Is hout stoken groener dan kolen? Een vurig debat

Om de Parijse klimaatdoelen te halen moeten de kolencentrales in Nederland dicht. Met miljarden subsidie worden een aantal van die centrales omgebouwd om op hout te kunnen draaien. Hout wordt door de Europese Unie gezien als klimaatneutrale energiebron.

Maar is deze vorm van biomassa wel echt zo groen? Wetenschappers staan recht tegenover elkaar in deze discussie. Voor- en tegenstanders vechten elkaar de tent uit.

'Gevaarlijk sprookje'

Voor hoogleraar ecologie Louise Vet, tevens directeur van het Nederlands Instituut voor Ecologie én nummer 1 in de duurzame top 100, is het duidelijk. "Hout stoken als duurzaam alternatief voor kolen? Ik vind het een gevaarlijk sprookje."

Gert-Jan Nabuurs, hoogleraar Europese Bosbouw en rapporteur voor het Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC), ziet hout juist als een prima oplossing. "Het is heel duidelijk. We moeten van fossiele brandstoffen af. Bij duurzaam bosbeheer is hout verstoken voor energie een goed idee."

Klimaatneutraal of niet?

De discussie draait vooral om de vraag of het verbranden van hout voor energie gezien mag worden als klimaatneutraal. Tegenstanders wijzen erop dat bij het verbranden van hout veel meer CO2 vrijkomt dan bij kolen of gas. "Bomen hebben jarenlang CO2 staan opnemen", zegt Vet. "Als je die nu gaat verbruiken in een biomassacentrale produceer je twee keer zoveel CO2 vergeleken met een kolencentrale of een gascentrale."

Voorstanders van biomassacentrales brengen daar tegenin dat de bomen die worden terug geplant, weer CO2 opnemen. "Dezelfde hoeveelheid CO2 als de lucht in gaat, wordt ook weer afgevangen in de bossen die op dit moment staan te groeien", zegt Nabuurs. "In die combinatie is het CO2-neutraal."

Maar, zeggen tegenstanders, een boom is niet in een keer terug gegroeid. "Dat duurt twintig tot tachtig jaar", zegt Marjolein Demmers, directeur van Natuur & Milieu. "En het duurt tientallen jaren voordat net zoveel CO2 is opgenomen", vult Vet aan.

"Maar toch", zegt Nabuurs, "is het wel een gesloten cyclus. Je zorgt dat je het bos in stand houdt en dat je méér bij laat groeien dan wat je oogst. Daardoor voeg je netto geen CO2 toe aan de atmosfeer."

Taco Douma, directeur van de Amercentrale in Geertruidenberg, dat binnenkort voor tachtig procent op houtkorrels draait, beaamt dat. En, zegt hij, "we gebruiken alleen resthout uit bijvoorbeeld de woningbouw en de Amerikaanse meubelindustrie. We kappen nooit bomen alleen voor energieopwekking. In de landen waar we hout vandaan halen, neemt de hoeveelheid bos aantoonbaar toe."

Nabuurs: "Ik denk dat je een stuk van je energievoorziening uit biomassa kunt halen, zonder dat je je bossen aantast."

'Lijkt alsof we doelen halen'

Tegenstanders geloven dat niet en wijzen erop dat biomassa erg duur is en als energievorm alleen kan bestaan door miljardensubsidies. "Biomassa is voor de centrales gewoon financieel interessant", zegt Demmers. "Heel logisch om te blijven pleiten voor biomassa. En zo lang we rekenen met nul CO2-uitstoot, is het voor de overheid ook aantrekkelijk, want daarmee lijkt het alsof we de doelen halen."

Vet: "We willen minder CO2 in de lucht, en stoten door de verbranding van hout dan drie keer zoveel uit. Heel erg droevig en onbegrijpelijk dat het gebeurt."