De Europese Commissie sprak van een win-winsituatie: Europa mag duizenden uitgeprocedeerde Afghanen terugsturen en Afghanistan krijgt tot 2020 jaarlijks 1,3 miljard.
Afghanistan neemt de uitgeprocedeerde asielzoekers terug als onderdeel van een hulpprogramma van de Europese Unie.
"Een heel slecht idee", vindt migratie-expert Liza Schuster die al jaren onderzoek doet in Kabul. "Terwijl in Brussel de deal werd ondertekend, vlogen in Kunduz de kogels je om de oren. Er wordt al dagen gevochten."
Volgens Schuster zijn Afghaanse leiders onder druk gezet om akkoord te gaan. "Tegen de Afghaanse regering is gezegd; of je tekent of we gebruiken het geld voor vluchtelingen in Europa."
Ook Vluchtelingenwerk maakt zich zorgen. "Het is veel te vroeg om duizenden mensen op het vliegtuig te zetten. Gedwongen terugkeer doet geen goed aan de veiligheid en de economie van het land. Die mensen komen in kampen terecht waar acute hongersnood is", zegt vice-voorzitter Jasper Kuipers.
Volgens Kuipers is het een complexe afspraak omdat Europese landen het oneens zijn of Afghanistan kan worden beschouwd als veilig land. "Er zijn twee landen die Afghanistan te onveilig vinden, elf landen vinden alleen sommige provincies onveilig en Nederland vindt het hele land veilig."
Vroeger werden er afspraken tussen individuele landen gemaakt, bijvoorbeeld tussen Somalië en Nederland, vertelt Kuipers. "Dat probeert Europa nu als geheel. Maar daarbij ontstaat een bepaalde mate van schimmigheid en oncontroleerbaarheid en wordt de bescherming van vluchtelingen onvoldoende gewaarborgd."
