Hoe ouder je bent, hoe minder kilometers je rijdt. Het CBS maakte vandaag nieuwe cijfers bekend van senioren achter het stuur. Hoewel het aantal automobilisten op leeftijd afneemt, zijn velen een risico op de weg.
Koos Spee, voormalig landelijk verkeersofficier van justitie, maakt zich zorgen. "Het logisch dat ouderen die niet meer werken minder kilometers maken. Maar dit zegt nog niks over het aantal ongevallen dat iemand maakt. Als je minder gaat rijden, krijg je ook minder ervaring en word je misschien minder scherp."
Automobilisten worden vanaf 75 jaar om de vijf jaar gekeurd. Volgens Spee is die keuring niet streng genoeg. "Er wordt alleen gekeken naar de meest basale dingen. Natuurlijk zullen de ogen en oren worden getest, net als de algehele lichamelijke gesteldheid, maar het is geen echt diepgaande keuring."
Zo kunnen mensen met beginnende dementie er nu doorheen glippen. "Je bent niet verplicht dat te melden bij de keuring, maar mensen die daaraan lijden kunnen in korte tijd erg achteruit gaan." De periode van vijf jaar tot de volgende keuring is dan veel te lang, zegt Spee.
Zelf melding maken
De regelgeving was volgens Spee vroeger strenger. "Als je echt wat mankeerde was je verplicht dat te melden aan het CBR. Als je dat niet deed, had je echt een probleem op het moment dat er wat gebeurde op de weg. Tegenwoordig zegt de minister dat mensen zelf verstandig genoeg zijn om dat te melden. Maar veel ouderen vinden dat ze nog prima kunnen rijden, ook als dat onterecht is."
Bijkomend probleem is volgens hem dat anderen geen melding kunnen maken bij het CBR als de rijvaardigheden toch niet helemaal in orde zijn. "Ik heb onlangs met een vrouw gesproken wier vader echt niet meer kan rijden. Haar vader vindt zelf van wel, terwijl het redelijk gevaarlijk wordt. Zij wilde het aan het CBR melden, maar die vindt dat de man zelf een verklaring moet invullen en opsturen. Dan pas zal hij gekeurd worden."
Spee zou graag zien dat ook een arts of familie van de automobilist een melding kan maken bij het CBR en dat er dan een verplicht onderzoek plaatsvindt. Ook zou hij de keuring van ouderen graag willen uitbreiden. "Laat een instructeur een uurtje met iemand mee rijden, dan komt er vast een hoop boven tafel."
Als ik zelf zou twijfelen aan mijn rijvaardigheden, zou ik de auto meteen laten staan.
De 96-jarige Roel Groenhoff reed tot drie jaar geleden nog in een taxi. Hij was waarschijnlijk de oudste taxichauffeur van Nederland. Dat hij niet meer voor zijn werk dagelijks achter het stuur zit, betekent niet dat hij de auto nu links laat liggen. Hij maakt nog zo'n 6000 à 7000 kilometer per jaar.
"Ik rijd nog regelmatig naar Luxemburg, en ik bezoek vaak mijn broer, die vanwege dementie in een instelling woont, en zijn vrouw. Dat zijn behoorlijke ritjes." Hij voelt zich nooit onzeker op de weg. "Ik ga gewoon met de snelheid van de rest van het verkeer mee. Op de snelweg rijd ik 100 of 120, ik haal ook gewoon vrachtwagens in."
Goedgekeurd
Hij is het ermee eens dat ouderen gevaarlijk kunnen zijn op de weg. "Ik ken geen voorbeelden uit mijn omgeving, maar als ik zelf maar een ogenblik zou twijfelen aan mijn rijvaardigheden, zou ik meteen mijn auto met pensioen laten gaan."
Tien dagen geleden werd Groenhoff nog gekeurd door een arts. "Het is alleen een lichamelijke en geestelijke keuring, een stukje rijden is er niet bij. Maar als de dokter vaststelt dat iemand bijvoorbeeld onzeker overkomt, komt dat wel in het rapport te staan en dan moet diegene van het CBR een extra proef afleggen."
Als het CBR met een verlenging van vijf jaar akkoord gaat, mag Groenhoff weer tot zijn 101ste autorijden. "Als je jonger bent is vijf jaar een normale periode, maar op mijn leeftijd mag het CBR het rijbewijs ook voor een kortere tijd toekennen. Als dat bij mij het geval is, heb ik daar vrede mee."
Hij is zelf van plan te blijven rijden zolang het mogelijk en verantwoord blijft. "Mijn gezondheid bepaalt, maar ik hoop nog 100 in de auto te worden."