Voor het eerst heeft de Nederlandse rechter uitspraak gedaan over de aard van de Syrische strijdgroep Ahrar al-Sham. De rechtbank in Rotterdam bestempelde vandaag de beweging als 'terroristisch' in een zaak tegen twee Syriëgangers.
Het ministerie van Buitenlandse Zaken typeerde Ahrar al-Sham juist als 'gematigd'. De Nederlandse regering steunde in de afgelopen jaren ook verschillende strijdgroepen in Syrië die militair samenwerkten en nauwe banden onderhielden met Ahrar al-Sham.
Samenwerking met Al-Qaida
Ahrar al-Sham was tot voor kort een van de machtigste jihadistische bewegingen in Syrië. De strijdgroep bevond zich jarenlang in een 'grijs gebied': de groepering staat niet op internationale terreurlijsten, maar sommige landen, zoals Duitsland, beschouwen de strijdgroep wel als 'terroristisch'. De groepering werkte samen met Al-Qaida, maar ook met door Nederland gesteunde strijdgroepen. Het ministerie van Buitenlandse Zaken beschouwde Ahrar al-Sham als 'gematigd', het Openbaar Ministerie als terroristisch.
De Nederlandse rechter kwam vandaag in een zaak tegen twee Nederlandse Syriëgangers tot hetzelfde oordeel als het OM: Ahrar al-Sham is 'terroristisch'. Daarmee plaatst de rechter de groepering in dezelfde categorie als IS en Al-Qaida.
De rechter wijst er vandaag onder andere op dat Ahrar al-Sham in haar eerste videoboodschap al zei een islamitische staat te willen vestigen. Bovendien werkte Ahrar al-Sham vanaf het begin samen met de internationaal erkende terreurbeweging Jabhat al-Nusra, aldus de rechter. Ahrar al-Sham was betrokken bij sektarisch geweld tegen onder meer de alawitische en sjiitische burgerbevolking in Syrië, en betrokken bij ontvoeringen van burgers en martelingen van kinderen.
Geheim steunprogramma
De uitspraak van vandaag is van belang vanwege het staatsgeheime steunprogramma waarmee de Nederlandse regering tussen 2015 en 2018 Syrische strijdgroepen voorzag van goederen, zoals pick-uptrucks en communicatieapparatuur. Minstens zes van de door Nederland gesteunde groeperingen werkten nauw samen met Ahrar al-Sham, zo onthulden Nieuwsuur en Trouw vorig jaar. De Nederlandse rechter stelt nu vast dat deze samenwerkingspartner van de door Nederland gesteunde rebellen, Ahrar al-Sham, 'terroristisch' is ook gedurende het Nederlandse hulpprogramma.
De alliantie met Ahrar al-Sham vormde voor Nederland geen belemmering om hulp te geven aan de strijdgroepen. Het ministerie beschouwde Ahrar al-Sham vanaf 2015 zelfs als 'gematigd' omdat de groepering in Saoedi-Arabië een 'gematigdheidsverklaring' had ondertekend. Buitenlandse Zaken baseerde zich bovendien enkel op internationale terreurlijsten van de VN en de EU. Ahrar al-Sham stond daar niet op vermeld.
Binnenkort volgt een andere rechtszaak die nog gevoeliger ligt voor Buitenlandse Zaken. In die zaak gaat het namelijk over een Syriëganger die bij een groepering zat, die niet alleen met Ahrar al-Sham samenwerkte, maar ook directe steun van Nederland ontving. De strijdgroep, het Levant Front, werd al eerder door het OM als terroristisch bestempeld maar kreeg desondanks pick-uptrucks van Nederland.
Het ministerie van Buitenlandse Zaken laat vanavond in reactie aan Nieuwsuur en Trouw weten dat ze de uitspraak van de rechter nader zal bestuderen. Ook zegt het ministerie: "We zullen Europese partners en bondgenoten informeren over deze gerechtelijke uitspraak, omdat Ahrah al-Sham niet op internationale (EU en VN) terreurlijsten staat."
