen, hebben andere levenservaring, dus natuurlijk hebben ze ook andere meningen dan ik."
Kruisbestuiving
Een deel van de buitenlandse studenten blijft na hun afstuderen in Nederland om te werken. Technici worden soms zelfs al van de universiteiten geplukt door hightechbedrijven, zoals ASML. Daarnaast werft de chipmachinefabrikant actief in het buitenland. Een derde van het personeel van ASML in Nederland komt uit het buitenland.
De diversiteit heeft enorme voordelen voor ASML, vertelt Bailliere. "De kruisbestuiving van al die verschillende nationaliteiten die met hun perspectief komen met hun ervaring, met hun opleiding, dat creëert ook een zekere dynamiek." 100 Nederlandse ingenieurs komen snel tot een gemeenschappelijke visie, "maar misschien niet altijd tot de meest creatieve oplossing, dus we hebben die creativiteit en die verschillende perspectieven nodig om onze innovatie te bewerkstelligen en te blijven behouden."
Braindrain
De Roemeense Radu Donose werkt bij ASML in Veldhoven. "Het is absoluut uitdagender. Je loopt hier echt voor op innovatiegebied. Je ontwikkelt dingen vanuit het niets."
Maar de stroom kennismigranten uit landen als Bulgarije, Polen en Roemenië heeft ook een keerzijde. Er dreigt een gebrek aan hoogopgeleiden in de landen van herkomst. "Als je puur aan je land denkt, zou je dit niet doen. Dan probeer je je land zoveel mogelijk te helpen. Maar je moet ook aan jezelf denken", aldus Danose.
De Poolse Joanna Pilarczyk kwam óók voor het salaris naar Nederland. "De baan die ik in Polen kon krijgen na mijn afstuderen was niet eens genoeg om mijn huur van te betalen," vertelt ze. Maar, "we zijn ook met een reden weggegaan. Omdat ons land niet de juiste omstandigheden heeft gecreëerd voor ons."
Wereld aan hun voeten
Hoogopgeleide kennismigranten kunnen overal ter wereld aan de slag. In Eindhoven doen ze er daarom alles aan om ze in de regio te houden. Bij The Hub, de internationale huiskamer, geven vrijwilligers iedere week Nederlandse les.
De Bulgaarse studente Ivanova heeft haar weg in Nederland inmiddels gevonden. Ze is lid geworden van de Tilburgse studentenroeivereniging Vidar. Ze weet nog niet waar ze heengaat na haar afstuderen deze zomer. "Ik denk zeker Europa. Misschien Nederland, misschien niet. We zien wel."
Dit verhaal is onderdeel van een serie over arbeidsmigratie. Zie hieronder voor deel één.
