Na weken van gewelddadige protesten van de gele hesjes lanceerde president Emmanuel Macron op 15 januari zijn oplossing: Le grand débat national. Een twee maanden durende marathon van 10.000 bijeenkomsten verspreid over heel Frankrijk waar burgers hun zorgen en angsten kunnen delen.
Vandaag zijn de laatste bijeenkomsten. Macron en zijn team zullen met tevredenheid terugkijken op het debat; de populariteit van de Franse president steeg de afgelopen maanden en de gele hesjes-beweging slonk tot een harde kern. Maar of de onderliggende onvrede ook weggenomen is?
Dat de gele hesjes nog niet weg zijn zien we in het Zuid-Franse Narbonne. Tegen het einde van het debat aldaar staan twee vrouwen met gele hesjes op met een spandoek: Le Grand Débat is oplichterij. "Er is geen democratie en rechtvaardigheid meer", zegt een van de vrouwen met het spandoek. "We hebben geen geld, en dus kunnen we niets." Volgens sommige peilingen zou tweederde van de Fransen weinig vertrouwen hebben dat er echt iets gebeurt met hun inbreng.
Toch heeft het Grand Débat wel degelijk een positief effect gehad. Volgens Niek Pas, historicus en Frankrijkkenner aan de Universiteit van Amsterdam, is het feit dat de gele hesjes-beweging niet verder gegroeid is alleen al winst voor Macron. Dat de beweging nu gekrompen is tot een harde kern van 30.000 man is voor hem een overwinning. "Er zal altijd een groep zijn die nooit tevreden is", aldus Pas.
Gehoord voelen
Alain Péréa, de En Marche!-parlementariër die de bijeenkomst in Narbonne organiseert, erkent dat niet iedereen tevredengesteld kan worden. "We leven niet in een fantasiewereld." Het gaat Péréa erom dat mensen zich gehoord voelen. "Het was noodzakelijk dat er een debat kwam, na alle eisen die het Franse volk, niet alleen de gele hesjes, maar het hele Franse volk stelde. Het Grand Débat is daar een logisch gevolg van."
Veel deelnemers aan het debat in Narbonne klagen over hun gekrompen inkomen en de toegenomen lasten. "Ik heb geen geld voor zonnepanelen of dubbelglas", zegt een vrouw. "Ik heb een ernstig auto-ongeluk gehad en krijg nog maar 910 euro in de maand", zegt een man.
Een afgekeurde vrouw klaagt dat haar uitkering nog maar een derde is van wat hij is geweest. "Ik ben niet tegen het klimaat", zegt een vrouw met een geel hesje. "Maar je hebt geld nodig om er wat tegen te kunnen doen, en dat heb ik niet."