Vitaly en Viktor zitten al twee dagen met elkaar in een coupé. Ze begonnen aan de reis als vreemden, maar na drie dagen drinken ze op hun nieuwe vriendschap. Een man in de coupé naast hen, Oleg, zit in de trein naast zijn vriendin. Het is een lange zit. "Drie dagen en een paar uur. Maar hopelijk blijf ik daar langer dan een paar dagen."
Treinreizen in Rusland betekent staren, dromen, slapen en praten over het leven en de politiek. Viktor is een aanhanger van Poetin. "Hij zit er al lang, en ik hoop dat hij nog langer blijft. Ik vertrouw alleen hem." Een man in een andere coupé zegt: "Ik stem weer op Poetin, ik hou van mijn president."
Maar lang niet iedereen is enthousiast over de huidige president. Poetin maakt zijn beloften niet waar, zegt een andere treinreiziger, Vladimir: "Ik ga niet stemmen. Het maakt niet uit. Iedereen stemt toch op Poetin."
Geen programma
Twee dagen later stap ik uit de trein in de stad Oelan-Oede. Bij het regionale team van Poetin wil ik weten of de campagne meer inhoudt dan alleen de roep om een sterke leider. Maar daar hebben ze zijn programma niet. Dat was niet nodig, want Poetin heeft volgens de vrijwilliger Andrej Gromov al zijn punten al verwoord.
Hier hangt een affiche met de slogan 'Een sterke leider, een sterk Rusland', van Poetins centrale staf in Moskou. Ook Gromov vindt het overtuigend. "Het is de spijker op z'n kop." Hij noteert alleen de vragen die de kiezer kan hebben. Hij stuurt ze naar Moskou voor een antwoord.
In de avond ontmoet ik Stanislav Brykov. In de auto legt hij uit waarom hij Poetin steunt. "Ik heb een bedrijf en zonder Poetin ben ik er zeker van dat dat gevaar loopt. Alles gaat nu goed en ik voel niks voor grote omwentelingen." Hij neemt me mee naar zijn huis. Net gekocht, met een flinke hypotheek.
Stanislav heeft vertrouwen in zijn toekomst, maar alleen als Poetin aan de macht blijft. "De mensen willen stabiliteit. Daarom stemmen ze op Poetin. De meerderheid dan, ik kan niet voor iedereen praten. Mijn gezin en mijn ouders zijn natuurlijk voor Poetin."
Echte patriotten zijn juist degenen die de problemen benoemen.
De volgende dag heb ik een afspraak met blogger en journalist Arkadi Zaroebin. Hij verwacht een duidelijke overwinning voor president Poetin. "Volgens mijn gegevens is ruim zestig procent van de beroepsbevolking volledig afhankelijk van de staat. Zij werken voor de overheid, in scholen, ziekenhuizen, enzovoort. Daarom stemt de meerderheid op Poetin."
Mensen geven niet graag kritiek zegt hij, want tegenstanders van Poetin worden vaak weggezet als tegenstanders van de staat. "De overheid praat over patriottisme, maar dat staat haaks op alle diefstal en leugens. Echte patriotten zijn juist degenen die de problemen benoemen."
'Onze hoop'
We reizen met de auto verder naar de regio Irkoetsk. Pavel Groedinin, een presidentskandidaat namens de grootste oppositiepartij de communisten, is twee dagen in de regio op campagne. De zaal is propvol, er kan niemand meer bij.
Hier is niemand bang om de onvrede te verwoorden. En zij hopen dat Groedinin het beleid kan veranderen. "Groedinin is onze hoop", zegt een vrouw die buiten staat te wachten. "We staan al zoveel jaar stil. Waarom zou ik niet achter hem staan en hem vertrouwen?"
De krachtige retoriek van Poetin tegen het Westen slaat ook minder aan in een regio waar men zich vooral zorgen maakt over de invloed van China. "Ik ben geen racist of nationalist", zegt een man. "Maar de Chinese expansie maakt me wel zenuwachtig. Waarom mogen ze zo dicht in de buurt komen?"
Onvrede
Een dag eerder waren we bij een andere bijeenkomst van Groedinin. Een multimiljonair en leider van een Kolchoz, die namens de grootste oppositiepartij, de communistische partij, de strijd aangaat met Poetin. De communisten willen de onvrede mobiliseren.
"Al 18 jaar zegt Poetin wat er moet gebeuren", spreekt Groedinin zijn publiek toe. "Onze economie moet in de top vijf komen en de corruptie moet bestreden worden. En het resultaat? Kijk op straat, er wordt gedronken. Kijk in de polikliniek, kijk naar de prijzen in de apotheek. Kijk naar de kosten van gas, water en licht. Dan begrijpt u het. Er is dringend verandering nodig." Groedinin benoemt dat zijn partij wel een programma heeft, waar dat van Poetin nog onbekend is.
Waarnemers denken dat hij evengoed geen kans maakt tegen Poetin. Al blijven zijn aanhangers hopen. "Poetin is president, en waaruit bestaat zijn team?', vraagt een vrouw zich af. "Uit dieven en oplichters, heel rijke lui. Waren die vroeger ook rijk? Waar hebben zij alles vandaan? Wij hebben niets, we leven in armoede."
