Steve Bannon deed een poging, Geert Wilders en Marine Le Pen deden een poging, en meest recentelijk probeerde Matteo Salvini het: één blok van eurosceptische partijen in het Europees Parlement smeden. Of het gaat lukken is de vraag, maar feit is dat de eurosceptici een factor van belang zullen vormen na de Europese verkiezingen van 26 mei. Volgens een peiling van Politico zouden ze nu ruim een derde van de zetels kunnen overnemen.
Kritiek van burgers op EU
Het worden spannende Europese verkiezingen. De meeste burgers, ook Nederlanders willen in de Europese Unie blijven. Toch was er nooit eerder zoveel kritiek en weerstand, ook bij Nederlanders die juist veel met Europa te maken hebben.
Bijvoorbeeld op de bloemenveiling in het Westland, een plek waar veel Europees wordt gewerkt, is juist veel aanhang voor Forum voor Democratie. Bloemenhandelaar Dave van der Meer gaat op die partij stemmen: "Je ziet dat er langzaam meer bevoegdheden van het land naar Europa gaan en dat je straks geen baas in eigen land meer bent. Ik denk dat dat bij de mensen geen prettig gevoel brengt."
Ook kweker Hans Zwinkels ziet wat in Forum voor Democratie: "Het is in ieder geval een partij die weer eens een beetje reuring brengt. Waar ze niet elkaar allemaal achterna lopen. Ik denk dat zo'n partij wel wat teweeg kan brengen, daar moeten we ook niet bang voor zijn. Laat het maar gebeuren."
Schade
Tot de brexit riepen eurosceptici vaak op tot uittreden. Dat is na de chaos in het Verenigd Koninkrijk de afgelopen maanden omgevormd tot een roep voor verandering van binnenuit. Wat kunnen eurosceptici bereiken in Brussel?
Tot nu toe is het moeilijk gebleken om eurosceptische partijen binnen de EU echt te verenigen. Het is makkelijker om dingen tegen te houden dan om dingen te veranderen, ziet ook Mark Leonard, directeur van Europese denktank ECFR.
Hij deed onlangs een groots opgezet onderzoek naar de stemming in de EU. "Het is voor deze partijen haast onmogelijk gebleken te bepalen wat ze wél willen. Maar als het doel is om dingen tegen te houden en te blokkeren, kunnen ze best veel schade aanrichten."
Systeem binnendringen
Marisa Matias en Danuta Hübner, twee Europarlementariërs uit verschillende landen en van verschillende fracties waarschuwen al jaren voor de opkomst van populistische partijen in de EU. Al in juli gaat het parlement aan de slag met de benoeming van eurocommissarissen.
"Ik maak me zorgen over het feit dat ze het systeem binnendringen", zegt de Portugese Matias, "Ik kan me goed voorstellen dat er voor het eerst extreemrechtse Eurocommissarissen zullen worden voorgedragen." De Poolse Hübner deelt haar zorgen: "We kunnen geconfronteerd worden met collega's die niet vóór een beter Europa zijn."
Leonard ziet allerlei mogelijkheden tot het bemoeilijken en vertragen van de besluitvorming in het parlement. "Ze kunnen de benoeming van commissarissen blokkeren, en de begrotingsplannen blokkeren. Ze zouden ook de lopende procedures tegen Polen en Hongarije kunnen traineren. Het gaat de mensen om verandering. Mensen zijn klaar met de status quo, en ze willen verandering zien."
