Nederlanders geven hun leven gemiddeld een 7,8. Ze zijn tevreden over hun eigen situatie, maar maken zich zorgen over de toekomst. Nederlanders zijn daar somberder over dan andere Europeanen. Dat blijkt uit het rapport De sociale staat van Nederland van het Sociaal Cultureel Planbureau (SCP).
In Nieuwsuur aandacht voor de hoofdlijnen van het rapport. Kim Putters, directeur van het Sociaal Cultureel Planbureau, zit in de studio om toelichting te geven.
Moeilijker
Hoe gaat het met de Nederlandse bevolking? Dat is de centrale vraag in het rapport De sociale staat van Nederland, wat het SCP iedere twee jaar uitbrengt. Het SCP onderzoekt daarvoor "belangrijke levensgebieden en maatschappelijke terreinen": publieke opinie, onderwijs, inkomen en werk, gezondheid en zorg, maatschappelijke en politieke participatie en betrokkenheid, vrijetijdsbesteding, sociale veiligheid en wonen.
Anno 2015 zijn Nederlanders dus over het algemeen tevreden over hun leven. Het rapportcijfer 7,8 is de afgelopen tien jaar, ondanks de crisis, nagenoeg gelijk gebleven. Ondanks de tevredenheid worden er wel zorgen geuit over de toekomst. De verwachting is dat de volgende generatie het eerder moeilijker dan makkelijker krijgt.
Mantelzorg
De gezondheidszorg vormt een grote zorg van Nederlanders. "Mensen zijn onzeker of de gezondheidszorg nog beschikbaar is in de toekomst. Voor hun zelf of voor hun ouders", zegt SCP-directeur Kim Putters. "Er wordt meer uitgegaan van mantelzorg. Mensen maken zich zorgen of zij kunnen uitgaan van hun eigen sociale netwerk of dat zij zelf in staat zijn om voor een ander te zorgen."
Volgens Putters zijn mensen de laatste jaren rechten verloren op het gebied van zorg. "Bijvoorbeeld het recht op thuiszorg. Dat voelt voor sommige mensen als het over de schutting gooien van verantwoordelijkheden. Anderzijds vinden mensen het een goede zaak dat we meer omkijken naar onze familie en buren. Maar als je er zelf mee te maken krijgt, ontstaat er vaak toch een probleem."
De politiek gaat steeds meer uit van zelfredzaamheid. Dat schuurt wel bij een bepaalde groep. Putters: "Die groep maakt zo'n 20 tot 25 procent van de bevolking uit. Het zijn kwetsbare burgers waarbij de problemen zich opstapelen qua werk en gezondheidszorg. Zij kunnen niet terugvallen op een sociaal netwerk." Het gaat vaak om eenoudergezinnen of migranten.
Drie punten
Putters noemt die groep kwetsbare burgers en werkgelegenheid als zaken waar aan moet worden gewerkt. "Om ervoor te zorgen dat die kwetsbare groep niet verder wegzakt of groter wordt, is het belangrijk dat zij werk hebben. De werkeloosheid neemt wel af, maar het gaat te traag."
Als derde punt noemt de SCP-directeur de gezondheidszorg. "Daar ligt de grote vraag: zijn er straks voldoende voorzieningen? En komt de zorg terecht bij mensen die het echt nodig hebben?"
Vluchtelingen
Het SCP-onderzoek liep tot februari van dit jaar, dus voor de grote vluchtelingenstroom naar Europa op gang kwam. Nummer 1 bij de kwesties waar de politiek zich volgens het publiek op zou moeten concentreren was in dat onderzoek de gezondheidszorg.
Inmiddels is dat thema volgens Putters voorbijgestreefd door de vluchtelingenproblematiek. "Heel veel mensen maken zich daar zorgen over; je ziet in recent onderzoek dat Nederlanders het als probleem nummer 1 zien."