De Duitse deelstaat Baden-Württemberg heeft een speciaal opvangprogramma voor meisjes en vrouwen die bij Islamitische Staat gevangen hebben gezeten. In totaal komen zo'n 1100 vrouwen en meisjes, vooral jezidi's, daarvoor naar Duitsland.
Ze krijgen therapie en onderdak voor een periode van twee jaar. Daarna mogen ze zelf beslissen of ze in Duitsland willen blijven of teruggaan naar Noord-Irak. De vrouwen en meisjes hebben als seksslaaf bij IS gevangen gezeten en hebben vaak vreselijke dingen meegemaakt.
Nieuwsuur spreekt in Duitsland met twee vrouwen die in het opvangprogramma zitten en met de hoofdbehandelaar van het programma. In de uitzending ook een gesprek met Liesl Gerntholtz, Women’s Right’s Director van Human Rights Watch in New York.
1400 gruwelijke verhalen
"We halen alleen de meest getraumatiseerde vrouwen naar Duitsland", zegt psychotherapeut Jan Kizilhan. Hij heeft namens de Duitse deelstaat de therapeutische leiding over het programma. Het afgelopen jaar reisde hij zo'n tien keer naar Noord-Irak om de meisjes en vrouwen te selecteren.
Tot nu toe sprak Kizilhan met 1400 vrouwen. "Het ene verhaal was nog erger dan het andere." In de regio is vrijwel geen gespecialiseerde hulp voorhanden om de getraumatiseerde meisjes en vrouwen op te vangen. "Natuurlijk moeten we daar ook projecten beginnen, maar dat duurt te lang. Dat overleven deze vrouwen niet."
Ik zal het nooit vergeten. Elke nacht in bed denk ik aan wat er is gebeurd.
Overal bloed
Een van de meisjes is de 19-jarige Shyreen. Uit veiligheidsoverwegingen blijft haar echte naam geheim. Shyreen is sinds september in Duitsland. Ze zat zes maanden gevangen bij IS en werd in die tijd dertien keer doorverkocht. Ze dacht dat de verkrachtingen nooit zouden ophouden.
"Ik zal het nooit vergeten. Elke nacht in bed denk ik aan wat er is gebeurd", zegt Shyreen. Ze was nog maagd toen ze voor het eerst verkracht werd. "Die man sloeg me en verkrachtte me vervolgens. Toen ik bijkwam was er overal bloed."
Veel huilen
De 23-jarige Ghaula, ook niet haar echte naam, zat zes maanden gevangen bij IS en werd acht keer doorverkocht. "Ik verwerk mijn trauma door veel te huilen. Mijn psycholoog heeft gezegd dat het goed is om te huilen. Veel van de meisjes hier zijn zo bang geworden dat ze flashbacks hebben. Die heb ik niet."
Ook zij maakte gruwelijke dingen mee tijdens haar gevangenschap. "De vrouw van een IS-man sloeg me. Ze sloeg mijn hoofd zo hard tegen de grond dat ik bloedde. Ook gooide ze kokend water over me heen. De man was nog slechter dan de vrouw."
Shyreen en Ghaula raakten allebei zwanger tijdens hun gevangenschap, maar verloren uiteindelijk de baby. De familie van de meisjes is nog in handen van IS. "Het liefste wat ik wil is mijn zussen, broer en ouders terugvinden. De rest kan ik wel vergeten", zegt Ghaula.
Ik verwerk mijn trauma door veel te huilen. Mijn psycholoog heeft gezegd dat het goed is om te huilen.
Nachtmerries
"Veel vrouwen die hier worden opgevangen, hebben nachtmerries. Ze zien de verkrachtingen steeds weer voor zich en hoe het was om geen eten en drinken te hebben. Het is voor hen als een film die zich steeds maar herhaalt", zegt psychotherapeut Jan Kizilhan.
"Als je niet behandeld wordt, leef je alleen nog maar in dat trauma. Je denkt dan dat het nog steeds de realiteit is. Wij leren de meisjes in therapie dat je het niet kan vergeten, maar wel kan leren controleren."