Minister Henk Kamp van Economische Zaken kwam vanavond met zijn gaswinningsbesluit. Te weinig en te laat, zeggen de Groningse bestuurders.
Het kabinet schroeft de productie volgend jaar terug tot 39,3 miljard kubieke meter, dat is een vermindering met 7,3 procent. Het besluit is een aanpassing van de maatregelen van eerder dit jaar. Minister Kamp licht deze beslissing in de studio toe.
Het universitair ziekenhuis in Groningen vindt dat er een nijpende situatie is ontstaan, nadat eind september ook een aardbeving in de stad Groningen was. "Als er binnenkort een aardbeving komt, is het maar de vraag of wij als ziekenhuis noodhulp kunnen verlenen. En dat terwijl wij als acuut zorgcentrum die hulp zouden moeten kunnen geven", zegt Jos Aartsen, voorzitter van de Raad van Bestuur van het UMCG.
Gevoelige apparatuur
Aartsen is bang dat er zaken misgaan in zijn ziekenhuis als er nieuwe aardbevingen komen. "Het gaat om een ziekenhuis waar 500.000 patiënten moeten worden behandeld, waar we heel gevoelige apparatuur hebben op de operatiekamers en op de intensive care. Dat moet niet in één keer gaan uitvallen, omdat er een aardbeving is."
Niet alleen het Groningse ziekenhuis moet preventieve maatregelen nemen, ook duizenden huizen in de provincie Groningen hebben versterking nodig om overeind te blijven bij toekomstige aardbevingen.
Minister Henk Kamp en de NAM hebben beloofd dat deze huizen versterkt zullen worden. Uit eerste inspecties blijkt dat veel huizen zo ingrijpend moeten worden aangepakt, dat het maar de vraag is in hoeverre zo'n versterking mogelijk is. Er rijzen in Groningen steeds meer twijfels over die belofte.
Advocaat
Het UMCG heeft, samen met onder meer de Universiteit Groningen en de Hanzehogeschool, een advocaat in de hand genomen. Die heeft de NAM twee weken geleden een brief gestuurd waarin de NAM verantwoordelijk wordt gesteld voor de kosten van preventieve versterkingen van de gebouwen.
Ook wordt een claim neergelegd voor de kosten die nodig zijn om bij geplande nieuwbouw extra veiligheidsmaatregelen te nemen.
Voor het UMCG zouden de extra kosten bij de geplande nieuwbouw neerkomen op 30 tot 40 miljoen euro, denkt Aartsen. De UMCG-voorzitter bepleit twee stappen: "Sta open voor preventieve maatregelen en zorg ervoor dat je dat zo snel mogelijk regelt in de hele provincie.
En ten tweede: doe ook eens iets aan die gaswinning, want volgens mij moet langzamerhand voor een deel die kraan maar eens dicht, omdat het Staatstoezicht op de Mijnen heeft aangetoond dat je dan veel minder kans hebt op grote aardbevingen."
Nu blijkt dat het gaat om huizen die tot op maaiveld-niveau moeten worden afgebroken.
In januari van dit jaar sloten minister Kamp, de NAM, negen Groningse gemeenten en de provincie Groningen een akkoord. Daarin werd afgesproken om naast het herstellen van de schade ook 50.000 woningen en gebouwen in het kwetsbaarste gebied te inspecteren, om ze daarna preventief te versterken met het oog op toekomstige aardbevingen.
Ingrijpend
De NAM heeft het afgelopen jaar zo’n 5000 woningen geïnspecteerd. Volgens betrokkenen zijn de noodzakelijke bouwkundige ingrepen in sommige gevallen erg ingrijpend. Zo moeten huizen bijna tot op de grond toe worden afgebroken.
In veel gevallen moet er een schuimlaag onder de vloer worden aangebracht en moet de vloer worden gemaakt van gewapend beton. Daarnaast zijn staalconstructies nodig om wanden overeind te houden en om wanden en vloeren aan elkaar vast te maken.
Henk Bakker, burgemeester van de gemeente Bedum, erkent dat er ingrijpende maatregelen nodig zijn: "Bij het sluiten van het akkoord dachten we: dat wordt hier een extra schroefje en een boutje, maar nu blijkt dat het gaat om huizen die tot op maaiveld-niveau moeten worden afgebroken. Dat valt heel erg tegen en is voor de betrokkenen heel ingrijpend."
Bakker vraagt zich af in hoeverre de NAM deze klus aankan: "Als het in het tempo gaat zoals de NAM dat nu aanhoudt, dan gaat het niet lukken, want dan zijn we twintig jaar verder voordat de huizen versterkt zijn."
Onafhankelijk onderzoek
De boerderij van de familie De Joode in Usquert heeft na een aantal aardbevingen scheuren in de muren. De familie liet daarna een onafhankelijk bouwkundig bureau onderzoek doen naar de mogelijkheden om het huis aardbevingsbestendig te maken.
"Waar de NAM voorstelde om de scheuren dicht te stucen, kwam dit bureau tot een heel andere conclusies. Een dragende muur is mogelijk ernstig beschadigd en in dat geval zijn andere maatregelen nodig", zegt Irma de Joode.
"En als dit voor onze boerderij geldt, gaat dit waarschijnlijk ook op voor andere huizen in het gebied. Dus de vraag is of dat preventief versterken ooit haalbaar is."