Nieuwsuur sprak de afgelopen maanden met de mensen die Submission maakten, de film die maker Theo van Gogh het leven kostte. Morgen is het tien jaar geleden dat hij op straat in Amsterdam om het leven werd gebracht door de geradicaliseerde moslim Mohammed B.
Submission kwam tot stand omdat voormalig VVD-politica Ayaan Hirsi Ali graag een film wilde maken om huiselijk geweld tegen moslimvrouwen aan de kaak te stellen. Ze vond Theo van Gogh daartoe bereid. Hirsi Ali schreef het script en de film werd vertoond op de avond dat Hirsi Ali te gast was bij het televisieprogramma Zomergasten, in augustus 2004.
Te zien was een kort pamflet van 11 minuten, waarin gesluierde en half ontblote actrices teksten uit de Koran citeerden en spraken over mishandeling en misbruik van vrouwen binnen Islamitische families. Op de lichamen van de vrouwen waren gekalligrafeerde Koranteksten geschilderd.
Godslastering
Hirsi Ali waarschuwde van tevoren dat de film voor grote opschudding zou zorgen, omdat moslims de scènes zouden kunnen interpreteren als godslastering. Zij werd op dat moment al beschermd door de Dienst Koninklijke en Diplomatieke Beveiliging. Alleen de naam van Hirsi Ali zelf en die van Van Gogh verschenen op de aftiteling van Submission.
Ook nu nog heerst er onder de leden van de filmcrew van toen veel angst. Daarom wilden zij alleen op de achtergrond aan de reconstructie van Nieuwsuur meewerken. Hirsi Ali werkte wel mee en Nieuwsuur zendt vanavond ook niet eerder vertoonde beelden uit van een van de laatste interviews met Theo van Gogh.
Theo zou ook niet willen dat ik spijt had.
Submission werd uitgezonden op 29 augustus 2004. Twee maanden later werd Theo van Gogh op gruwelijke wijze vermoord. De moordenaar, de geradicaliseerde moslim Mohammed B., liet twee brieven op het lichaam van Van Gogh achter. Een afscheidsbrief, voor het geval hij bij zijn arrestatie zelf door een dodelijke kogel zou worden getroffen, en een brief gericht aan Ayaan Hirsi Ali.
Toen de inhoud van de brieven bekend werd, legden Van Gogh's vrienden het verband tussen de moord en de film Submission. De enige link tussen Theo van Gogh en Ayaan Hirsi Ali was deze film, aldus vriend van Van Gogh en producent van Submission, Gijs van de Westelaken.
Behalve met Hirsi Ali en Gijs van de Westelaken spreekt Nieuwsuur ook met vriend Theodor Holman, die aanwezig was op de set van Submission.