Er zijn binnen de EU grote zorgen over de plannen van Polen waarbij de politiek de macht krijgt om rechters aan te nemen en te ontslaan. "De onafhankelijkheid van de rechterlijke macht is een van de kernwaarden van de EU", zegt Eurocommissaris Frans Timmermans.
Dictatuur
De hervormingen van de rechterlijke macht in Polen maken veel los. Tegenstanders vrezen dat Polen een dictatuur dreigt te worden onder het bewind van de regerende Partij voor Recht en Rechtvaardigheid PiS.
De PiS voert sinds de verkiezingsoverwinning in oktober vorig jaar in sneltreinvaart ingrijpende hervormingen door.
Eerder was dat al de nieuwe mediawet waarmee de regering de directie en hoofdredactie van de publieke omroep kan benoemen en ontslaan. En ook verstevigde het kabinet al de greep op het Constitutioneel Hof.
Stemrecht
In de nieuwe wet voor de rechterlijke macht kunnen het parlement en de minister van Justitie leden van de Raad voor de Rechtspraak benoemen. Daarbij is in het parlement de helft van de stemmen al voldoende om een benoeming goed te keuren. Nu nog stelt een onafhankelijke commissie rechters in Polen aan.
De Europese Commissie wil maatregelen nemen en bij voorbeeld boetes opleggen of Polen in het uiterste geval het stemrecht in de Europese Raad ontnemen. "Wij zijn heel dichtbij het besluit om deze procedure te starte", aldus Timmermans.
Eurocommissaris Vêra Jourová van Justitie vindt dat de EU ook moet overwegen om de subsidies aan Polen stop te zetten. "'Ik kan me niet voorstellen dat de Duitse of Zweedse belastingbetaler wil bijdragen aan de vestiging van een soort dictatuur in een andere EU-lidstaat", aldus Jourova.
In een interview met een Duitse krant zegt ze dat de inachtneming van grondrechten van burgers en het principe van de rechtsstaat voorwaarden moeten zijn voor het ontvangen van EU-subsidies.
De Poolse regering liet eerder weten de "bemoeienis" uit Brussel als een inmenging in interne zaken te zien en trekt zich voorlopig niks aan van de kritiek.
