De afgelopen twee jaar liep econoom Marcel Canoy zonder restricties en zonder voorwaarden rond bij de Rabobank. Hij wilde weten hoe de bank er voor staat na meerdere schandalen en een ongekende kredietcrisis. Resultaat is het boek De bank van goede bedoelingen, dat morgen verschijnt.
Of Canoy het jammer vindt dat hij niet bij ING rondliep de afgelopen twee jaar? Die bank kampte met en groot witwasschandaal en gedoe over het salaris van topman Ralph Hamers. "Nee, zegt de econoom. "Ik was niet op zoek naar een schandaal. Ik zocht een bank die zich wilde openstellen. En ook bij de Rabobank is genoeg gebeurd."
Belangrijke les
Hij doelt op de Libor-fraude. In 2013 kreeg de Rabobank 774 miljoen euro boete omdat medewerkers hadden meegedaan aan de manipulatie van rentetarieven. Topman Piet Moerland stapte op. "Daar is een belangrijke les uit getrokken. De bank moet zich niet bezighouden met wezensvreemde activiteiten. Ze zijn goed in food en agri in het buitenland en in Nederland is het een algemene bank. Dit soort avonturen, je gedragen als een investeringsbank, dat was niet verstandig", zegt Canoy.
Na het Libor-schandaal kwam Wiebe Draijer bij de bank aan het roer. "Er is een enorme cultuuromslag geweest. Er zijn strenge interne en externe regels waar we ons aan moeten houden, maar veel van die regels zouden we zelf ook instellen. Er worden natuurlijk fouten gemaakt, maar we weten dat nu veel sneller en kunnen ook sneller ingrijpen", aldus Draijer.
Canoy ziet de bank worstelen met de strengere regels. Bijvoorbeeld bij de familie Vork, klant van de Rabobank. Door grootschalige sloop- en bouwwerkzaamheden in de buurt verzakte hun huis en werd het onbewoonbaar. Ze moesten het huis verkopen, maar door de schade was de waarde enorm gedaald. Ze bleven met een forse restschuld achter.
De afdeling Bijzonder Beheer probeerde tot een regeling te komen, maar een andere afdeling van de bank wilde niet meedoen. Het liep goed af, maar dit voorbeeld illustreert volgens Canoy precies het dilemma waar de bank mee te maken heeft. "Het is schokkend om te zien door hoeveel hoepels de dossierhouder moest springen om tot een regeling te komen, echt ongelofelijk."
Ruimte voor verbetering
Draijer erkent dat de regels soms knellen, maar begrijpt dat ze er zijn. "We moeten er alles aandoen om het vertrouwen te herstellen. We worden er elke keer mee geconfronteerd hoe fragiel dat is."
Volgens econoom Canoy is de bank op de goede weg, maar toch ziet hij ruimte voor verbetering. Hij pleit voor het instellen van een behavioral risk officer, een hooggeplaatste medewerker die stuurt op gedrag. "Het gaat niet alleen om regels, maar juist ook om gedrag. De bank en de samenleving zouden gebaat zijn bij zo iemand, die direct rapporteert aan de raad van bestuur."
Wiebe Draijer is niet van plan om dat advies op te volgen. "Ik ben die persoon. We hebben enorm geïnvesteerd in gedrag, in waarden. Alle medewerkers van de bank zijn er van doordrongen dat ze hier op moeten letten."
