Tot nu toe mocht het niet in Nederland: embryo's speciaal kweken voor onderzoek naar erfelijke ziektes en voortplantingsproblemen. Het verbod blijft in principe bestaan, maar verandert naar 'nee, tenzij'. Minister Edith Schippers wil voor een aantal uitzonderlijke gevallen toch toestemming geven.
Nieuwsuur spreekt er vanavond over met Sjoerd Repping, Hij is hoogleraar humane voortplantingsbiologie (UvA) en hoofd Centrum voor Voortplantingsgeneeskunde (AMC).
Hij vindt de stap van de minister een goede beslissing. "Het biedt ruimte voor onderzoek naar effectievere en veiligere behandelingen bij voortplantingsproblemen."
Erfelijke ziekten
Schippers geeft toestemming voor drie specifieke onderzoeken: om zwangerschap mogelijk te maken voor mensen die onvruchtbaar zijn geworden door kankerbehandelingen of onvruchtbaar zijn geboren, en om vrouwen die lijden aan bepaalde ernstige stofwisselingsziekten de kans op een gezond kind te bieden.
In het laatste geval gaat het om mitochondriale erfelijke aandoeningen, waarbij het dna dat zich buiten de eicel bevindt is aangetast. Via donatie kan het 'zieke' omhulsel van de eicel worden vervangen door een gezonde, zodat de moeder een erfelijke ziekte niet doorgeeft aan haar kind.
Repping vindt dat die voorwaarden voor nu ver genoeg gaan. "Het is goed dat er eindelijk een keuze is gemaakt. De minister geeft ons de ruimte om verder te ontwikkelingen en dat is het belangrijkste."
De speciale onderzoeksembryo's zijn bij nodig om te controleren of uit nieuwe behandelingen wel gezonde kinderen voortkomen. Het gaat om onderzoeken waarbij het onmogelijk is om de overgebleven embryo's van ivf-behandelingen van andere stellen te gebruiken.
De minister geeft nog geen groen licht voor het kweken van embryo's in het algemeen. Het verbod blijft in stand voor het kweken van embryo's voor onderzoek naar bijvoorbeeld stamceleigenschappen of communicatie tussen cellen tijdens de embryo-ontwikkeling.
Knutselen met menselijk materiaal doe je niet.
In landen zoals het Verenigd Koninkrijk, België, Zweden, de Verenigde Staten en Japan gelden nu minder beperkingen voor het kweken van embryo's voor onderzoek, dan in Nederland. Minister Schippers wil ook Nederlandse wetenschappers de kans geven van deze nieuwe technieken te leren en aan deze onderzoeken bij te dragen.
De christelijke partijen zijn fel tegen het besluit van de minister. "Knutselen met menselijk materiaal doe je niet. Wij gaan nu embryo's kweken voor medische toepassingen. Dat is het instrumenteel gebruiken van menselijk materiaal", zegt Carla Dik-Faber van de ChristenUnie.
De Centrale Commissie Mensgebonden Onderzoek (CCMO) moet de onderzoeken toetsen. "Maar ik vrees dat de medische wetenschap hier een hele grote vinger in de pap heeft. Het is een beginnend mensenleven en dat verdient bescherming."