"Ik zal dit hierbuiten niet bespreken, ik bespreek het hier met u", zei president Erdogan deze week in een besloten bijeenkomst van zijn AKP. "Neem de kieslijst voor je, jullie kennen de mensen op die lijst. Ik wil dat onze partij zich in het bijzonder richt op de HDP."
Hij heeft het hier over de voornamelijk Koerdische partij. Over het stembureau zegt hij: "Neem controle over het bestuur van het stembureau. Zorg dat we daar domineren. Als we dit zekerstellen, dan maken we het af in Istanbul nog voordat het begint."
Filmpjes van zijn speech lekten uit. Ze toonden voor AKP-aanhangers vooral dat Erdogan gespitst is op de overwinning. Niks mis mee in verkiezingstijd. Maar de oppositie ziet dat anders. Voor hen bewijzen de video's wat ze allang vrezen: de president spoort zijn partijgenoten aan tot verkiezingsfraude, alles geoorloofd om te voorkomen dat deze verkiezing wordt verloren.
Dat een campagne niet helemaal eerlijk verloopt, is niks nieuws voor Turkije. Toch is de stembusgang zelf doorgaans een strak georganiseerd proces. Maar de oppositie van links tot rechts is er dit keer niet gerust op. De verkiezing van volgende week zondag is voor de president meer dan ooit erop of eronder: het verschil tussen almacht of het einde van zijn politieke leven. De druk is immens, de oppositie vreest het ergste.
Achter een bergkam, vanaf de hoofdweg een paar flinke bochten naar beneden, ligt Dagkonak. Het dorpje bestaat uit een handjevol boeren erven, een kleine moskee en een schooltje. Dat doet op verkiezingsdag dienst als stemlokaal. "Hier zou het stembureau zijn," zegt Hassan Özgünes. Hij is kandidaat-parlementslid voor de HDP. "Maar het is verplaatst naar een dorp waar de staat meer controle heeft."
De stembureaus van 145.000 kiesgerechtigden in het Koerdische zuidoosten van Turkije zijn dit keer op een andere plek. Voor de veiligheid, zegt de regering. Maar Özgünes ziet een patroon. "Het gaat om dorpen die niet stemmen op regeringspartij AKP, de oppositie doet het hier goed. Het doel van de staat is stemmen tegenhouden, zoveel ze kunnen."
Want de mensen uit Dagkonak moeten nu naar een dorp tien kilometer verderop. "In dat dorp zitten gewapende dorpswachten. Er wordt daar een sfeer van intimidatie gecreëerd. Met politie en militairen."
Meer dan achtduizend leden van ons partijkader zitten in de gevangenis.
Het is ons gelukt de regio Sirnak te bereiken, vlak boven de grens met Irak. Op de route zijn we door zes checkpoints gekomen, zwaar bemand door het leger. Onze papieren en bagage hebben meerdere controles ondergaan, maar ondanks de camera's en andere apparatuur mochten we steeds door.
Dit gebied leeft al twee jaar in deze staat van beleg. Nadat de HDP het bij verkiezingen in 2015 verrassend goed deed, keerde de spanning terug. In de hele regio verschanste de Koerdische terreurbeweging PKK zich in stadswijken, het leger ging er vol in. De regering beschuldigde de HDP van banden met de PKK en ontmantelde een groot deel van de partij.
"Meer dan achtduizend leden van ons partijkader zitten in de gevangenis", zegt Özgünes. Onder hen is partijleider Selahattin Demirtas, die nu campagne voert vanachter de tralies. Özgünes: "Maar ook meer dan tien van onze parlementsleden, en onze burgemeesters die bij eerdere verkiezingen gekozen zijn, zitten vast. De druk is op een hoogtepunt. Het is onmogelijk dat de komende verkiezing eerlijk en democratisch gaat verlopen."
Nieuwe kieswet
Ook op het hoofdkantoor van de Iyi Parti in Ankara leven zorgen. De nieuwe partij is nationalistisch en niet per se op de hand van de Koerdische beweging. Toch riep partijleider Aksener de regering op Demirtas vrij te laten, zodat hij campagne kan voeren. "Ze gebruiken de noodtoestand om alles goed te praten, dat is hun houding", zegt Burcu Akcaru, medeoprichter van de partij. "Als de mensen in de dorpen daar tot nu toe altijd gestemd hebben, kan dat nu ook. Dit is oneerlijk,"
Akcaru leidt tijdens de campagne een team dat namens de partij zoveel mogelijk waarnemers opleidt. Ze moeten op verkiezingsdag de stembureaus gaan bemannen, want ook de Iyi Parti is er absoluut niet gerust op. "Jarenlang is er niet op de veiligheid van de stembusgang gelet. Maar de situatie dwingt ons dit nu serieus te nemen."
Bij de seculier-linkse CHP is de stemming niet anders. "De kieswet is veranderd, Erdogan wil garanderen dat het resultaat uit de stembussen komt dat hij wil zien," zegt Sezgin Tanrikulu. Het parlementslid heeft zich vanaf het begin verzet tegen de veranderingen in de kieswet. De wetswijziging eerder dit jaar leidde tot knokpartijen in het parlement.
"Er worden stembussen verplaatst, ongestempelde stembiljetten tellen mee en leden van het stembureau worden samengesteld uit ambtenaren die dichtbij de AKP staan. Al die nieuwe regels zijn gemaakt om te voorkomen dat het onvervalst, eerlijk en transparant verloopt," zegt Tanrikulu.
Waarde vrienden, laat me u dit zeggen: het is nog niet binnen.
Het lijkt er niet op dat de AKP of president Erdogan zich iets gaan aantrekken van al die zorgen. De president heeft een andere zorg aan zijn hoofd: het besef dat hij dit keer ook kan verliezen. Dat blijkt uit filmpjes die opdoken van de AKP-bijeenkomst. "Waarde vrienden, laat me u dit zeggen: het is nog niet binnen. In de peilingen is het geen gedane zaak", sprak de president zijn partijgenoten toe.
Hij heeft ook slechte herinneringen aan die verkiezing in 2015, toen de HDP het plotseling zo goed deed en de AKP zijn meerderheid in het parlement ontnam. "Wat we tijdens die verkiezingen hebben meegemaakt, moeten we niet nog een keer meemaken. Jullie weten wat je man dekken betekent. Jullie zullen je man dekken."
