Na de terroristische aanslagen in Parijs en Brussel bleek dat een belangrijke voedingsbodem voor jihadisme gewoon in de wijken van grote Europese steden te vinden is. De Brusselse wijk Molenbeek werd wereldberoemd als thuishaven van terroristen. Maar wat kan een Europees land doen om radicaliserende jongeren op tijd te stoppen?
Het Nederlandse wapen in de signalering van radicalisering is de wijkagent. Vanuit verschillende landen komen delegaties kijken hoe Nederland dat aanpakt.
Nieuwsuur loopt mee met wijkagent Jan Pots, in de Afrikaanderwijk in Rotterdam-Zuid. Te gast is Ronald van Steden, specialist politiestudies van de Vrije Universiteit van Amsterdam, die vindt dat de druk op de wijkagent veel te groot is.
Samenwerking
De wijkagent is volgens de Nederlandse politie een effectief 'wapen’ bij het tijdig herkennen van radicaliserende jongeren. Wijkagent Jan Pots maakt deel uit van het basisteam in de wijk Feyenoord dat zich gemeenschappelijk inzet voor veiligheid in de wijk. Dat betekent dat er een intensieve samenwerking is met diverse betrokken instanties.
Pots: "Als wijkagent zitten we er al bovenop voordat een probleem ontstaat. Nederland haalt daar goede resultaten mee."
De basis is de jeugdwerkloosheid. Rotterdam-Zuid heeft daarom meer kans op radicalisering en criminaliteit.
In iedere straat heeft Jan Pots twee contactpersonen die hem op de hoogte houden, vaak via whatsapp. Ook is er een algemene buurtpreventie-app waar mensen mededelingen doen of dingen zeggen die ze opvallend vinden.
De Afrikaanderwijk, onderdeel van Feyenoord, is in zijn ogen een wijk met uitdagingen. Geen probleemwijk, zegt Pots nadrukkelijk, want dat vindt hij een te negatieve kwalificatie. Problemen in de buurt waar Pots werkt zijn drugs, vrouwenhandel en gokken. In totaal zijn er drie personen naar Syrië vertrokken.
Werkloosheid
Er leven en wonen veel laaggeschoolden, 114 verschillende culturen waarvan zo’n negen procent autochtoon. Van de 8500 bewoners die de wijk telt, hebben er slechts duizend mensen een baan.
Volgens jongerenwerker Guilherme da Graca is dat de basis van alle problemen. "De basis is de jeugdwerkloosheid. Rotterdam-Zuid heeft daarom meer kans op radicalisering en criminaliteit", zegt Da Graca, die veel samenwerkt met Pots.
Het gaat om scherp blijven, letten op veranderingen en gevoelig zijn voor informatie die anderen tussen neus en lippen door durven te geven.
Pots ziet ook de wrijving die ontstaat tussen de verschillende culturen. "Het heeft ook te maken met te weinig moeite doen om elkaar te willen begrijpen", zegt hij.
"Opvallend is dat de derde generatie jongeren (uit Marokko) zich veelal niet begrepen voelt. Niet door thuis, niet door de samenleving", zegt Post. Deze kwetsbare jongeren, die vaak een uitzichtloos bestaan hebben, houdt Pots goed in de gaten.
"Als ik hoor dat jongens die niet veel vrienden hebben ‘opeens’ een heel goede vriend hebben, let ik extra goed op. De ronselaars zijn erg gespitst op dit soort kwetsbare jongens." Pots probeert met de jongens in contact te blijven en kijkt of hij iets meer te weten kan komen over de ronselaar. Dit soort zaken draagt hij dan over aan de speciale diensten.
Gevoel
"Pots: "Het gaat om scherp blijven, letten op veranderingen en gevoelig zijn voor informatie die anderen tussen neus en lippen door durven te geven. En natuurlijk goed blijven luisteren naar je gevoel."