Een toekomstbestendige publieke omroep: de vier coalitiefracties werken samen met minister Arie Slob (Onderwijs en Media) aan een plan om dat voor elkaar te krijgen. Om inspiratie op te doen was een Nederlandse delegatie onlangs in Denemarken op bezoek bij de publieke omroep.
"Wat ik heel goed vind, is dat de Denen niet meer alleen programma's maken voor televisie, maar ook voor online", zegt VVD-Kamerlid Thierry Aartsen. "Tegenwoordig kijken grote groepen mensen geen televisie meer, dus er is een andere manier van tv maken nodig. Een manier die meer past bij deze tijd."
CDA-Kamerlid Harry van der Molen vult aan: "Wat mij ook opvalt is dat het in Denemarken wel lukt om met anderen samen te werken. Met Netflix worden bijvoorbeeld tv-series gemaakt. Dat zouden wij ook moeten doen, om zo te zorgen voor voldoende Nederlandstalig drama tussen alle internationale concurrentie."
Nu is dat nog niet mogelijk, daarvoor moet eerst de wet worden aangepast. Het is volgens Van der Molen ook hoog tijd dat dat gebeurt. Aartsen: "Je kan niet doen alsof iets als Netflix niet bestaat. Daar zul je als publieke omroep mee moeten samenwerken, Of je nou wil of niet."
Wel Deens drama, maar minder nieuws
De Deense publieke omroep, DR, heeft te maken met de grootste bezuinigingsronde ooit: er moet 20 procent bezuinigd worden. En dat merken ze bijvoorbeeld op de nieuwsredactie van de omroep, daar zijn veel tv- en radioprogramma's geschrapt. Maar dramaseries van eigen bodem krijgen bijvoorbeeld veel prioriteit.
In Denemarken wordt vaker samengewerkt met streamingdienst Netflix. Het bedrijf produceert nu tv-series in Denemarken, waarbij Deense schrijvers, producenten en acteurs worden ingehuurd. Op die manier wordt Netflix niet alleen gezien als een bedreiging: het zorgt ervoor dat de Deense tv-productie toeneemt.
De Denen hebben ook het aantal kanalen fors teruggebracht: van zes naar drie.
"Dat de Denen de keuze hebben gemaakt om in het nieuws te snijden, daar stonden wij wel van te kijken", zegt Van der Molen. "In Nederland zijn er ook bezuinigingen geweest, maar daar heeft de publieke omroep altijd gezegd: nieuws is onze kernactiviteit en daar blijven we vanaf."
Aartsen vindt het wel goed dat Denemarken keuzes maakt. "Ze hebben ook het aantal kanalen fors teruggebracht: van zes naar drie. Vooral omdat jongeren nu veel meer online naar programma's kijken. In Nederland zouden we wat dat betreft zeker kunnen kijken naar het schrappen van NPO 3."
Een reclamevrije omroep
De coalitie praat voor het eerst serieus over een publieke omroep zonder reclame, al moet er dan wel elders 150 miljoen euro worden gevonden. "Dat is een enorme puzzel, want als de publieke omroep het met een veel lager budget moet doen dan gaat dat ten koste van de programma's", zegt CDA'er Van der Molen.
Toch is het volgens Aartsen van de VVD een belangrijk punt om naar te kijken. "We hebben nu ieder jaar in november een discussie over hoeveel geld erbij moet, hoeveel geld eraf moet. Uiteindelijk moeten we naar een stabiele financiering. Reclamevrij is een optie om dat te regelen, maar er zijn ook andere manieren."
Beide Kamerleden zijn overtuigd van het belang van de publieke omroep. "Ik denk dat dat belang in 2019 groter is dan in de jaren ervoor", zegt Van der Molen. Volgens Aartsen zal de publieke omroep er in 2025 zeker nog zijn. "Maar dan moet er wel mee worden bewogen met de kijkers."
