Detentiecentrum Villawood, bij Sydney, is een bijna onneembaar fort. Wat er gebeurt, wordt weggehouden van het publiek. Honderden asielzoekers zitten er opgesloten, vaak omdat ze illegaal Australië binnen zijn gekomen.
Imassi wacht al vier jaar op een beslissing van de rechter. "Mijn dagelijks leven is niets. Het is net als in een graf. Het is bij de beesten af, ze sluiten je op en ze voeden je. 's Ochtends en 's avonds. Mijn vooruitzichten zie ik heel erg somber in."
Ian Rintoul geeft vluchtelingen juridische bijstand. Hij bevestigt de beschrijving van Imassi. "Het is niets anders dan een strafsysteem. Er is geen reden om ze hier vast te houden. Behalve om een voorbeeld te stellen, om het zo moeilijk mogelijk te maken voor mensen die asiel zoeken in Australië", zegt hij.
"Australiërs waren ooit zelf bootvluchtelingen. We hebben migratie gewoon nodig, het land is anders echt te groot. We moeten ons land gewoon een beetje vullen met mensen", zegt een man bij de bowlingbaan in Sydney.
Iets verderop is er ook kritiek te horen. "Ik denk dat ze de sluizen openzetten en ik maak me zorgen om de - en ik ben niet bang om het te zeggen - de radicale moslims", zegt een man op straat. Een man op een bankje: "Mensen die binnenkomen, assimileren niet en het probleem is dat we migranten uit overzeese landen accepteren waar ze problemen hebben. Maar vluchten lost die problemen niet op."
En al probeert de regering enclaves te voorkomen, ze zijn er wel. De wijk Lakemba bij Sydney heeft zeven moskeeën. Op straat lopen opvallend veel vrouwen in nikab. Moslims hebben er een slechte naam omdat ze moeilijk zouden integreren. Het thema speelt inmiddels een belangrijke rol bij de landelijke verkiezingen van volgend jaar. De liberale regering heeft vooral als boodschap: wij houden alle boten tegen.
Vijfhonderd mannen
Zware patrouilles langs de Indonesische kust onderscheppen die boten. Asielzoekers die het in 2012 nog wel lukten om per boot Australië te bereiken, zijn naar twee eilanden in de Stille Oceaan gebracht: Nauru en Manus, door anti-immigratiepartijen vaak genoemd als voorbeeld van de succesvolle Australische aanpak.
Het buurland Papoea-Nieuw-Guinea heeft het opvangkamp op Manus ingericht. Op 3500 kilometer van Sydney, zitten daar zo'n vijfhonderd mannen al ruim vijf jaar vast. Journalisten krijgen vrijwel geen toegang tot het eiland. Maar als toerist lukt het toch om een paar mannen te ontmoeten op een afgelegen plek. Het is snikheet en vochtig, er is niets.
"Veel mensen raken mentaal in de war. Elke dag, elke minuut, elke seconde denk je aan wat er met je is gebeurd en hoe lang je hier al gevangen zit", zegt een van hen. "Dat alles bouwt op, drukt op je en zorgt dat je mentaal gek wordt. Daarnaast zijn er ook veel mannen lichamelijk ziek."
Chaos
De mannen zijn overdag vrij, maar worden elke nacht opgesloten. En ook al zijn ze vrijwel allemaal erkend vluchteling, de regering laat ze eindeloos wachten. "Je kunt niet veel doen, er is geen werk, er is niets om jezelf mee bezig te houden", vertelt Shaminda Kanapathi. "We weten niet wat er gaat gebeuren. Na zes jaar weten we nog steeds niet wanneer we vrij zullen zijn."
Veel mannen komen hun kamer niet meer uit. Ze zijn depressief en bang voor de lokale bevolking, die hun onvrede graag afreageert op de vluchtelingen op het eiland.
"We helpen graag zoveel mogelijk mensen", verdedigt parlementslid Kelly de aanpak van de overheid. "Sommigen vinden dat we deze mensen, die illegaal zijn gekomen, moeten laten blijven. Maar het probleem is als we dat doen, we ook weten dat er tienduizend, honderdduizend andere mensen dezelfde route zullen gebruiken en illegaal naar Australië zullen komen. En dan belanden we weer in dezelfde chaos. Daarom moeten we bepalen wie wel en niet mogen komen. Dat moet ons beleid blijven."
Hieronder hebben we de migratiesystemen van enkele landen in een korte video naast elkaar gezet.
