"Het is gewoon afkicken. Als je zoiets acht jaar lang elke dag doet, dan wordt het een onderdeel van je leven", zegt Arnon Grunberg. Vandaag verscheen zijn laatste Voetnoot op de voorpagina van de Volkskrant. De dagelijkse column van niet meer dan 150 woorden, die hij gedurende acht jaar schreef.
"Het was meer dan alleen een stukje typen", zeg Grunberg. Hij blijft de Voetnoten voorlopig ook nog schrijven, maar dan voor zichzelf. "Voetballers die stoppen moeten aftrainen. Anders worden ze ziek. Een vriend van mij raadde me ook zoiets aan. Dus ik ga nog een paar geheime voetnoten schrijven."
Waarom hij stopt? "Ik had ooit aangekondigd dat ik zou stoppen als Barack Obama zou stoppen als president. Ik ben al wat langer doorgegaan, maar ik ben dan ook wat later begonnen dan hij." Daarnaast denkt hij ook dat stoppen goed is. "Om jezelf te verfrissen en te vernieuwen."
Wakker worden met jouw woorden
De 47-jarige Grunberg werkt een maand lang in het Stedelijk Museum in Amsterdam. Vandaag kwamen er lezers en fans langs om afscheid van hem te nemen. Zo ook actrice en schrijfster Anna Drijver. "Ik werd al die jaren wakker met jouw woorden, dat voelt als een soort lange relatie", zegt ze tegen Grunberg.
Het aangaan van een relatie met de lezers beschouwt Grunberg als de belangrijkste taak van een columnist. Zij kregen zijn Voetnoot dagelijks bij het ontbijt onder hun neus. "Je moet ook verrassen. Je faalt als de lezer al weet waar je het morgen over gaat hebben. Afwisseling is heel erg belangrijk."
Grunberg, die behalve columns ook romans, essays en verhalen schrijft, heeft volgens zijn eigen telling 2500 Voetnoten getikt. Zijn eerste verscheen op 29 maart 2010. "Daarin zei ik dat ik niet de zoveelste mening wilde zijn in het meningencircus, maar dat ik er juist op wilde reflecteren. Ik hoop dat dat is gelukt."
Zijn lezers lieten vaak van zich horen. "Bij inhoudelijke reacties heb ik altijd antwoord proberen te geven. Maar er was ook een hoop boosheid en gescheld. Verwensingen die vroeger misschien alleen werden gemompeld, maar nu op sociale media worden verspreid en bewaard."
"Ik heb geprobeerd om niet polariserend te zijn of op de man te spelen. Ik was misschien wel eens hard", zegt Grunberg. Hij is er naar eigen zeggen niet om de lezer te behagen. "Ik wil beleefd en vriendelijk zijn, ik respecteer de lezer ook. Maar ik houd niet van de behaagziekte."
Morgen is de plek van mijn Voetnoot leeg. Dat wordt een therapeutisch moment.
Grunberg schreef over het nieuws, maar ook over persoonlijke zaken uit zijn eigen leven. Hij hoopt sommige lezers op andere gedachten te hebben gebracht. "Ik denk dat dat wel degelijk kan. Als ik echt dacht dat zoiets niet mogelijk zou zijn, dan had ik dit niet acht jaar volgehouden."
Wie zijn opvolger wordt, weet Grunberg nog niet. Over een paar maanden komt de Volkskrant met een definitief vervangend item op de voorpagina. Volgens hoofdredacteur Philippe Remarque is dat "na een eerbiedige zomerpauze, om bij te komen van meer dan acht jaar Voetnoten".
"Morgen als ik de krant koop, is de plek van mijn Voetnoot leeg. Dat wordt een therapeutisch moment", zegt Grunberg. Hij verdwijnt overigens niet uit de Volkskrant. Hij komt op de achterpagina terecht. Niet meer dagelijks maar twee keer per week.
