Hoe kijken Nederlanders aan tegen geweld in een relatie? Uit een nieuw onderzoek blijkt dat er uiteenlopende opvattingen onder Nederlanders bestaan over wat acceptabel is, als het gaat om het gebruik van lichamelijk, psychisch en seksueel geweld tegen de partner.
De overgrote meerderheid vindt partnergeweld in het algemeen onaanvaardbaar. Maar de grenzen verschuiven wanneer mensen concrete situaties voorgelegd krijgen. Mag je bijvoorbeeld terugslaan als je door je partner geslagen wordt? Of mag je slaan als een van beiden is vreemdgegaan? Of wat als je vindt dat je partner het huishouden verwaarloost?
De ruim 3000 Nederlanders die aan het onderzoek meededen kregen twaalf van dat soort stellingen voorgelegd. Een op de drie gaf bij minstens één voorbeeld aan het gebruik van geweld tegen de partner acceptabel te vinden. Het blijkt dat mannen toleranter zijn: zij vinden het geweld tegen de partner vaker acceptabel dan vrouwen.
Seksuele dwang
Geweld binnen de relatie is nog steeds een omvangrijk probleem, zeggen kennisinstituut Atria en opvangorganisatie Blijf Groep. Uit het onderzoek dat zij lieten doen blijkt dat ten minste de helft van alle Nederlanders een of meer slachtoffers van partnergeweld kent.
Ze vinden het opvallend dat leeftijdsgroepen onderling verschillen in de mate waarin zij seksueel geweld accepteren. Dat is vooral te zien bij jongeren onder de 25 jaar. Zij vinden vormen van seksuele dwang minder problematisch dan oudere generaties.
Ook hier werden verschillende situaties voorgelegd: van ongewenst seksuele grappen tot seksuele handelingen zonder instemming. Het blijkt dat 5 procent van de jongeren onder 25 jaar verkrachting van een vrouw acceptabel vindt. Oudere generaties zijn minder tolerant.
"Geweld in een relatie kan iedereen overkomen", zegt Aleid van den Brink, directeur van Blijf Groep. "Als je naar de uitkomsten van het onderzoek kijkt, dan zie je dat het om allerlei soorten mensen gaat. In alle leeftijdsgroepen, regio's en situaties kan het voorkomen."
Huiselijk geweld begint vaak klein, maar het kan snel escaleren. Dat vertelt ook Jessica*, die tientallen jaren in gewelddadige relaties zat. "Het begint met schreeuwen en schelden. En dan volgt de eerste klap. Daarna gaat het van kwaad tot erger."
Maar weggaan is volgens Jessica moeilijk. Voor haar kwam het keerpunt toen ze in haar laatste relatie moest vechten voor haar leven. "Mijn keel werd dichtgeknepen. Toen dacht ik: ik moet weg. Dit gaat mij niet nog een keer gebeuren."
Ik praatte het goed voor mezelf
Ook Sophie* zat jarenlang in een relatie vol geweld. Kleineringen, mishandeling en seksueel geweld. "Mijn ex had altijd spijt. Je gaat steeds een grens over en denkt: nu doet hij het echt niet meer. Maar het werd steeds erger."
Uit eerder wetenschappelijk onderzoek blijkt dat ten minste een op de drie mensen, voornamelijk vrouwen, te maken krijgt met partnergeweld. Volgens Van den Brink is het belangrijk dat mensen die partnergeweld vermoeden, contact houden met de slachtoffers.
"We horen vaak van slachtoffers dat mensen in hun omgeving hun zorgen hebben geuit en vragen hebben gesteld. Maar vaak hebben ze het dan toch ontkend. Daarom is het belangrijk om de lijn open te houden, want op een dag komen ze er wel mee naar buiten."
Ik zit veel beter in mijn vel en heb meer eigenwaarde. Mijn ex vindt dat niet zo fijn.
Jessica en Sophie hebben inmiddels allebei hun partner verlaten en verblijven op een opvanglocatie. Ze werken hard aan hun herstel. "Ik voel veel vechtlust en kijk positief naar de toekomst", zegt Jessica. Met haar ex heeft ze geen contact. "Dat zal ook nooit meer gebeuren."
Sophie heeft wel weer goed contact met haar ex. Ze hebben een bezoekregeling voor hun kinderen opgesteld. "Maar die relatie is klaar, ik zou niet eens meer terug kunnen. Ik zit veel beter in mijn vel en heb meer eigenwaarde. En mijn ex vindt dat niet zo fijn."
