We horen het al jaren: er is een schrijnend tekort aan verpleegkundigen. Maar de situatie is nu zo nijpend dat ziekenhuizen soms bedden leeg moeten laten, omdat ze geen personeel hebben om de patiënten te verplegen.
Volgens het ministerie van Volksgezondheid zijn er tot 2025 125.000 extra verpleegkundigen nodig. Er melden zich inmiddels weer genoeg studenten aan bij de verpleegkunde-opleidingen; dit jaar gaat het zelfs om een recordaantal.
De meeste opleidingen hadden voor het jaar 2017-2018 de numerus fixus losgelaten, maar geven aan volgend jaar toch weer een studentenstop in te stellen. De reden? Ze kunnen niet genoeg stageplekken vinden voor alle studenten.
Verdubbeling van het aantal nieuwe studenten
Bij de Hogeschool Utrecht zijn er dit jaar 800 studenten verpleegkunde begonnen. Dat is meer dan een verdubbeling ten opzichte van vorig jaar. "En het is eigenlijk meer dan we aankunnen wat stageplekken betreft", zegt docent Ben Princen.
"Dus we gaan volgend jaar naar een numerus fixus van zo'n 400 nieuwe studenten per jaar. De ziekenhuizen hebben aangegeven dat ze voor dat aantal ook stageplekken kunnen leveren."
Om het toekomstige tekort tegen te gaan, moeten er andere oplossingen worden gevonden, zegt Princen. "Zoals het ontwikkelen van leerlocaties waarbij één werkbegeleider meerdere stagiairs tegelijk onder zijn of haar hoede heeft. Daar zijn we druk mee bezig."
In de praktijk worden er bij ziekmeldingen geen vervangers gezocht, maar stagiairs ingezet.
Volgens Princen is de school overvallen door het nijpende tekort. "Het aantal vacatures is heel hard gegroeid. Twee jaar geleden waren we blij als afgestudeerde studenten een flexcontract kregen. Nu wordt er om onze studenten in het laatste jaar gevochten."
De studenten ervaren tijdens hun stage vaak al de gevolgen van het personeelstekort. Uit verschillende ziekenhuizen komen berichten over stagiairs die gewoon mee moeten werken, als er nood aan de man is.
Dat herkent Princen uit de verhalen van studenten. En hij maakt zich zorgen over die ontwikkeling. Ook hoort hij van studenten dat ze het soms moeilijk vinden om een verpleegkundige die het druk heeft, om hulp te vragen als ze iets niet weten.
Verpleegkundigen slaan alarm om werkdruk
Verpleegkundigen geven aan dat de werkdruk steeds verder oploopt. Uit een peiling van beroepsvereniging V&VN blijkt dat ruim 60 procent extra diensten moet draaien. Ook zeggen de ondervraagden dat de kwaliteit onder druk staat.
76 procent zegt dat de hoge werkdruk tot gezondheidsproblemen leidt. En bijna de helft van de verpleegkundigen denkt dat de veiligheid van patiënten is verslechterd.
Volgens V&VN is er zonder nieuw personeel ook al iets te doen aan de problemen. Door gunstiger roosters en contracten die bestaan uit meer zekerheid bijvoorbeeld.
