Arabische landen die deelnemen aan de coalitie tegen Islamitische Staat zitten steeds meer in een spagaat. De regeringen van de landen doen mee met de strijd van de Amerikanen omdat zij militair afhankelijk zijn van de VS, maar onder de bevolking is er juist veel steun voor IS.
De grote vraag is nu welk effect de verbranding van de Jordaanse piloot heeft op de publieke opinie in de Arabische wereld. Neemt de steun voor de oorlog tegen IS nu toe of af?
In de tv-uitzending een gesprek met Hanan Salah, Libië-expert van mensenrechtenorganisatie Human Rights Watch, het laatste nieuws uit Jordanië door correspondent Sander van Hoorn en Midden-Oostenkenner van Clingendael Bertus Hendriks.
Wraak
In Jordanië is de bevolking sprakeloos van woede over de levende verbranding van de Jordaanse piloot Mu'ath al-Kasasbeh door IS. Terwijl de Jordaanse overheid gisteren dreigde met een "wereldschokkende reactie" op de moord op de piloot, roept de bevolking op straat de autoriteiten op "het bloed van de natie te wreken".
De Jordaanse overheid heeft vannacht al twee veroordeelde terroristen ter dood gebracht. Eén van hen is de Iraakse Sajida al-Rishawi die in 2006 de doodstraf kreeg voor een mislukte zelfmoordaanslag in Amman.
De andere ter dood gebrachte terrorist is het al-Qaida-lid Ziyad al-Karbouly. Hij werd in 2008 veroordeeld voor de moord op een Jordaniër.
En het hoofd van de zeer gerespecteerde Egyptische al-Azharmoskee voegde zich in het koor van wraaklustigen. De soennitische geestelijke liet weten dat de IS-strijders gekruisigd moeten worden of dat hun armen moeten worden afgehakt.
Chaos
Maar terwijl het Westen zich sterk focust op de bestrijding van IS in Syrië en Irak, krijgt de terreurgroep ondertussen steeds meer voet aan de grond, bijvoorbeeld in Libië.
Dat land is drie jaar na de val van Kadhafi in complete chaos beland en verscheurd in twee delen: met een islamistische regering aan de ene kant en een door het Westen erkende regering aan de andere.
Duizenden Libiërs zijn op de vlucht, ambassades zijn gesloten en voor journalisten en mensenrechtenorganisaties is een bezoek aan het land levensgevaarlijk. Volgens Hanan Salah, Libië-expert van mensenrechtenorganisatie Human Rights Watch (HRW) is de situatie in Libië het "Wilde westen".
IS-vlag
"Verschillende milities bestrijden elkaar zonder dat enige rekening wordt gehouden met burgers. Er zijn nog nooit zoveel individuele gevallen van geweld gedocumenteerd, zegt Salah. In één jaar registreerde HRW al 250 politieke moorden. Ook zijn er talloze gevallen van aanvallen op burgers. 400.000 Libiërs zijn in eigen land op de vlucht voor het geweld van de verschillende milities. Salah spreekt van "misdaden tegen de menselijkheid".
In het Libische plaatsje Derna, waar zo’n 100.000 mensen wonen, wappert inmiddels de vlag van IS. Strijders houden er publiekelijke parades en vluchtelingen voor de Amerikaanse bombardementen zouden er mogelijk een onderkomen vinden.
Volgens jihadistische websites die zeggen verbonden te zijn aan IS, zouden tenminste vijf Libische steden in handen zijn van de terreurgroep. In het Oosten van Libie huist tevens Ansar al-Sharia, een aan Al Qaida gelieerde groep die betrokken zou zijn geweest bij de dodelijke aanslag op de Amerikaanse ambassade in Benghazi in 2012, waarbij de ambassadeur en drie Amerikanen om het leven kwamen.
Grootste gevaar
Vorige week vond er een aanval plaats op het Corinthia Hotel in Tripoli. Drie beveiligers en vijf buitenlanders werden daarbij gedood. De daders zouden gelieerd zijn aan de Libische IS.
Minister van Buitenlandse Zaken Bert Koenders noemde de gespannen situatie in het land eerder al "het grootste gevaar dat Europa op dit moment bedreigt".