Iets minder dan de helft van de Nederlanders is te zwaar. In de Verenigde Staten ligt het percentage overgewicht op 66 procent. De stad Philadelphia wil daar wat aan doen en gaat belasting heffen op frisdranken. De suikerhoudende dranken gaan anderhalve dollarcent per ounce, ongeveer 50 cent per liter, méér kosten. Met de opbrengst wil de stad opvoedingsprojecten voor kinderen financieren. Is zo’n frisdranktaks ook een goed idee voor Nederland?
Te gast vanavond is kinderarts Koen Joosten, voorzitter van de Commissie Voeding van de Nederlandse Vereniging van Kindergeneeskunde. Hij vindt dat de suikerverslaving een zeer ernstige bedreiging is voor de volksgezondheid.
Driften
Frisdranken bevatten veel suiker. In een literfles Fanta zit evenveel suiker als 23 klontjes, in een liter cola zelfs 26. Hoogleraar voedingsleer Martijn Katan maakt zich daar boos over. “Kinderen zijn er dol op. Zodra ze de kans krijgen, gaan ze het drinken."
"Volwassenen zijn ook niet in staat zich te beheersen. We hebben driften die zo sterk zijn, en als je het dan zo goedkoop maakt en het is overal te krijgen, dan kun je daar als mens niet tegenop", zegt Katan, die benadrukt dat vruchtensap overigens net zoveel suiker bevat als frisdrank. "Vruchten maken suiker op precies dezelfde natuurlijke wijze. Perssinaasappels dus ook. Maar daar drink je in het algemeen geen liters van."
Nicolette Lammers behandelt obesitas-patiënten in de Obesitas Kliniek Amsterdam. “We hebben het redelijk druk", zegt zij. "Frisdrank is een van de boosdoeners. Consumenten weten niet dat er heel veel calorieën in zitten, dus ongemerkt krijg je heel veel binnen."
Als je alles met mate eet en drinkt zou er niets aan de hand moeten zijn.
"Obesitas kan leiden tot een heel scala aan lichamelijke klachten: slaapapneu, verhoogde bloeddruk, onvruchtbaarheid, verstopte bloedvaten, beroertes, ademhalingsproblemen, hartinfarct, diabetes, bepaalde vormen van kanker en gewrichtsaandoeningen."
Beweging stimuleren
Maar helpt een belasting? Raymond Gianotten, directeur van de Nederlandse vereniging Frisdranken, Waters en Sappen denkt van niet. "Als je alles met mate eet en drinkt zou er niets aan de hand moeten zijn. Het is een complex probleem, dat los je niet op met de aanpak van een enkel product. In Nederland kennen we een andere aanpak van overgewicht. We zijn bezig met allerlei partijen om beweging te stimuleren, en om producten gezonder te maken. Die brede aanpak leidt al tot een afname van overgewicht bij kinderen in de grote steden."
Je moet ook reclames voor kinderen aan banden leggen, en zorgen dat er op scholen geen frisdrankautomaten staan.
Gianotten wijst erop dat Nederland al een verbruiksbelasting heeft op gebottelde dranken. "Die geldt niet alleen voor frisdranken, maar ook voor vruchtensap en zelfs voor water waar helemaal geen suiker in zit. Het is puur bedoeld om de kas te spekken."
Maar volgens hoogleraar Katan is de belasting wel een goed idee. "De belasting is een van de dingen die je moet doen om obesitas te verminderen. Je moet ook reclames voor kinderen aan banden leggen, en zorgen dat er op scholen geen frisdrankautomaten staan. Dat zijn een paar voor de hand liggende dingen die je kunt doen."