Het Internationaal Strafhof (ICC) in Den Haag moet een onderzoek starten naar de Wagner-groep. Dat vinden Russische veteranen die de paramilitaire eenheid Wagner een 'criminele organisatie' noemen.
Wagner is een organisatie die Russische huurlingen inzet in internationale conflicten en is vooral actief in Syrië en Afrika. Volgens Russische media vochten al meer dan 3000 mannen voor deze organisatie in Syrië. Wagner is daar ingezet om Assads olieraffinaderijen te beschermen, in ruil voor een deel van de opbrengst.
De eenheid functioneert los van het Russische leger, maar de banden lijken innig. En dat terwijl de Russische wet paramilitaire organisaties verbiedt en het illegaal is om ervoor te werken.
Huurlingen
"We hebben bewijzen dat er Russische burgers worden ingezet in misdaadorganisaties, die men particuliere militaire ondernemingen noemt. De rechten en vrijheden van die Russische burgers worden geschonden", zegt een woordvoerder van Russische veteranen, Jevgeni Sjabajev, over de paramilitaire eenheid Wagner.
Huurlingen hebben geen rechten en als ze sneuvelen krijgen de nabestaanden geen compensatie. "Het handelt niet volgens het Verdrag van Montreux, dat hebben ze niet getekend", vertelt Sjabajev. "En ze betalen geen belasting, het is een echte, criminele organisatie."
Jongens sluiten zich aan bij Wagner omdat hun een goed salaris wordt beloofd, maar al honderden mannen kwamen om. De veteranen eisen nu een onderzoek naar hun dood en naar de voorwaarden waarop deze Russische mannen zijn overgehaald om in Syrië te vechten. "Ze laten zich door geen enkele rechtsgrondslag leiden en keren geen enkele vergoeding uit aan hun mensen, zoals andere particuliere militaire organisaties doen", aldus de woordvoerder van Russische veteranen.
De kok van Poetin
Ondanks dat de Wagner-groep formeel gezien losstaat van het Kremlin, zijn er connecties met hoge kringen in de Russische politiek.
De grote baas van Wagner is restaurateur en zakenman Jevgeni Prigozjin, wiens bijnaam "Poetins kok" is. Jevgeni Prigozjin werd eerder aangeklaagd door de VS omdat hij een "trollenfabriek" heeft opgezet die via sociale media de Amerikaanse verkiezingen zou hebben beïnvloed.
Volgens Poetin is Prigozjin slechts een zakenman, maar op beelden van een bezoek van de Russische minister van Defensie aan Libië, zit Poetins kok als enige burger naast de minister en militairen aan de onderhandelingstafel.
Het geheimzinnige privéleger traint nu het leger van de Centraal-Afrikaanse Republiek en duikt op in meer landen in Afrika. Daarmee lijkt het een verlengstuk van het Russische buitenlandbeleid.
Journalisten vermoord
Drie Russische journalisten die onderzoek deden naar de geheimen van Wagner, werden vorig jaar vermoord. "De staat saboteert het onderzoek. Volgens mij weten ze wie de dader is", zegt journalist Maksim Sjevtsjenko. De journalist heeft Wagner-baas Prigozjin vragen gesteld over de dood van de drie journalisten, maar hij krijgt geen antwoorden.
"Daardoor weet ik dat Prigozjin iets verbergt. Zijn mensen hebben zelf niet meegewerkt aan de moorden, maar ze zijn er wel bij in de buurt geweest. Dicht bij de vermoorde journalisten op het moment van de moord", zegt Sjevtsjenko.
Russische journalisten vrezen dat de moord op hun collega's in de doofpot belandt. Sjevtsjenko zegt: "Ik heb het gevoel dat de moordenaars van hogerhand worden beschermd. Ze proberen alle sporen uit te wissen. Wie dat doen? Ik wil niet generaliseren en zeggen dat Poetin erachter zit. Maar iemand heeft het gedaan, de autoriteiten werken niet mee aan het onderzoek naar de drie Russen. We worden nu voorgelogen."
