Onbekwame mensen met vervalste zorgdiploma's kunnen te gemakkelijk in de wijkverpleging terecht. Ze doen zich voor als verpleegkundige of verzorgende en worden als zzp'er door nietsvermoedende zorgbureaus bij patiënten geplaatst. Zorgbureau Allerzorg trekt hierover in Nieuwsuur aan de bel.
Het bureau heeft onlangs voor de vierde keer aangifte gedaan van zorg door ongediplomeerde krachten en wil andere zorgbureaus en patiënten waarschuwen. Door de fraude kon onbekwaam personeel ongestoord aan het werk bij mensen die op sterven lagen en 24/7 hulp nodig hadden.
Ze dienden hen ook medicatie toe, onder meer morfine. "Tot op heden is er niets met de aangiften gedaan", zegt Marga Vrijmoeth, directeur palliatieve zorg van Allerzorg. Ze is verontrust. "Deze mensen kunnen dus nog steeds voor andere zorgorganisaties aan het werk zijn." De politie wil niets kwijt over de aangiften.
Toen heb ik de coördinator gebeld. Die kwam poolshoogte nemen en stond ineens oog in oog met een voor haar wildvreemde vrouw.
De stervende moeder van Thomas Peters kreeg door de fraude een vrouw zonder relevante ervaring aan haar bed. In haar laatste weken werd ze verzorgd door 'Amy', vertelt Peters. "Maar zo bleek die vrouw in het echt helemaal niet te heten."
Hij kreeg in de gaten dat er iets mis was toen zijn moeder met uitgezaaide longkanker belde om te zeggen dat de medicatie op was. "Dat is heel raar, want daar was nu juist de zorg voor aanwezig. Toen heb ik de coördinator gebeld. Die kwam poolshoogte nemen en stond ineens oog in oog met een voor haar wildvreemde vrouw. Totaal bizar."
Afhankelijk van meldingen
De fraudeurs die Allerzorg betrapte, werkten met een vervalst diploma of gebruikten de naam en het diploma van iemand anders die wel gekwalificeerd is. Meerdere zorgbureaus bevestigen anoniem tegenover Nieuwsuur dat ze ook te maken hebben gehad met deze vorm van fraude.
Ook verzekeraars Menzis, CZ en Zilveren Kruis onderzoeken meldingen die ze hierover hebben binnengekregen. Maar, zo geven zij aan, het is lastig deze fraude en de omvang ervan helemaal in beeld te krijgen. Ze zijn afhankelijk van de meldingen uit de zorg zelf en van verzekerden die vreemd gedrag van de hulpverlener signaleren.
Zorg leveren aan mensen in de meest kwetsbare periode van hun leven, moet gedaan worden door mensen die daar alles van weten en bekwaam zijn.
Soms zien verzekeraars in hun eigen administratie iets verdachts. "Dat zorgverleners 200 kilometer van de woonplaats zorg zouden hebben verleend. Het is onwaarschijnlijk dat een verpleegkundige iedere dag die afstand reist", noemt Koen Jansen van fraudeonderzoek bij Menzis als voorbeeld.
Na onderzoek bleek het om een louche bureau wijkverpleging te gaan dat zorgpersoneel had laten solliciteren en vervolgens kopieën had gemaakt van hun diploma's. Met die kopieën gingen elders in het land onbevoegden aan de slag. De zorgverleners, van wie de originele diploma's zijn, hebben inmiddels aangifte gedaan van identiteitsfraude, aldus Jansen.
Onvoorstelbaar
De Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd heeft sinds vorig jaar zeven meldingen binnengekregen van diplomafraude in de wijkverpleging en ouderenzorg. Het gaat om mensen die geen diploma hadden of een vervalst diploma hadden ingeleverd.
Ook zijn er meldingen van enkele fraudegevallen in de thuiszorg waarbij een gediplomeerde kracht een klus aanneemt en iemand zonder de juiste papieren laat werken. "Maar we hebben hier geen sluitend beeld van", erkent een woordvoerder. "Het is niet verplicht dit te melden."
De beroepsvereniging voor verpleegkundigen en verzorgenden, V&VN, is geschokt door de gevallen van diplomafraude. "Zorg leveren aan mensen in de meest kwetsbare periode van hun leven, moet gedaan worden door mensen die daar alles van weten en bekwaam zijn. Het is echt onvoorstelbaar dat dit plaatsvindt in Nederland", reageert directeur Sonja Kersten.
