De invoering van het 'passend onderwijs' heeft grote gevolgen voor het speciaal onderwijs in regio’s waar fors is bezuinigd. Tilburg is zo’n regio. Daar komen kinderen die niet langer kunnen meekomen op een gewone basisschool nu terecht in te grote klassen in het speciaal onderwijs. Dat heeft negatieve gevolgen voor hun onderwijsniveau.
Speciaal onderwijs is er voor kinderen die extra zorg en ondersteuning nodig hebben. Sinds de invoering van passend onderwijs moeten zorgleerlingen zo lang mogelijk les krijgen op een gewone basisschool. Alleen als het echt niet meer kan, worden deze leerlingen doorgestuurd naar het speciaal onderwijs.
Door passend onderwijs wordt het geld anders verdeeld over het land. In deze nieuwe aanpak zijn er regio's die er geld bij hebben gekregen. Maar er zijn ook regio's waar bezuinigd moet worden. In de regio Tilburg gaat het om miljoenen, met grote gevolgen voor het speciaal onderwijs.
"Wij moeten in deze regio 34 procent bezuinigen op dit type onderwijs. Dat betekent dat basisscholen minder de prikkel hebben om kinderen door te sturen", zegt Dave Ensberg, voorzitter van Stichting Biezonderwijs met zeven speciale scholen in Tilburg.
Juf Mieke Hartstra van een speciale basisschool in Tilburg: "Passend onderwijs is niet voor iedereen passend. Gewone basisscholen hebben onvoldoende middelen. En dan is de frustratie groter, bij ouders en kinderen. En wij moeten meer moeite doen met minder mankracht om de kinderen bij te scholen."
Ensberg: "Door het passend onderwijs zijn er kinderen die zo laat binnenkomen, met zoveel complexe vragen, dat wij denken: kunnen wij dit wel aan?"
Basisscholen sturen alleen kinderen met de allergrootste problemen nog door. Maar de speciale scholen hebben minder geld en voegen daarom noodgedwongen klassen samen.
Carlijn Willems, docent op het voortgezet speciaal onderwijs: "Een aantal jaren geleden had je zeven of acht leerlingen maximaal. Nu heb je er tien, maar dat kunnen er ook elf of twaalf worden." Een verkeerswandeling is met een te grote groep voor de leerkrachten al niet meer te doen.
"Wat zijn nou drie extra kinderen, zou je zeggen. Maar je moet ze hier dubbel tellen, met de problematiek. Dus we moeten met minder mensen veel zwaarder werk doen", zegt Mieke Hartstra.
De 11-jarige Stan is autistisch en functioneert als een jongen van vier jaar. Zijn vader ziet dat het onderwijs op de speciale school beter bij zijn zoon past. Maar hij maakt zich zorgen.
"Stan leert lezen omdat iemand hem apart uit de klas haalt. Als dat niet meer kan, gaat Stan ook geen stappen vooruit zetten. Dat kan nu nog wel, maar steeds minder. Er is steeds minder tijd voor hem. Vooral voor het één-op-één werken is gewoon geen tijd meer", zegt Cees Jan Timmermans.
"De kinderen van vroeger kwamen op een hoger niveau uit dan wat we nu zien. Er zijn er een paar die het wel halen, maar de omstandigheden zijn niet ideaal waardoor we er niet uit halen wat er in zit", vreest Mieke Hartstra.
34 procent bezuinigen is gewoon pervers. Dat doe je niet. Stop ermee!
Biezonderwijs maakt zich zorgen, want het gaat om de meest kwetsbare kinderen, uit kwetsbare gezinnen. "Het kan toch niet dat wij in dit land, in deze beschaving, op deze kinderen gaan bezuinigen. Speciaal onderwijs lijkt zo langzamerhand steeds meer op regulier basisonderwijs", aldus Ensberg.
"Ieder kind heeft recht op onderwijs, dat is een fundamenteel recht. Dat moeten we zo goed mogelijk inrichten en niet zo goedkoop mogelijk. Dat neem ik het rijk kwalijk, 34 procent bezuinigen is gewoon pervers. Dat doe je niet. Stop ermee."
Het ministerie van Onderwijs staat nog steeds achter de nieuwe verdeling van het geld. "Scholen die voorheen veel kinderen naar het speciaal onderwijs verwezen, zullen wat vaker kinderen naar het reguliere onderwijs laten gaan. Dat is ook de precies de bedoeling”, laat een woordvoerder weten.
“Het komt inderdaad voor dat een reguliere school - met de beste bedoelingen - te lang probeert een leerling extra ondersteuning te bieden terwijl die eigenlijk toch beter op z’n plek is op een speciale school. Dat was voor de invoer van passend onderwijs zo, en dat is nog steeds zo.”