De ziekenhuizen van Zuyderland in Heerlen en Geleen liggen zo vol dat een deel van de operaties die voor vandaag waren gepland, is afgezegd. Een deel van de bedden wordt bezet gehouden door patiënten die er niet horen: kwetsbare ouderen die geen ziekenhuiszorg meer nodig hebben, maar nergens anders terecht kunnen.
Het zijn bijvoorbeeld alleenstaande ouderen die vallen, maar niets hebben gebroken, of mensen met een zware longontsteking. Ze kunnen tijdelijk niet alleen thuisblijven en hebben ondersteuning en verzorging nodig. Maar bij het doorplaatsen naar de juiste zorginstelling ontstaat filevorming.
Vergrijzing
Hoogleraar ouderengeneeskunde Jos Schols zei eerder in Nieuwsuur dat er sprake is van een weeffout die snel moet worden hersteld. "Er is nu een gapend gat tussen thuis en het ziekenhuis."
De oorzaak is niet alleen de vergrijzing. Ook het zorgbeleid van de regering veroorzaakt problemen, vinden betrokkenen. Zo is bijvoorbeeld de kans op ongelukken bij ouderen gestegen omdat ze langer thuis wonen.
Sinds 2013 zijn verzorgingshuizen in rap tempo afgeschaft en daarmee ook allerlei tijdelijke (verpleeg)opnameplekken: nieuwe patiënten komen niet meer in aanmerking voor deze lichtere vorm van zorg in een instelling. Door de nieuwe Wet Langdurige Zorg is alleen de zware verpleeghuiszorg overgebleven, als instellingszorg.
Volgens Wilco Achterberg, hoogleraar ouderengeneeskunde, is die wet bedoeld om minder patiënten in verpleeghuizen te plaatsen. "Bovendien zijn sommige ziekenhuizen erg op zichzelf gericht. De ziekenhuizen zouden meer moeten samenwerken met andere organisaties die te maken hebben met ouderenzorg."
Als je op cure bespaart, kun je best wat meer uitgeven aan care.
Nieuwsuur berichtte vorig jaar ook over kwetsbare ouderen die onnodig lang in het ziekenhuis liggen. Minister Edith Schippers erkende toen het probleem. "In meerdere regio’s zie je dat ouderen te lang in het ziekenhuis liggen, in het verkeerde bed, die zouden eigenlijk in een eerstelijnsbed moeten liggen."
Eerstelijnsbedden zijn tijdelijke opvangbedden, tussen het eigen bed thuis en het ziekenhuisbed. Ze heten ook wel logeerbedden, spoedbedden, huisartsenbedden of wijkziekenboeg.
Nienke Nieuwenhuizen, voorzitter van de vereniging van specialisten ouderengeneeskunde (Verenso) wil voorkomen dat mensen in het ziekenhuis blijven. "Dit beleid is 'goedkoop-is-duurkoop'. Een verblijf in het ziekenhuis is vijf keer duurder dan een verblijf in een verpleeghuis."
"Huisartsen en mantelzorgers zien al eerder aankomen dat het niet goed gaat. Het is beter om vooraf te regelen dat iemand naar een eerstelijnsverblijf gaat."
Staatssecretaris Martin van Rijn trok vorig jaar 20 miljoen euro extra subsidie uit voor tijdelijk verblijf in een zorginstelling. En een praktijkteam - begin dit jaar door minister Schippers ingesteld - moest de problemen in de regio oplossen. Dit team heeft binnenkort weer een regionaal overleg waarin de problemen rondom de doorstroming van kwetsbare patiënten zal worden besproken.
Directeur Dianda Veldman van Patiëntenfederatie Nederland vindt het "te gek voor woorden" dat de problemen nog steeds niet zijn opgelost.
"Er moet opvang komen voor mensen die te goed zijn voor het ziekenhuis, maar nog niet alleen naar huis kunnen. Ik roep alle betrokkenen op om daar met ons aan te gaan werken. Huisartsen, zorgverzekeraars, wijkverpleegkundigen, gemeenten en ziekenhuizen moeten samen dit probleem aanpakken", zegt ze vandaag.
Schippers laat weten dat er lokaal door ziekenhuizen en verzekeraars wordt gekeken wat er op de meest korte termijn aan maatregelen kan worden genomen om dit soort problemen te verhelpen en te voorkomen.
Inspectie
De Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ), die erop toeziet dat er acute zorg geleverd wordt, heeft geen signalen dat die in het geding is door een gebrek aan doorstroom van ziekenhuizen naar verpleeghuizen.
