Lotte (19) uit Deventer zit op een entreeschool - de laagste beroepsopleiding voor jongvolwassenen. Op haar vorige school, waar ze speciaal onderwijs volgde, dachten ze dat Lotte geen diploma kon halen door haar beperkingen: zo heeft ze moeite met rekenen door dyscalculie, verdwaalt ze vaak, en heeft ze problemen met haar motoriek.
Lotte voelde zich niet op haar plek en ging vaak huilend naar school. "Ik werd er best boos van. Ik dacht: als ik nou zeker weet dat ik wél een diploma kan halen, dan is het niet aan jou om mij naar beneden te halen." Op de entreeschool krijgt ze langzaam het vertrouwen in zichzelf weer terug.
Jongeren op een entreeschool zijn vaak vroegtijdig uitgevallen op de middelbare school. Ook op de entreeschool zie je gebeuren dat leerlingen alsnog afhaken. Vaak zijn het de omstandigheden waardoor het even niet lukt, zoals een gewelddadige thuissituatie, schulden, verslaving, zwangerschap of (psychische) ziektes.
Maar blijven ze op de entreeschool, dan krijgen ze in een jaar tijd vakken als rekenen en taal, en leren ze sociale vaardigheden, zoals op tijd komen, afspraken nakomen, en communiceren met collega's. Daarna verschuift de aandacht naar het vakgebied wat de leerling heeft gekozen, zoals de zorg, de bouw, horeca of fietstechniek.
Sommige jongeren zitten op de entreeschool door hun taalachterstand. Zo ook de Syrische Rami (18) en Mostafa (19). Ze wonen nu twee jaar in Nederland. 60 procent van de leerlingen op entreeopleidingen heeft een migratieachtergrond.
De jongens volgen vakken in de zorg- en dienstverlening, maar willen straks allebei een andere kant op. Daarom is het voor hen niet altijd makkelijk om gemotiveerd te blijven en op tijd te komen voor hun lessen, die vooral gericht zijn op de huishouding.
Rami wil beveiliger worden. "Veel mensen hebben mij beschermd in Syrië, dat wil ik terugdoen." Zijn vriend Mostafa had in Syrië Nederlandse lampen in huis, en werd zo geïnspireerd voor zijn beroepskeuze. "Ik wil gewoon mijn diploma halen, bij Philips werken, trouwen en mijn familie helpen."
Menoah (16) uit het Gelderse Eefde wil een nieuwe start maken. Hij heeft een roerig leven achter de rug: toen hij zeven was werd hij uit huis geplaatst vanwege het drugsgebruik van zijn ouders. Daarna woonde hij op verschillende plekken in het land.
De middelbare school maakte hij niet af, en zo kwam ook hij uiteindelijk terecht bij de entreeschool. Het is een vergaarbak van schoolverlaters, jeugdzorgkinderen, vluchtelingen en kinderen met een lager IQ. In kleine klassen en met intensieve begeleiding krijgen deze kwetsbare leerlingen dat extra zetje om hun leven op de rails te krijgen.
Inmiddels is Menoah al toegelaten tot zijn vervolgopleiding Fietstechniek. Al zijn hele leven droomt Menoah van een eigen fietsenwinkel. "Soms denk ik wel: ik had op mijn vorige school beter mijn best moeten doen. Maar mijn ouders hadden het ook beter kunnen doen. Ik kan daarin blijven hangen, maar ik kan er ook wat van maken. En dat lukt tot nu toe aardig."
Om jongeren die uit beeld zijn weer bij de les te krijgen, werkt de school samen met de gemeenten. De leerlingen zijn heel divers, van 16-jarigen van de praktijkschool tot vluchtelingen, en 27-jarige werklozen zonder diploma. De diversiteit in achtergrond stelt hoge eisen aan de docenten en de entreeopleidingen, schrijft de Onderwijsinspectie in zijn laatste rapport De staat van het onderwijs
Zodra de leerlingen een diploma behalen op mbo-niveau 1, gaat een kwart van hen op zoek naar een betaalde baan. Maar vaker kiezen ze een beroepsopleiding op het reguliere mbo, om zo hun kansen op de arbeidsmarkt te vergroten.
De Sociaal-Economische Raad (SER) schreef onlangs dat leerlingen van de entreeopleiding het zonder twijfel het moeilijkst hebben op de huidige en toekomstige arbeidsmarkt. Zij hebben vaker dan andere groepen te maken met een laag loon, onzeker werk, baanverlies, en verdringing door middelbaar opgeleiden.
Minister Ingrid van Engelshoven van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap bekijkt daarom op welke manier jongeren twee jaar begeleid kunnen worden bij hun start op de arbeidsmarkt.
