Het kabinet wil dolgraag dat Nederland een plek aan tafel krijgt in de Veiligheidsraad. Ons land heeft zich kandidaat gesteld voor een tijdelijke zetel in 2017-2018. Volgend jaar juni houden alle lidstaten een geheime stemming.
West-Europa mag twee van de vijf beschikbare tijdelijke zetels innemen, waarvoor behalve Nederland ook Italië en Zweden kandidaat zijn. Maandag spreekt koning Willem-Alexander de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties toe, een unicum, want nooit eerder stond een Nederlands staatshoofd op dat podium.
Stevig wapen
Volgens oud-diplomaat Herman Schaper, voormalig permanent vertegenwoordiger in New York, is Willem-Alexander een stevig wapen. "Hij kent de VN goed, net als Máxima, die ook in New York is. Hij was actief voor de VN en zij is dat nog steeds. Bovendien mag hij als staatshoofd op de belangrijkste dag spreken, net als bijvoorbeeld Obama en Poetin."
Koning Willem-Alexander zal onderstrepen dat Nederland, zoals dat in diplomatiek jargon vaak heet, "punches above its weight". Voor een klein land legt Nederland internationaal veel gewicht in de schaal: de internationale hoven in Den Haag, een aanzienlijke deelname aan de VN-vredesmacht in Mali.
Het is sowieso een goed idee om die zetel na te streven. Je telt even mee, er gaan deuren voor je open die normaal gesloten blijven.
Vijftien jaar geleden nam Nederland voor het laatste de zetel in. Onder Nederlands voorzitterschap stuurde de VN een vredesmacht naar Oost-Timor. Om de zetel te bemachtigen had Nederland nadrukkelijk geschermd met zijn voortrekkersrol op het gebied van ontwikkelingssamenwerking.
Volgens Ko Colijn, directeur van Instituut Clingendael zal dat nu niet meer lukken. "Nederland houdt zich net als veel andere landen al een paar jaar niet meer aan de internationale geldafspraken over ontwikkelingshulp."
De militairen in Mali helpen wel, denkt Colijn. "Het is sowieso een goed idee om die zetel na te streven. Je telt even mee, er gaan deuren voor je open die normaal gesloten blijven."
Lobbyen
Een ander voordeel is volgens oud-minister Ben Bot dat Nederland de andere spelers leert kennen. "Dus ook als er na die periode van twee jaar problemen zijn, dan pak je gemakkelijker de telefoon, en daar heb je nog jarenlang profijt van. Het is zeker in ons eigen belang."
Oud-diplomaat Schaper reisde de hele wereld af om voor de zetel te lobbyen. "Ik ken de discussie: is al dat gereis de moeite waard, we hebben geen vetorecht zoals de vijf permanente leden, en het duurt maar twee jaar."
Maar dat is volgens Schaper onzin. "Niemand beweert dat we straks in de spits gaan spelen. Maar een elftal heeft ook een goede, betrouwbare linksback nodig. Moet je die plek dan weigeren, omdat je na twee jaar weer op de tribune zit?"
Behalve koning Willem-Alexander zijn ook premier Rutte, minister Lilliane Ploumen van Ontwikkelingssamenwerking en minister Bert Koenders van Buitenlandse Zaken in New York.
Volgens Koenders is het tijd dat Nederland zich weer doet gelden. "We hebben posities verloren, bijvoorbeeld een plek in de G20. Ik heb dat altijd betreurd. Dit is een nieuwe kans. We kunnen in de Veiligheidsraad onze idealen naar voren brengen, en dingen inbrengen die wij van belang vinden gezien onze lange ervaring op het gebied van internationale samenwerking.”
Dit is een nieuwe kans. We kunnen in de Veiligheidsraad onze idealen naar voren brengen.
