Geert Corstens, oud-president van de Hoge Raad, is kritisch over het besluit om ING niet te vervolgen. "Ik vind dat het geen goede beslissing is om dit buiten de rechter om af te doen. Dit zijn nu typisch zaken die zó groot zijn, dat is niet zomaar een willekeurige fraude. Een enorme fraude als deze had aan de rechter moeten zijn voorgelegd."
Deze week kreeg ING een recordboete opgelegd van 775 miljoen euro. Maar topman Ralph Hamers en zijn collega's worden niet strafrechtelijk vervolgd. Volgens justitie was er geen bewijs voor persoonlijke betrokkenheid bij de witwaspraktijken.
Corstens begrijpt dit. "Althans, blijkbaar is het bewijsmateriaal onvoldoende. Kennelijk is er wél genoeg bewijsmateriaal om ING, de rechtspersoon, als zodanig aan te pakken. Dan kan je schikken, maar je kan het bedrijf ook voor de rechter dagen. Dat had moeten gebeuren, naar mijn idee."
Vaker schikken
ING is niet de enige. Uit onderzoek is gebleken dat justitie strafbare feiten van bedrijven nauwelijks voorlegt aan de rechter. Meestal wordt er geschikt. Telecombedrijf VimpelCom schikte voor 770 miljoen euro. Rabobank voor 774 miljoen, en nu dus ING voor 775 miljoen.
"Als het om zo iets belangrijks gaat, dat eindigt met een schikking van honderden miljoenen, dan gaat het blijkbaar om een substantieel belangrijke strafzaak en wil ik als burger weten wat er gebeurd is. Zoals ook een moordenaar, brandstichter of kleinere fraudeur", aldus Corstens.
President-commissaris Hans Wijers van ING moest vandaag in Den Haag tekst en uitleg geven aan minister van Financiën Wopke Hoekstra over de witwaspraktijken bij zijn bank. De minister is zeer ontstemd en ziet het als een nieuwe 'deuk' in het maatschappelijk vertrouwen in de bankensector.
Bedrag
Het bedrag van de schikking bestaat uit een boete van 675 miljoen euro en een betaling aan de Staat van 100 miljoen euro. Die 100 miljoen is het bedrag dat ING volgens het OM ten onrechte heeft bespaard door jarenlang te beknibbelen op personeel dat transacties had moeten controleren. Het OM zegt dat ING zijn rol als poortwachter van het financieel stelsel niet goed vervulde.
Voor het eerst is een omzetgerelateerde boete opgelegd: dat kan al jaren, maar is tot nu toe nog nooit opgelegd. De maximale boete is 10 procent van de jaaromzet. Die is niet opgelegd, want het misdrijf had nog erger kunnen zijn: er is volgens het OM geen sprake van opzettelijk faciliteren van witwassen.
Het OM noemt de schikking met ING 'effectiever dan een rechtsgang'. ING voldeed aan de voorwaarden voor een schikking: meewerken, verbeteren, en het zou ook in de rechtszaal leiden tot een boete.
Margreet Fröberg, plaatsvervangend hoofdofficier van justitie, legt uit: "Bij een veroordeling krijg je een proces voor de rechtbank. Daarbij is de duur langer. Dezelfde straf kan worden opgelegd: alleen een geldboete. En het effect, namelijk het nemen van maatregelen, is dan minder dan wat we nu hebben kunnen bereiken."
In Nieuwsuur besteden we meer aandacht aan dit onderwerp.