Er heerst verwarring in Sunderland, aan de kust van Noord-Oost Engeland. De oude industriestad staat bekend als pro-brexit, want een grote meerderheid van de inwoners stemde vol overtuiging voor leave, een vertrek uit de Europese Unie. Maar nu, ruim twee jaar later, de brexit-onderhandelingen een chaos zijn geworden, neemt de verontwaardiging toe.
Want wat iedereen ook heeft gestemd, niemand koos bij het referendum voor onduidelijkheid en politiek gekonkel. Op straat maken ze zich zorgen. "Het is eng. Ik denk dat het slecht gaat aflopen, maar niemand weet wat er gaat gebeuren", zegt een man. "Binnen de regering lijken ze vooral met elkaar te vechten. Het is krankzinnig."
'Er is nog niks geregeld'
Ook voor ondernemers zijn het verwarrende tijden. Elektronicabedrijf Isocom zit midden in een verhuizing naar een groter pand met nieuwe apparatuur. Directeur Thomas Bayat vertelt dat er veel investeringen zijn in het gedaan in het bedrijf. "We hopen dat we zo lang mogelijk binnen Europa blijven."
Hij vindt de huidige situatie rond de brexit nogal chaotisch. Zijn financieel manager, James Burthenshaw, ziet chaos meer als "een natuurlijk verschijnsel" bij dit soort onderhandelingen. "Totdat de uitkomst duidelijk is." Bayat werpt tegen dat er ondertussen nog niks geregeld is voor als het land de EU daadwerkelijk verlaat.
Noord-Oost Engeland heeft veel handel met de EU. Zelfs de regering geeft toe dat dit gebied economisch zwaar getroffen wordt door een 'harde' brexit. Maar bedrijven kunnen zich er niet op voorbereiden. De schuld ligt niet bij Brussel, vindt de Kamer van Koophandel, maar bij de Britse politiek.
"Voor mijn gevoel worden ze volledig opgeslokt door alle strijd die op dit moment plaatsvindt. En dat betreft niet alleen de regering, ook de oppositie", zegt directeur James Ramsbotham. "De Conservatieven en Labour zijn totaal niet gefocust op wat belangrijk is, namelijk: de economische toekomst van ons land."
De mensen hebben dit nou eenmaal gekozen. Je gaat een voetbalwedstrijd ook niet opnieuw doen.
De groep Remainers in Sunderland peilde met een eigen barometer de stemming onder de bevolking. "We vroegen mensen ons eerlijk te vertellen hoe ze vinden dat de brexit verloopt. De meeste mensen gaven aan dat het volgens hen totaal niet goed gaat", zegt Louise Brown van North-East for Europe.
Daardoor zien de Remainers plotseling de kansen op een nieuw referendum toenemen. Maar niet iedereen in Sunderland is ervan overtuigd dat een tweede referendum een goed idee is. "De mensen hebben dit nou eenmaal gekozen. Je gaat een voetbalwedstrijd ook niet opnieuw doen", zegt een man.
Ook de directeur van de Kamer van Koophandel weet niet of een nieuw referendum soelaas biedt. "Het land is meer verdeeld dan ooit. En een nieuw referendum zal alleen maar meer verdeeldheid met zich meebrengen. Maar zonder referendum zullen de diepe wonden die zijn ontstaan in het land nooit worden geheeld."
De groep Remainers organiseert volgende week zaterdag een demonstratie in de stad om een nieuwe stem van het volk te eisen. Ze proberen zoveel mogelijk mensen te mobiliseren."Mensen die voor een vertrek uit de EU hebben gestemd, zeggen ook: dit is niet de brexit waar ik voor heb gekozen."
