Een toeristisch aantrekkelijk gebied en een etalage voor Nederland, met veel wandel- en fietsroutes. Dat is - als het aan de SGP en de VVD in Flevoland ligt - de toekomst van de Oostvaardersplassen, al decennia het meest besproken natuurgebied van Nederland.
En daarmee zou weleens een einde kunnen komen aan de huidige aard van het natuurgebied: een groot moeras met rietvlaktes, graslanden en waterplassen, en veel vogels, herten en konikpaarden.
Het beheer over de Oostvaardersplassen is sinds december 2016 gedecentraliseerd. Niet de staat maar de provincie gaat erover.
In de provincie Flevoland tekent zich nu een meerderheid af voor een nieuwe bestemming. De Oostvaardersplassen moeten dan onderdeel worden van het Nationale Park Nieuw Land. Vanavond is er een inspraakavond bij de Statencommissie Duurzaamheid.
Vogelbescherming Nederland en natuurliefhebbers zien het plan met lede ogen aan. Ze vrezen dat het stimuleren van toerisme het gebied geen goed zal doen.
Het gebied van de Oostvaardersplassen in de Flevopolder, zou ooit een industriegebied worden. Maar al snel ontstond op het braakliggende en drassige terrein een voor Nederland uniek natuurgebied.
Een gebied met twee gezichten: aan de ene kant 31 beschermde vogelsoorten in het moerasgebied, aan de andere kant grote grazers op een grote kale vlakte.
Die grote grazers, paarden, runderen en herten, hebben geen natuurlijke vijanden. Volgens de SGP en de VVD zijn er daarom te veel grazers, een beeld dat vloekt met het voor toeristen aantrekkelijke natuurgebied dat beide partijen voor ogen staat. Kleinere kuddes passen beter bij de recreatieve functie van het gebied.
"Grote grazers dienen om de boel kort te houden, maar daar moet je niet in doorschieten. Een nieuwe balans is nodig om het systeem in orde te houden. Dan doen we het landschap recht en de grote grazers recht", zegt SGP’er Sjaak Simonse, initiatiefnemer van het nieuwe beleid in het gebied.
Hij beroept zich daarbij ook op dierenwelzijn. Het is voor hem onverdraaglijk dat bij het niet onder controle houden van het aantal grazers, er jaarlijks ongeveer vijftienhonderd dieren moeten worden afgeschoten, op een totale kudde van ruim vierduizend stuks.
Daar staat de visie van ecologen tegenover. Volgens ecoloog Han Olffs, hoogleraar in Groningen, is er wel degelijk sprake van een ecologisch of natuurlijk evenwicht in de Oostvaardersplassen. "Grote grazers maken de kale vlakte aantrekkelijk voor ganzen, die vervolgens het drassige rietgebied onderhouden als aanvliegroute voor de beschermde vogelsoorten", zegt hij.
"De grote grazers hebben het beheer van de natuur overgenomen en zijn daarmee in de plaats gekomen van het geweer."
Natuurfilosoof Matthijs Schouten begrijpt wel waarom het gebied tot zoveel discussie leidt. "Je kunt de natuur bekijken als 'er zijn voor de mens' - uit oogpunt van nut - of je kunt de natuur zien als 'rechthebbend'. De mens neemt dan deel, maar de natuur is er dan niet voor ons.'
Juist de Oostvaardersplassen - zo ziet de filosoof - brengen die beide zienswijzen op een fascinerende manier samen.
De stichting Dierbaar Flevoland is het afgelopen weekend een petitie gestart tegen de plannen van VVD en SGP in Flevoland.
"Dit voorstel behelst de natuur in dienst te stellen van puur economische belangen. Hierdoor dreigen de vogels en de natuur ernstig in gevaar te komen in dit internationaal beschermde gebied. De natuurdoelstellingen moeten leidend zijn", aldus de opstellers van de petitie.
Het voorstel lijkt in de Provinciale Staten te kunnen rekenen op een meerderheid. Binnenkort wordt er verder gesproken over de uitvoering van de plannen.
