IS plundert systematisch en op grote schaal historische vindplaatsen in Syrië en Irak. Dit zegt directeur-generaal Irina Bokova van UNESCO en maakt zich ernstig zorgen over wat er vervolgens met de kunstschatten gebeurt.
Nieuwsuur spreekt met archeoloog Diederik Meijer, die veel veldonderzoek deed in Syrië. Ook hij maakt zich zorgen om de grootschalige verkoop van kunstschatten. Hij is er van overtuigd dat er een levendige handel bestaat.
Gaten
UNESCO, de VN-organisatie die over het werelderfgoed gaat, heeft vele satellietbeelden geanalyseerd. Op deze beelden zijn letterlijk gaten in de grond te zien van de archeologische velden. De kunstschatten zijn uit de grond gehaald.
“Wij vinden de duistere, onbekende illegale handel in kunstschatten alarmerend”, zegt Bokova. Er is geen sluitend bewijs, maar volgens UNESCO gaan er tientallen miljoenen in om en IS zou de opbrengst gebruiken om hun oorlog te financieren.
- AAAS
Talloze gaten in de grond waar ooit kunstschatten stonden - AAAS
Gaten in de grond - AAAS
Kunstschatten geroofd - AAAS
De schade is ongekend
Deze vernieling van historische vindplaatsen en musea gebeurt op een systematische basis en heeft een industriële omvang bereikt.
Archeoloog Diederik Meijer deed opgravingen in de omgeving van Raqqa, inmiddels de zelfbenoemde hoofdstad van Islamtische Staat. Hij laat Nieuwsuur foto’s zien van vondsten die hij naar het museum in Raqqa stuurde.
IS plunderde dit museum en ging hierbij kieskeurig te werk. Meijer zag op foto’s dat alle vernielde objecten niet zoveel waard waren. Hij vermoedt dat de leden van IS precies weten welke objecten veel geld opleveren.
Aangeboden
Niet alleen UNESCO probeert te achterhalen hoe groot de illegale handel is. Ook de FBI is geïnteresseerd. Vincent Geerling is de voorzitter van de International Association of Dealers in Ancient Art (IADAA). Hij ontving een e-mail van de FBI dat ze een gesprek willen hebben met kunsthandelaren en veilinghuizen. "Als je kan vaststellen of er grote geldstromen lopen, dan weet je ook hoe je ze moet indammen.”
Geerling twijfelt echter of de omvang van de illegale handel wel zo groot is dat IS er hun terreurdaden mee kan financieren. “Wij hebben in het afgelopen jaar geen objecten uit Syrië aangeboden gekregen. Als handelaren zouden wij als eerste hier iets van horen. Dit is niet het geval.”
Maatregelen
UNESCO heeft een deal gesloten met een satellietbedrijf om de archeologische velden en historische plekken in Syrië, Iraq, Yemen en Libië nog beter te monitoren. UNESCO-directeur Bokova ziet dit als een van de maatregelen in de strijd tegen de vernieling en plundering van het culturele erfgoed.
Volgens schattingen zou in de handel tientallen miljoenen dollar omgaan.
