Bij Salo Muller (82) stromen de persoonlijke reacties binnen. Via e-mail, via Facebook, via kaartjes aan bloemen. Hij schiet er soms van vol. "Mensen dachten waarschijnlijk dat ik er na al die tijd al lang mee gestopt was, maar gisteren kwam ik ineens met het nieuws: jongens, het is me gelukt!"
Na een jarenlange strijd is Muller een regeling overeengekomen met de NS. Het spoorbedrijf gaat individuele schadevergoedingen betalen aan overlevenden en nabestaanden van de Holocaust. Tijdens de Tweede Wereldoorlog vervoerde de NS Joden naar Westerbork en verdiende daar geld aan.
Deze Holocaust-overlevenden reageren verdeeld: de een ziet in de vergoeding genoegdoening, de ander vindt het besluit te laat:
Een commissie gaat uitzoeken hoeveel mensen aanspraak kunnen maken op een schadevergoeding. Wie er in die commissie komen, is nog niet bekend. "De NS moet twee mensen benoemen en wij ook twee", zegt Muller. "Dat moet snel gebeuren. Er moeten geen maanden overheen gaan."
Advertenties in de kranten
Muller legt uit wie er aanspraak kunnen maken op de vergoeding. "Het gaat om mensen die gedeporteerd zijn, zijn teruggekomen en nog in leven zijn. En als zij overleden zijn, gaat het om de kinderen van deze mensen. Wij noemen dat de eerste generatie." Hij schat dat het gaat om een paar duizend mensen.
Het gaat wel alleen om Joodse mensen, benadrukt Muller. "De Sinti en Roma hebben we wel even in de gedachten meegenomen, maar dat is een kleine groep en bovendien hebben zij zich nooit zelf gemeld bij de NS. Terwijl er van Joodse kant wel brieven zijn gekomen over dit onderwerp."
Hij roept mensen die mogelijk in aanmerking komen op niet zelf de NS te benaderen. "Er is nog van alles onbekend, ze moeten even wachten. Waarschijnlijk komen er binnenkort advertenties in kranten en tijdschriften, misschien ook op de radio, en daar kunnen ze op reageren."
Het gaat niet om de hoogte van het bedrag. Het gaat erom dat je een kleine pleister op de wonde legt.
Hoe hoog de vergoedingen worden, is ook nog niet duidelijk. Maar volgens Muller gaat het niet om de hoogte van het bedrag. "Het gaat erom dat het een redelijk bedrag is, dat je een kleine pleister op de wonde legt. Voor de buitenwereld klinkt het misschien overdreven, maar deze mensen hebben verdriet."
Muller verloor zelf zijn ouders tijdens de Tweede Wereldoorlog. In 1941 werden ze gearresteerd en vervolgens per trein naar Westerbork gebracht. "Ze hebben daar precies negen weken gezeten. Toen zijn ze vervoerd naar Auschwitz en daar vergast", vertelde Muller in een eerder interview met Nieuwsuur.
De Nederlandse Spoorwegen hebben zich niet verzet tegen de deportatie van Joden naar kamp Westerbork. Aan de transporten heeft het bedrijf omgerekend zo'n 2,5 miljoen euro verdiend.
In 2005 bood de NS openlijk excuses aan voor haar rol in de oorlog. Om de slachtoffers te herdenken steunt het bedrijf allerlei collectieve projecten. De NS weigerde tot nu toe om een individuele schadevergoedingen te betalen aan de slachtoffers.
