Cartoonist, kunstenaar en schrijver. Peter van Straaten, die eergisteren op 81-jarige leeftijd overleed, was een unieke tekenaar vanwege de combinatie van beeld en woord. Hij had een onuitputtelijke energie en ijzeren discipline en tekende en schreef tomeloos voor dag- en weekbladen.
Zijn thuisbasis was Het Parool, waar hij ruim een halve eeuw voor werkte. "Van Straaten was van een eenzame klasse", zegt Sytze van der Zee, die van 1988 tot 1996 hoofdredacteur was van de krant. "Je praatte over de krant, over privézaken, maar ik ging niet over zijn werk praten."
Droevige humor
Dagelijks Leven heette de reeks tekeningen die Van Straaten van 1988 tot 2012 maakte voor het Parool. Met een melancholieke pen schetste hij relatieproblemen, overspel, huwelijkscrises en sleur.
"Hij was eigenlijk een meester in het tekenen van alledaagse situaties, waar je niets aan afziet maar waar altijd onderhuids bij de mensen van alles speelt", zegt tekenaar Joost Swarte.
Van der Zee noemt het droevige humor. "Je kreeg er een glimlach van. Het was niet dat je in lachen uitbarstte, maar het raakte. Een lekker gevoel gaf het.”
Swarte: "Peter was er heel erg goed in om al die dingen die de mensen verborgen houden, die ze eigenlijk niet zeggen, toch te laten zien. Door een opmerking te plaatsen onder een tekening. Dan bloeit er ineens een wereld op, zonder dat het manifest is.”
'Agnes-momentje'
Naast tekenaar was Van Straaten ook schrijver, bijvoorbeeld van het feuilleton Agnes. Dat verscheen in Vrij Nederland en werd al heel snel populair. Het draait om de belevenissen van een slordige, vrijgevochten, alleenstaande bijstandsmoeder en haar opgroeiende zoon.
Alied Ottevanger noemt de geschetste situaties erg herkenhaar. "Het was zelfs zo erg dat als je zo'n strip had gelezen je de volgende dag, als je iets verkeerds aantrok of je make-up niet goed zat, dat je dacht: au, dit is echt een Agnes-momentje."
Ottevanger is conservator prenten en tekeningen van het Rijksmuseum in Amsterdam. Sinds 2010 is er ook werk van Van Straaten te vinden. Het museum bezit 48 van zijn erotische tekeningen.
Van Straaten was al lange tijd ziek en naar eigen zeggen "uitgewerkt". Joost Swarte maakte eerder dit jaar een bijzondere tekening voor hem. "Van de zomer wist ik dat het slecht ging met Peter en heb ik een hommage-tekening gemaakt." De tekst die eronder staat: Gaan? Geen denken aan.
Swarte: "Toen ik die tekening maakte, dacht ik: hij gaat nog helemaal niet. En hij bleef uiteindelijk ook nog een hele tijd leven. Van Straaten was, naar eigen zeggen, zo taai als een klimop."