In IJsland, een land met 340.000 inwoners, wonen maar 3000 moslims en vijftig joden. Maar die zijn nu in rep en roer, want de IJslandse politiek wil een wettelijk verbod invoeren op rituele besnijdenis van jongens.
De tijd dringt voor de 10 maanden oude Heitam uit IJsland. Zijn islamitische vader Jamal Azagough wil hem zo snel mogelijk laten besnijden. "Natuurlijk vind ik het zielig. Dit is mijn eerste kind. Maar aan de andere kant: ik weet dat de wond na twee of drie dagen weer genezen is."
Maar artsen in IJsland zijn terughoudend. De meesten van hen weigeren al mee te werken aan het ritueel besnijden sinds een richtlijn van de beroepsgroep van kracht werd. Het gebeurt alleen als het medisch noodzakelijk is.
Moslims en joden zeggen dat besnijden ook een hygiënische maatregel is. Maar volgens chirurg Kristján Óskarsson is dat geen goed argument. "Daar heb ik nooit wetenschappelijk bewijs voor gezien. Er zijn zoveel onbesneden mannen ter wereld, die daar geen enkele last van hebben." Hij voert de operatie alleen uit als er een medische reden voor is - vorig jaar was dat slechts twee keer.
Kinderarts Valtýr Thors beoordeelt een rituele besnijdenis als "een vrij pijnlijke operatie". "De pijn bij de kinderen en de gebruikte methode vind ik niet prettig om te zien. Puur medisch gezien is dit een onnodige ingreep die je niet moet uitvoeren."
Ondertussen kan de vader van Heitam geen arts vinden die zijn kind wil besnijden. "Ik ben naar het ziekenhuis gegaan, maar ze sturen me van het kastje naar de muur. Ze zijn allemaal bang."
Vier politieke partijen in IJsland vinden de tijd nu rijp om het ritueel besnijden van jongens wettelijk te verbieden. Het besnijden van meisjes is al sinds 2005 verboden.
Kinderbescherming
Parlementariër Ólafur Gunnarsson (Links Groen Beweging) is één van de initiatiefnemers van het wetsvoorstel. "Het is geen verbod op besnijdenis. Het wetsvoorstel zegt alleen dat als je zo'n ingreep wilt uitvoeren, je toestemming moet kunnen vragen aan degene bij wie je dat doet. En bij een baby kan dat natuurlijk niet."
Hij vervolgt: "Dit is een mensenrechtenkwestie. En wat godsdienst betreft: dat is heel belangrijk. Maar een godsdienst die zich mee-ontwikkelt met de samenleving, en zich daaraan aanpast, dát is een sterke godsdienst. Het is een kwestie van tijd voordat deze achterhaalde praktijk verdwijnt."
Bovendien vindt Gunnarsson dat kinderen beter beschermd moeten worden. "Als er een medische ingreep nodig is om tot een bepaald geloof te behoren, en als je die dan uitvoert op een klein kind, ontneem je dat kind de kans om zelf te bepalen wat zijn geloof wordt. Dat vind ik niet juist."
Vreemdelingenhaat
Moskee-bestuurslid Adam Anbari is het hier niet mee eens. "Onze profeten, van Ibrahim tot Mohamed, hebben hier altijd aan vastgehouden. Je kunt dat niet zomaar veranderen onder het mom van moderniteit, en omdat er een wet tegen is. Niemand kan dit accepteren. IJsland is een vrij land. Door dit te verbieden worden mensenrechten tussen aanhalingstekens gezet."
De ontwikkelingen in IJsland krijgen veel aandacht vanuit het buitenland, vooral van religieuze leiders die bang zijn dat een verbod overslaat naar andere landen. Sommigen vinden dat joden op deze manier neergezet worden als mensen die hun kinderen mishandelen. Anderen denken dat het een gevolg is van antisemitisme, islamofobie en vreemdelingenhaat.
Ondanks het felle verzet gaan de IJslandse politici stug door met hun wetsvoorstel. Op rituele jongensbesnijdenis moet een straf komen te staan van maximaal 6 jaar voor degene die het uitvoert.
Zwarte markt
Artsen zijn dan wel tegen ritueel besnijden, zij zien nadelen in hoge straffen. Chirurg Óskarsson: "Dit kan ook leiden tot een soort zwarte markt voor besnijdenis. Of dat mensen naar het buitenland gaan en de operatie daar al dan niet legaal laten uitvoeren. En dan heb je er al helemaal geen invloed op."
Ook vader Azagough denkt eraan op bezoek te gaan in een ander Europees land, als besnijden in IJsland illegaal wordt. Zijn zoontje niet laten besnijden is vooralsnog geen optie. "Als ik hem niet laat besnijden, voel ik me geen goede moslim."
