Het rommelt in de Mijnstreek. De Zuid-Limburgse gemeente Landgraaf moet fuseren met Heerlen, maar heeft daar geen zin in. Een referendum morgen moet duidelijk maken wat de bewoners willen: alles houden zoals het is, een fusie met Heerlen of een nog veel grotere gemeente.
Het gemeentebestuur van Landgraaf kreeg gisteren opnieuw een ferme tik op de vingers vanwege haar partijdigheid rondom het referendum. Zo kregen tegenstanders van de fusie in september meer dan vierduizend euro subsidie van de gemeente, terwijl een subsidie-aanvraag van de voorstanders werd afgewezen.
Als je dit gaat framen, kun je beter geen referendum houden.
De referendumcommissie vindt dat de gemeente hiermee oneerlijk heeft gehandeld, terwijl vooraf was afgesproken dat de gemeente voor- en tegenstanders eerlijk zou behandelen. Het is de tweede keer dat het college van Landgraaf een uitbrander krijgt.
"Ik ben, laat ik me voorzichtig uitdrukken, verwonderd en verbaasd over de advertenties die ik heb gezien. De strekking is: 'Vindt u ook dat Landgraaf zelfstandig moet blijven?' Dat is voor de overheid een rare vraag. Je moet informatie verstrekken waardoor inwoners een afgewogen oordeel kunnen geven. Als je dit gaat framen, kun je beter geen referendum houden", zegt CDA-gedeputeerde Ger Koopmans.
Farce
De oppositie in Landgraaf wil inmiddels van het gemeentebestuur weten hoeveel de acties tegen de herindeling van Landgraaf precies gekost hebben. Zo heeft de gemeente tienduizend posters betaald voor tegenstanders van de fusie.
Landgraaf vindt dat herindelingen niet mogen worden opgelegd en voert openlijk actie. De provincie denkt juist dat de nieuwe gemeente, met als werknaam Landgraaf-Heerlen, een krachtige bijdrage kan leveren aan de aanpak van de sociaal-economische problemen waar de beide gemeenten, maar ook de regio al vele jaren mee kampen.
Fractievoorzitter Robin Reichrath van oppositiepartij PvdA vindt het referendum van morgen een farce. "De gemeenteraad stuurt aan op een uitslag." Voorstanders kregen volgens hem geen enkele ondersteuning.
Dialoog
Landgraaf blijft inmiddels ook weigeren om met Heerlen in gesprek te gaan over de toekomst. Heerlen had gevraagd om de fusie - die voor 1 januari 2019 staat gepland - alvast voor te bereiden. Landgraaf vertrouwt erop dat de Raad van State er alsnog een streep door zal zetten.
Het provinciebestuur heeft volgens wethouder Freed Janssen in het fusieplan alle regels aan zijn laars gelapt. "Wij blijven strijden voor zelfstandigheid tot het laatste gaatje."
Omdat Landgraaf halsstarrig de dialoog afwijst, gaat Heerlen nu zelf voorbereidingen treffen voor het samenvoegen van de twee gemeenten zonder daarbij rekening te houden met ideeën die in Landgraaf bestaan.
De definitieve beslissing over de herindeling ligt in Den Haag, nadat de provincie deze zomer groen licht gaf. Wanneer de minister van Binnenlandse Zaken en de Eerste en Tweede Kamer een beslissing nemen, is nog niet bekend.
