De Europese Centrale Bank zet de geldpers aan. Alles wijst erop dat president Mario Draghi donderdag zal aankondigen dat de ECB voor honderden miljarden aan staatsobligaties van eurolanden gaat kopen. Daarmee zet de bank een van de laatste wapens in om de deflatie in de eurozone te bestrijden.
Vanavond in Nieuwsuur tegenstanders van dit historische besluit: Nout Wellink, voormalig president van De Nederlandsche Bank en Hans Werner Sinn, invloedrijk Duits econoom. Vanuit Parijs legt oud-ECB president Jean-Claude Trichet uit waarom geld drukken wel een goed idee is.
Door gedaalde olieprijzen en omdat het economisch slecht gaat in Europa heeft de eurozone voor het eerst in jaren te maken met deflatie. De prijzen daalden in december met 0,2 procent. Veel economen denken dat deflatie leidt tot een negatieve spiraal: mensen gaan aankopen uitstellen en daardoor raakt de economie nog verder in het slop.
Bondskanselier Merkel waarschuwde gister nog maar eens dat de actie van de ECB niet betekent dat overheden kunnen stoppen met het terugdringen van tekorten. "Het moet te allen tijde voorkomen worden dat de ECB de indruk wekt dat door het opkopen van staatsobligaties hervormingen en het concurrentievermogen naar de achtergrond mogen verdwijnen."
Geld bijdrukken is het verkeerde medicijn bij de verkeerde diagnose.
Eurogroepvoorzitter en minister van Financiën Dijsselbloem zei zondag dat het opkoopprogramma van de ECB "de eurozone een boost kan geven". Maar hij zei dat er ook nadelen en gevaren aan kleven, zoals het ontstaan van bubbles en minder druk op overheden om te bezuinigen.
Volgens Nout Wellink is geld bijdrukken "het verkeerde medicijn bij de verkeerde diagnose".
Big bazooka
De kerntaak van de ECB is zorgen dat de inflatie tegen de 2 procent ligt. Daarom komt Draghi nu met wat bekend staat als de big bazooka: meer geld creëren door vooral staatsobligaties van Europese landen direct op te kopen. Dat moet leiden tot een lagere rente, een lagere koers van de euro, meer export en investeringen en dus stijgende inflatie. Vooral Zuid-Europese landen zouden baat hebben bij deze zogenaamde monetaire verruiming.
Noord-Europese landen voelen weinig voor een ECB-opkoopprogramma, omdat die daarmee ook garant staan voor zwakke zuidelijke landen. DNB-president Klaas Knot en zijn Duitse collega Weidmann horen bij de kleine groep bankpresidenten die tegen grootschalige interventies van de ECB zijn.
Ik geloof dat het deflatiegevaar alleen een smoes is.
Hans Werner Sinn zegt tegen Nieuwsuur: "Ik geloof dat het deflatiegevaar alleen een smoes is. De ECB wil de banken in de zuidelijke EU-landen redden die met normale rentes failliet dreigen te gaan. Dat is jammer genoeg de waarheid."
Waarschijnlijk komt er donderdag een compromis, waarbij de centrale banken van de eurolanden zelf obligaties gaan kopen, zodat de ECB in Frankfurt minder risico loopt. Deze optie zou voor de noordelijke landen acceptabel zijn.
Amerikaanse groei
Vanuit Europa wordt jaloers gekeken naar de bloeiende Amerikaanse economie. Daar pompte de centrale bank FED bijna 4000 miljard dollar in de economie in de afgelopen 6 jaar. En dat lijkt te hebben gewerkt: dit jaar verwachten de Amerikanen 3,6 procent economische groei, tegenover een schamele 1,2 procent in de eurozone.
Ook op het gebied van werkloosheid doet Amerika het veel beter: daar zit maar 5,6 procent van de werknemers thuis, tegenover 11,5 procent in de eurozone.