De politie heeft in Rotterdam, Den Haag, Amsterdam, Utrecht, Delfzijl en Amersfoort invallen gedaan bij 32 geldkantoren. Justitie verdenkt ze van het witwassen van crimineel geld. Via de kantoren kan, buiten de banken om, contant geld worden overgemaakt, ook naar het buitenland.
Bij de actie waren ook onder meer de Belastingdienst, de Arbeidsinspectie, de Kamer van Koophandel, de Douane en De Nederlandsche Bank betrokken.
De politie vond bij de invallen tientallen identiteitsbewijzen die vaak als gestolen of vermist waren opgegeven en die mogelijk zijn gebruikt voor legitimatie-fraude bij financiële transacties. Ook is veel geld in beslag genomen dat mogelijk afkomstig is van plofkraken, omdat er verf op zat.
Oude reisgidsen
Daarnaast zijn veel documenten, digitale bestanden, mobiele telefoons, een gestolen auto en horloges in beslag genomen, maar ook verschillende wapens. In Utrecht werd een geldkantoor op last van de burgemeester per direct gesloten.
Dat er nog meer kantoren dicht moeten, sluit de politie niet uit. Dat geldt bijvoorbeeld voor een bedrijfspand dat was ingericht als reisbureau. Omdat er in de vitrines alleen oude reisgidsen uit 2009 lagen, is het kantoor mogelijk gebruikt als dekmantel om geld wit te wassen. Dat wordt nu verder onderzocht.
Neeltje Geldermans, recherchechef van de Nationale Politie, zei na de grote actie van vandaag dat er meer maatregelen nodig zijn in de strijd tegen het witwassen. Zo moet volgens haar de wet op het toezicht worden aangescherpt. Er zou een Europese registratie van alle geldkantoren moeten komen en een een grondige screening van alle medewerkers.
Shop-in-shop
Ook pleit Geldermans voor het opstellen van een zwarte lijst van verdachte kantoren en van eigenaren die al eens op de vingers zijn getikt. "Nu kunnen die vaak snel weer een kantoor openen onder een andere naam."
Wat de wereld van het witwassen en underground banking volgens de recherchechef ook zo schimmig maakt, is dat er vaak shop-in-shop wordt gewerkt: een geldkantoor vestigt zich in een belwinkel, reisbureau, wasserette, horecazaak of autohandel. Op sommige adressen bieden meerdere geldkantoren hun diensten aan.
Rotterdam Zuid
Nieuwsuur was bij de invallen in Rotterdam Zuid. Daar zijn in twee straten negentien geldkantoren doorzocht.
Het is een relatief arm deel van Rotterdam met hoge werkloosheid, slechte woningen en veel criminaliteit. Marcel Dela Haye is aangesteld als stadsmarinier, een ambtenaar die de stad veiliger probeert te maken. "Het probleem van Zuid is niet de zichtbare criminaliteit maar de onzichtbare criminaliteit. Het is een ijsberg waarvan het grootste deel niet zichtbaar is. Het verziekt de wijk, onder- en bovenwereld raken vermengd met elkaar en het foute geld drukt de eerlijke economie weg." Vooral de cocaïnehandel is een bron van veel zwart geld.
Ook al gaat het buiten het betalingsverkeer van de banken om, cash overmaken via een zogeheten Money Transfer is volkomen legaal. Je moet je legitimeren en als het om 2000 euro of meer gaat, moet dat worden gemeld bij de overheid. Die checkt of het niet om witwassen of om geld voor de financiering van terrorisme gaat.
Valse paspoorten
Justitie heeft signalen dat er geldkantoren zijn die het niet zo nauw nemen met de controle. "In principe worden er geen vragen gesteld. Je hebt geld bij je en je wilt dat overmaken, bijvoorbeeld naar iemand in Colombia. Zij zorgen dat het geld daar komt. Je moet je wel legitimeren, maar je kunt een stroman inzetten of een vals paspoort gebruiken", zegt hoofdofficier van justitie Marc Van Nimwegen.
Stadsmarinier Dela Haye beschrijft hoe de identiteitscontrole omzeild wordt. "We hebben een kantoor opgerold waar we 18 paspoorten aantroffen en waarvan de eigenaar verklaarde dat al die mensen hun paspoort hadden vergeten onder het kopieerapparaat. Dat vonden we niet erg geloofwaardig."
De crimineel laat het geld op een bankrekening storten en dan kan hij het witgewassen geld in de legale economie uitgeven aan een auto of een woning. Of de ontvanger kan het geld dus cash opnemen in bijvoorbeeld Colombia.
In Rotterdam Zuid zitten zo'n zestig geldkantoren. "Ik denk dat als je het gemiddeld genomen bekijkt over een langere periode, dan hebben wij tussen de honderd en honderdvijftig verdachte transacties per maand", zegt hoofdofficier Van Nimwegen. "Dat maakt het drie tot vijf per dag en dan gaat het om bedragen van meer dan 50.000 euro per dag."
Bij de actie is ook gecontroleerd of de geldkantoren ze zich wel aan alle regels van de gemeente en de belastingdienst houden. Want Rotterdam wil van de criminaliteit af en is druk bezig om Zuid op te knappen.
