De harde klassieke danswereld, de puberteit én de transitie van jongen naar meisje: die drie gevoelige processen komen allemaal samen in de film Girl. Gebaseerd op een waargebeurd verhaal. De film, het debuut van de Vlaamse regisseur Lukas Dhont, wint prijs na prijs. De teller staat inmiddels op zeventien.
Bij de wereldpremière tijdens het Filmfestival van Cannes werd de film beloond met een minutenlang durende staande ovatie. De 27-jarige Dhont ontving de prestigieuze Camera d'Or en hoofdrolspeler Victor Polster (16) won de prijs voor Beste Acteerprestatie voor zijn vertolking van de jonge ballerina.
Jong, maar eerlijk tegen zichzelf
Girl schetst het leven van de 15-jarige Lara die ervan droomt om carrière te maken als ballerina. Haar lichaam stribbelt echter tegen: Lara is geboren als jongen. Regisseur Dhont kwam in 2009 op het idee voor de film, toen hij in een Vlaamse krant las over de 15-jarige Nora. Hij nam vervolgens contact met haar op.
"Ik was heel erg geraakt door haar verhaal, omdat ze nog zo jong was maar wel al zo eerlijk was tegen zichzelf en haar omgeving. Ik had het gevoel dat het een verhaal was dat we nog niet eerder op het filmdoek hadden gezien", zegt Dhont. De gesprekken die hij met Nora voerde, waren de basis voor het scenario.
"Het moest een portret worden van iemand die de meest waarachtige versie van haarzelf probeert te zijn. En alle uitdagingen die daarmee gepaard gaan", zegt Dhont. "Een portret van iemand die transgender is, maar ook heel veel andere dingen: een tiener, een dochter, een danseres. Lara wil helemaal geen voorbeeld zijn, maar gewoon een meisje."
Een veel stugger lichaam
De film speelt zich voor een groot gedeelte af in de balletschool. Een omgeving waar balletdanser Marijn Rademaker ook vanaf jonge leeftijd te vinden was. Hij was tot afgelopen september solist bij Het Nationale Ballet, maar moest noodgedwongen zijn danscarrière beëindigen in verband met een terugkerende knieblessure.
Nu hoopt Rademaker zijn ervaring door te kunnen geven aan jonge dansers in zijn nieuwe functie als balletmeester voor de Junior Company. Hij weet als geen ander wat de zware fysieke belasting van het ballet inhoudt en hij weet ook hoe verschillend balletdansers en ballerina's zijn.
"Een jongenslichaam is veel stugger. Meisjes zijn leniger, ze hebben andere spieren. Jongens kunnen beter springen, maar hebben voeten en heupen die stugger zijn." En aan die lichaamsbouw kan je niet veel veranderen. "Voor Lara is het daarom extra hard werken. Ik vind het ongelofelijk dat ze het probeert."
Het voelt alsof transgenders worden gereduceerd tot in dit geval een jongen in een balletpak.
Ondanks dat de film prijs na prijs binnensleept, is er ook kritiek. Vooral vanuit de transgender-gemeenschap. Theatermaakster Nicky Ebbeng, zelf transgender, kan zich niet vinden in de keuze voor een mannelijke hoofdrolspeler. "Het voelt alsof transgenders worden gereduceerd tot in dit geval een jongen in een balletpak."
Ebbeng benadrukt dat transgender zijn en de transitie voor haar veel meer is dan dat. "Het is zoveel meer dan dat ik af wil van mijn geslachtsdeel en zoveel meer dan een worsteling in mijn hoofd." Ze vindt dat de regisseur een transgender voor de hoofdrol had moeten kiezen.
Dat het lichaam van Lara in de film regelmatig naakt te zien is, kan ook niet op haar goedkeuring rekenen. Volgens regisseur Dhont is er een goede reden voor. "Het belangrijkste thema is het conflict dat Lara heeft met haar lichaam. Als je daar een film over maakt dan kun je niet anders dan haar lichaam tonen."
'Weer een intern worstelend meisje'
Nora, de ballerina op wie de film is gebaseerd, was nauw betrokken bij Girl. In Vlaamse media zegt ze dat ze heel blij is met het eindresultaat. "Ik ben ook zo blij dat de film aan jongeren vertoond wordt. Ik heb dat namelijk nooit gehad: een film die exact weergaf hoe zo'n transgender-personage zich voelt."
Toch had theatermaakster Ebbeng liever eens een positieve film over transgenders willen zien. "Ik wacht nog steeds op een film waarin ik een transgender zie, van wie ik denk: dat is een powervrouw. Nu zien we weer een intern worstelend meisje en ik denk niet dat we het daarvan moeten hebben."
Maar Dhont benadrukt dat Girl het verhaal vertelt van één specifiek meisje. "Dit is Nora's verhaal, haar stem. Ik begrijp dat dit maar één stukje van het grotere geheel is. Ik hoop dat er nog heel veel meer verschillende verhalen rond dit thema zullen worden verteld."
