Er wacht staatssecretaris Wilma Mansveld een zware week: de parlementaire enquêtecommissie Fyra komt morgen met haar eindrapport. In het Fyra-drama zijn miljarden geïnvesteerd in een nieuwe spoorlijn, de NS betaalde vele miljoenen om de lijn te runnen en verloor nog eens tientallen miljoenen op treinen die niet goed bleken te rijden.
In Nieuwsuur vanavond een vooruitblik op het eindrapport.
Ontluisterende bezoeken
Bij de aanbesteding van de nieuwe spoorlijn vreesde de NS dat de lijn in handen zou vallen van een buitenlands spoorwegbedrijf en deed daarom zo'n hoog bod dat er geen geld overbleef om een kwalitatief goede hogesnelheidstrein te kopen. Dat dreef de NS in handen van het Italiaanse AnsaldoBreda, de bouwer van de Fyra.
Tijdens de bouw van de Fyra kwam de NS erachter dat het niet lekker liep in de Italiaanse fabriek. Er waren twee ontluisterende bezoeken aan de fabriek, in 2006 en in 2009, door een expert van Nedtrain. Die constateerde al snel: “Hier gaan geen fatsoenlijke treinen vandaan komen."
In december 2012, na jaren vertraging, ging de Fyra rijden op de speciaal aangelegde hogesnelheidslijn. De trein hield het drie weken vol. De Belgen, die samen met NS de Fyra’s hadden gekocht, trokken er toen de stekker uit.
De parlementaire enquêtecommissie, onder voorzitterschap van Madeleine van Toorenburg van het CDA, onderzocht wat er precies fout is gegaan. Volgens Van Toorenburg kostte het debacle zo'n 11 miljard euro.
Te rooskleurig
De commissie onderzocht niet alleen de problemen met de Fyra, maar ook de totstandkoming van de hogesnelheidslijn, de politieke afwegingen die zijn gemaakt, de toekenning van de concessie aan de NS en de samenwerking van de NS met de Belgische spoorwegen bij de aanschaf van de Fyra.
Tijdens de verhoren van de enquêtecommissie bleek dat ambtenaren waarschuwingen hadden ontvangen. De commissie zelf liet een paar keer doorschemeren dat Mansveld de Kamer misschien te rooskleurig of onvolledig heeft geïnformeerd.
