Steve Bannon, voormalig topadviseur van Donald Trump, is gefascineerd door Europa. Of zoals hij het noemt, het "centrum van de populistische, nationalistische opstand". Europa loopt wat dat betreft zo'n zes maanden tot een jaar voor op de VS, zegt hij in een interview met Nieuwsuur.
"Die opstand in Europa wordt geleid door mensen die meer waardering willen voor hun nationaliteit en voor hun land." Bannon wil het populisme in landen als Hongarije, Italië en Nederland op de voet volgen. Daarom is hij van plan de komende maanden een derde van zijn tijd op het Europese continent door te brengen.
"Wat er nu in Europa gebeurt is cruciaal voor de Amerikaanse tussentijdse verkiezingen die dit jaar in november plaatsvinden, de midterms", zegt Bannon. Die invloed was volgens hem eerder ook al zichtbaar: "De brexit was de voorbode van de Amerikaanse verkiezingen van 2016."
'Verraderlijk en onvaderlandslievend'
In die verkiezingen twee jaar geleden speelde Bannon zelf een belangrijke rol. Als campagnemanager leidde hij Trump naar het presidentschap. Vervolgens werkte hij een jaar lang als zijn topadviseur en was hij een van de grootste uitdragers van Trumps gedachtegoed.
Tot Bannon in augustus vorig jaar werd ontslagen. Hij keerde per direct terug als hoofdredacteur van Breitbart, het nieuwsplatform dat hij leidde voordat hij Trumps campagneleider werd. Breitbart staat bekend als platform voor de radicaal-rechtse alt-right-beweging
Een rel zorgde ervoor dat hij ook daar zijn functie moest neerleggen. Bannon had namelijk harde uitspraken gedaan over Trump in het boek Fire and Fury. Zo noemde hij een ontmoeting tussen Trumps zoon, schoonzoon en een Russische advocate "verraderlijk en onvaderlandslievend".
Gevolg: zijn eigen beweging keerde zich tegen Bannon, net als Trump zelf. Maar sinds Bannon zijn excuses heeft aangeboden voor de uitspraken in het boek, lijkt de verhouding tussen hem en Trump hersteld.
Bannon neemt het in het interview op voor Trump, die volgens onderzoek gemiddeld zes onwaarheden per dag uitspreekt. "Hij liegt niet", zegt Bannon. "Dit is waarom mensen jullie niet vertrouwen, waarom de media ongeloofwaardig zijn en Trump juist populair. Daarom gaat hij Europa veranderen."
De afgelopen tijd botsen de EU en de VS regelmatig. Handel, defensie en veiligheid zijn momenteel heikele punten, waar ze voorheen gemeenschappelijke belangen waren. Trump ging laatst zelfs zo ver door te zeggen dat de EU gemaakt is om de VS te beschadigen. "Ik weet niet of de EU is opgericht om Amerika te benadelen, maar ik denk wel dat het is opgericht om te concurreren met de VS op economisch vlak", zegt Bannon.
Hij benadrukt dat het niet zijn bedoeling is om het uiteenvallen van de Europese Unie te bevorderen. "Maar ik steun wel populistische, nationalistische bewegingen. In de VS uiteraard, maar ook in Azië, Europa en Latijns-Amerika. Ik ben voor de kleine man die zeggenschap wil over zijn eigen leven."
Wilders werd zeker in de VS gezien als een held.
Nederlandse politici die als populisten worden bestempeld, zoals Geert Wilders (PVV) en Thierry Baudet (FvD), zijn Bannon niet vreemd. "Ik ken Geert heel goed. Ook hij werd beschuldigd van racisme en islamofobie. Ik denk dat hij zeker in de VS werd gezien als een held, voor hoe hij moest leven met al die bedreigingen."
Ook "hoe heten ze ook alweer, Hank and Hilda?" - Henk en Ingrid, zijn hem bekend. "De gewone mensen, in Amerika de deplorables. Hun kinderen vechten in Afghanistan, ze hebben zelf meegevochten in de Eerste en Tweede Wereldoorlog. Die Amerikanen voelen nog steeds commitment richting Europa, maar willen dat de last eerlijker verdeeld wordt."
Bannon denkt dat de komende maanden - de aanloop naar de midterm-verkiezingen in het najaar - spannend worden in Washington. "Het hele land is aan het veranderen, links is totaal in verval geraakt. Ik zal jullie vertellen: houd je vast. Het wordt intens. Fasten your seatbelts."
