Zondag beginnen koning Willem-Alexander en koningin Maxima aan een staatsbezoek aan China. In hun kielzog reist een delegatie van 150 bedrijven mee. Doel: zaken doen met de een-na-grootste economie ter wereld. Maar hoe aantrekkelijk is China nog, nu de groeicijfers blijken tegen te vallen en de Chinese overheid het buitenlandse ondernemers steeds moeilijker maakt.
Nieuwsuur vroeg aan Nederlandse bedrijven of hun visie op China is veranderd nu de tijden van gouden bergen voorbij lijken te zijn. Dat was nog niet gemakkelijk. Veel bedrijven gaven aan het steeds lastiger te vinden in China. Sommigen besloten zelfs te vertrekken uit het land. Maar voor de camera wilden slechts een paar bedrijven reageren.
'Niet business as usual'
Chemiebedrijf DSM heeft zo'n 3500 medewerkers in China en maakt er onder andere voedingsmiddelen en hoogwaardige materialen. De afgelopen jaren investeerde het concern flink in China. Maar het is 'niet business as usual', zegt topman Feike Sijbesma. De groei in China vlakt af.
"Naar mijn smaak komt een te groot deel van de groei nog door investeringen. Dat kan niet zo blijven. Een deel van de groei zal uit eigen consumptie moeten komen." Volgens Sijbesma zijn de fundamenten voor een groeiende economie er wel. "Niet in China investeren zou onverstandig beleid zijn."
Multinationals als Philips en AkzoNobel houden de situatie in China nauwlettend in de gaten. Bij de presentatie van de kwartaalcijfers afgelopen zomer zei de topman van verffabrikant AkzoNobel dat hun investeringen in China zijn gedaald. Vandaag meldt AkzoNobel dat de verkopen in China tegenvallen. En topman Frans van Houten van Philips zei onlangs "maatregelen te nemen" om de omstandigheden te verzachten.
'China absoluut niet passé '
Architectenbureau MVRDV – bekend van de Rotterdamse markthal – zit sinds vijftien jaar in China. Het koningspaar bezoekt een tentoonstelling van MVRDV tijdens de handelsmissie. Volgens oprichter Jacob van Rijs is de crisis in China nu voelbaar. De afgelopen jaren was het juist andersom: terwijl de crisis toesloeg in Nederland, kon zijn bureau juist omzet maken in China. "Maar het is niet zo dat wij zeggen: China is passé. Absoluut niet. Dat komt wel weer terug. Even gas terugnemen is helemaal niet zo erg."
Lilian Kranenburg helpt ondernemers met workshops over de Chinese staatseconomie en de cultuurverschillen. Ze helpt bijvoorbeeld luierfabrikant Sweet Care. Kranenburg waarschuwt Nederlandse ondernemers die plannen hebben in China: tijden zijn veranderd, het land is zelfbewuster geworden.
"Als je op zoek bent naar fabrieken met goedkope arbeidskrachten, ga je niet meer naar China. Je gaat nu op zoek naar bedrijven, naar de Chinese markt zelf. Het is niet meer alleen een land waar je goedkoop kunt produceren. Dat ziet China zelf ook en daar willen ze op inzetten", zegt Kranenburg.
'Er moet veel veranderen'
Tom Maarsman van Sweet Care wil graag leren hoe hij nog beter zaken kan doen met China. De Chinese markt van 1,3 miljard steeds welvarender inwoners blijft namelijk een enorme aantrekkingskracht uitoefenen op Nederlandse bedrijven. "De groei is minder in China, maar er is nog steeds groei. Bovendien is het een groei waar wij in het westen jaloers op zouden kunnen zijn."
Hoogleraar Jonathan Holslag benadrukt dat we niet mogen vergeten dat China een staatseconomie is. "Er moet nog heel veel veranderen om de economie op de rails te houden. Bedrijven en politici denken nog steeds dat China de motor van de wereldeconomie wordt, maar die gedachte is zeer gevaarlijk." Voor DSM is het geen reden om weg te gaan en ook Sweet Care wil volop blijven investeren. Ondanks zorgen over de toekomst.