Johann de Graaf
redacteur Nieuwsuur Online
Johann de Graaf
redacteur Nieuwsuur Online
Het was de grootste verstoring van de luchtvaart in Europa sinds een vulkaan op IJsland in 2010 het vliegverkeer lam legde: het drone-incident in december op Gatwick Airport waardoor 140.000 passagiers strandden en duizend vluchten werden geannuleerd. Urenlang wist een consumentendrone, voor iedereen te koop en simpel te bedienen, het vliegveld in de greep te houden, waarop de politie radeloos het leger inschakelde.
Het incident in Groot-Brittannië staat niet op zich. Steeds vaker vliegen consumentendrones in gebieden waar ze niet mogen komen. En ook steeds vaker worden drones gebruikt door kwaadwillenden. Maar wie bel je eigenlijk als zo'n drone uit de lucht moet worden gehaald? De ogen zijn in het uiterste geval gericht op het leger.
De Nederlandse Defensie merkt dat de vraag vanuit diverse organisaties in Nederland toeneemt en heeft daarom sinds kort een Counter Drone Unit opgericht. Samen met een werkgroep wordt er gekeken naar middelen om drones uit de lucht te halen. Want ook Defensie staat voor een grote uitdaging.
Met de huidige middelen kunnen ze alleen grote drones uitschakelen, terwijl de trend is dat ze steeds kleiner worden. Die kunnen ze nog niet uit de lucht halen. "Drones met een uitlaat waar warmte uitkomt, dat zijn objecten die bijvoorbeeld een Stinger kan uitschakelen", zegt ritmeester Mark Feenstra. Dat zijn vaak drones met een spanwijdte van bijna twee meter. "Kleiner wordt een probleem. Wat je dan doet? Goede vraag. Het is voor Defensie hard rennen om die ontwikkeling bij te benen."
Voor Defensie is de noodzaak groot om middelen te hebben om drones uit de lucht te halen. Want behalve dat consumentendrones gevoelige objecten kunnen filmen en vliegvelden platleggen, worden ze door terroristen in oorlogsgebieden ook ingezet als vliegend explosief om aanslagen mee te plegen en gebruiken milities en legers ze om stellingen van de vijand te vinden en bespioneren. Dat gebeurt met simpele huis-tuin-en-keuken-drones.
De drone-technologie ontwikkelt zich nu zo snel, dat zelfs dronezwermen met nanodrones harmonieus een gezamenlijk doel kunnen aanvallen. De volgende stap is dat ze dat zelfs autonoom doen, zonder bediening. Hoe schakel je dat kleine grut uit als ze snel en hoog in de lucht vliegen? Defensie gaf samen met de NCTV, het Ministerie van Justitie en Veiligheid en de politie een opdracht aan het Nederlands Lucht- en Ruimtevaartcentrum (NLR) om een lasersysteem te onderzoeken dat in staat is om kleine doelen uit de lucht te schieten.
De eerste resultaten zijn bemoedigend. Met een onzichtbare maar krachtige straal schiet de laser in een mum van tijd kleine drones uit de lucht. Het grote voordeel: je kan exact richten op de zwakke plekken, zegt onderzoeker Jacco Dominicus van het NLR. "Uit onderzoek dat we hebben gedaan blijkt dat een specifiek type drone heel kwetsbaar is bij de ophanging van de propellers. Die hangen aan vier pootjes. Door twee van die pootjes gaat bedrading. Als je die pootjes met de laser doorsnijdt, stopt de motor en heb je deze drone heel snel uitgeschakeld."
