Meteen rechts naast de loodzware, centimetersdikke deur zit een uitsparing in de muur. Ervoor een stuk plexiglas, van binnen kan de kleine ruimte niet open. Soms willen patiënten iets persoonlijks bij zich hebben, zoals hun mobieltje. Ook al kunnen ze er zelf niet bij, alleen het zien geeft hen wat rust.
We zijn op de gesloten afdeling van de crisislocatie van het Dr. Leo Kannerhuis in Oosterbeek, in de heuvels bij Arnhem. Zo lieflijk als de omgeving eruitziet, zo rauw is de werkelijkheid hier binnen.
Meerdere stoornissen
De isoleercel, een noodzakelijk kwaad waar patiënten zo min mogelijk in verblijven, is opgedeeld in drie stukken. Een douche met ijzeren wastafel en toilet. Een tussenruimte waar achter glas het beeldscherm van een computer is geplaatst met een door de patiënt te bedienen ijzeren toetsenbord en de slaapruimte achter de loodzware deur.
Daarin een bed van beton, met een blauwe deken die je niet kapot kunt scheuren. De camera's staan 24 uur per dag aan en patiënten kunnen het licht niet zelf bedienen.
Op deze crisislocatie zijn twaalf plekken voor jongeren met ernstige psychische problemen. Tijdelijke opvang, bedoeld voor een kortdurende behandeling waarna de jongeren weer doorgaan naar een andere instelling of locatie. Het Dr. Leo Kannerhuis is gespecialiseerd in de behandeling van jongeren met meerdere stoornissen, waarvan autisme er een is.
Toch zitten veel jongeren hier veel te lang, zegt bestuurder Astrid van Dijk. "Vier van de twaalf jongeren die hier nu zitten, moeten eigenlijk door. Maar wij hebben grote moeite om hen door te plaatsen."
De instelling heeft nu zelfs een wachtlijst van zes patiënten voor de crisisopvang. "Die zes jongeren proberen we wel zo goed mogelijk te ondersteunen in de situatie waar ze nu zitten, of dat nou thuis is of in een andere instelling, maar ze zouden natuurlijk gewoon hier meteen geplaatst moeten kunnen worden."
Ook andere gespecialiseerde instellingen herkennen het probleem. De wachtlijsten blijven maar groeien, de budgetten voor jeugdzorg zijn (soms fors) verminderd en er is nog altijd veel onduidelijkheid over het gemeentelijke beleid.
Langdurige opvang
Van Dijk: "Wij zien dat patiënten er nu echt slechter aan toe zijn dan eerder. Onze indruk is dat ernstige problematiek niet snel genoeg rechtstreeks wordt doorverwezen naar de juiste zorg."
Volgens alle betrokken organisaties is er een grotere groep jongeren die rondhopt van instelling naar instelling en van crisisplek naar crisisplek, maar er niet in slaagt om een goede langdurige opvangplaats te vinden. Voor hen zou er nieuwe, langdurige opvang moeten komen, vindt Van Dijk. "Het is belangrijk, want ik denk dat je geen enkele jongere die hier opgenomen is gunt dat ze de komende jaren van plek naar plek gesleept worden. En dat is wel wat er nu gebeurt."
