Het is hollen of stilstaan in de Nederlandse economie. Na jaren van diepe crisis zijn we nu weer in jubelstemming. De huizenmarkt kookt over en kookt her en der zelfs al droog. En dat heeft effect: we durven weer geld uit te geven.
"Die tv van 3000 euro verkoop ik nu regelmatig", zegt Herman die werkt bij elektronicawinkel Expert. Dat was een paar jaar geleden tijdens de crisis wel anders. "Er leek wel een kopersstaking gaande. Mensen gingen het geld oppotten in plaats van uitgeven."
En de klanten die wel kwamen, vonden prijs belangrijker dan kwaliteit. "Nu is er sprake van een inhaalslag. Mensen gaan zichzelf weer verwennen en kopen nu wel die dure wasmachine."
Ook merkt Herman de invloed van de huizenmarkt in de winkel. "Wij profiteren van een stijgende huizenmarkt. Mensen kopen dan toch een nieuwe tv, vervangen hun wasmachine. Ze willen dan fris aan de gang."
Huizenprijs stijgt, groei weer terug
"Als de huizenprijzen stijgen voelen alle huiseigenaren zich rijker. Dat prikkelt de bestedingszin", constateerde econoom Mathijs Bouman vorig jaar al. "Geld uitgeven gaat nu eenmaal makkelijker als je iedere maand in de krant kunt lezen dat de waarde van je vastgoedbelegging (lees: je eigen huis) weer lekker is gestegen."
In die zin jaagt de huizenmarkt de consumptie aan, of houdt die juist enorm tegen. Maar ook de economische groei in Nederland volgt de huizenmarkt op de voet.
In de jaren 90 bijvoorbeeld schoten de huizenprijzen omhoog en groeide de economie met wel 4 procent. En toen in 2008 de huizenmarkt instortte, kwam er in Nederland recessie. Sinds 2014 stijgen de huizenprijzen weer en is ook de economische groei terug.
Dat de huizenmarkt en economie elkaar zo opzwepen is een probleem, aldus Bouman. "Als het goed gaat in Nederland, maakt de huizenmarkt dat het fantastisch gaat. Maar in jaren dat de economie hapert, zorgt dezelfde huizenmarkt ervoor dat het meteen echt slecht gaat."
Veel bouwbedrijven hebben niet meer dezelfde capaciteit als voor de crisis.
Het lijkt wel een soort jojo-economie. Ook de bouwsector heeft er last van. Tijdens de crisis werden tienduizenden bouwvakkers ontslagen. De grote bouwprojecten kwamen stil te liggen. Nu schreeuwen de bouwers juist weer om personeel.
Volgens architect Patrick Fransen zijn beide situaties niet gezond. "De bouwbedrijven kunnen op dit moment de vraag niet aan. Er zijn veel nieuwe ontwikkelingen en de bedrijven zijn gekrompen. Ze hebben niet meer dezelfde capaciteit als voor de crisis."
Die crisis was langer en dieper dan verwacht, zegt Fransen. "We dachten in 2008-2009 nog dat het wel snel over zou gaan. Maar dat was niet het geval. Door de hoge huizenprijzen gingen mensen niet meer bewegen. De markt zat toen volledig vast."
Toch vindt de architect de schommelingen van de markt wel interessant. "Het is veel spannender. Het maakt dat zowel overheden als ontwikkelaars en architecten veel intenser met het vak bezig zijn. Anders dutten we een beetje in."
