Nabestaanden Peter R. de Vries tevreden met hoge straffen • OM overweegt hoger beroep

Nabestaanden: 'Belangrijk dat hoge straffen zijn opgelegd'

De nabestaanden van Peter R. de Vries zijn tevreden met het vonnis van de rechtbank. "De hoge straffen die zijn opgelegd, zijn voor ons de bevestiging van een groot drama", reageert Royce de Vries, de zoon van Peter R. de Vries.

Dat de straffen lager zijn dan het OM had geëist, is voor hem niet zo van belang. "Ik had geen champagne opengetrokken als het levenslang was geworden en ga ook niet in mijn kussen bijten omdat het lager dan 30 jaar is geworden. We krijgen onze vader er toch niet mee terug."

De rechtbank ziet geen bewijs dat De Vries is vermoord vanwege zijn rol in het Marengo-proces tegen Ridouan Taghi. "Voor mij staat wel vast dat het daarmee te maken heeft", reageert Royce de Vries. Dat de daders tijdens het proces zouden zwijgen, had hij verwacht. "Deze mensen konden voor mij toch al niet dieper zinken. Ik had niet de illusie dat ze openheid van zaken zouden geven."

Advocaat: tactiek OM werkt niet

De advocaten van de drie hoofdverdachten willen niet op het vonnis reageren. De advocaat van Erickson O. is tevreden dat de straf voor zijn client flink lager uitpakt: 10 jaar in plaats van de gevraagde 21 jaar. O. deed voorverkenningen en zat op de dag van de aanslag op de uitkijk.

"Het OM probeert een afschrikwekkend signaal af te geven: stop hiermee, anders krijg je levenslang of een heel hoge straf", zegt raadsman Vito Shukrula. Dat werkt volgens hem niet. "Sommige mensen op straat zijn bereid om iemand voor een gering bedrag dood te schieten. De hoogte van de straf weerhoudt hen niet. Dat is het werkelijke probleem."

OM overweegt hoger beroep

Het Openbaar Ministerie overweegt in hoger beroep te gaan. Het OM had tegen drie van de verdachten een levenslange gevangenisstraf geëist en tegen de zes andere verdachten gevangenisstraffen van 3 tot 21 jaar. De rechtbank legde geen levenslange gevangenisstraffen op en sprak drie van de verdachten vrij.

"Wij vinden dat voor het laten wankelen van de rechtsstaat gewoon een heel lange straf nodig is", reageert een woordvoerder. "Wij hebben daarvoor eerder levenslang gevraagd en zullen dat in een eventueel hoger beroep misschien wel weer doen."

Het OM beschouwt de moord op De Vries ook als een terroristische daad. Volgens het OM werden er filmpjes gemaakt en verspreid van de zwaargewonde De Vries om angst te zaaien in de samenleving. De rechtbank oordeelde dit niet te kunnen vaststellen.

Een groot deel van de verdachten vormde volgens het OM een criminele organisatie. Verdachten zouden meerdere keren met elkaar hebben samengewerkt. De rechtbank acht dat niet voldoende bewezen: "Het ging om losse personen of groepjes personen zonder verbindend element."

Rechter: 'bereidheid om Peter R. de Vries dood te schieten onthutsend'

Uitspraak afgerond

Met het uitspreken van de straffen is de zaak ten einde. De rechtbank bedankt alle aanwezigen voor hun komst en sluit de zitting.

Tot 28 jaar opgelegd

Schutter Delano G. en chauffeur Kamil E. krijgen beiden 28 jaar gevangenisstraf voor hun rol bij de moord op Peter R. de Vries. Krystian M. krijgt ruim 26 jaar cel. Een langere straf kan niet, omdat hij onlangs in een andere zaak al bijna 4 jaar kreeg voor een zware mishandeling. Daarmee komt hij in totaal op 30 jaar, wat de maximale tijdelijke gevangenisstraf is.

Konrad W. was medeplichtig aan de moord. Hij gaf de wapens aan de uitvoerders. Hij krijgt 14 jaar cel. Erickson O. en Gerower M. leverden volgens de rechtbank ook een belangrijke bijdrage en krijgen beide 10 jaar.

Ludgardo S., Divainy K. en Christopher W. worden vrijgesproken wegens gebrek aan bewijs.

Geen levenslang

Een levenslange gevangenisstraf gaat de rechtbank te ver. Het OM had drie keer levenslang geeist in de zaak, maar omdat Krystian M., Kamil E. en Delano G. één moord hebben gepleegd en niet eerder voor een levensdelict zijn veroordeeld, vindt de rechtbank levenslang niet passend.

'Uitvoerders geven niets om een mensenleven'

De rechtbank weet niet zeker of De Vries is vermoord vanwege zijn rol als vertrouwenspersoon van de kroongetuige in het Marengo-proces. Wel staat vast dat het een grondig voorbereide liquidatie was.

De omgeving van de studio van RTL Boulevard is in de weken voor de moord verkend, De Vries is gevolgd en op de vluchtauto zaten valse kentekenplaten, zegt de rechter: "Het ogenschijnlijke gemak waarmee Delano G. bereid was om de moord te plegen, is onthutsend. Hij deinste er niet voor terug om De Vries te midden van omstanders neer te schieten." Volgens de rechtbank is het nog een geluk dat niemand anders is geraakt.

Delano G. en Kamil E. geven niets om een mensenleven, stelt de rechtbank. Dat blijkt ook uit de schokkende en kwetsende chatberichten over de moord, die onder andere de schutter verstuurde.

Filmploeg deels medeplichtig

De rechtbank bespreekt nu de 'filmploeg', die in de McDonald's klaar zat in de buurt van de plaats delict. Na de aanslag maakte een van de mannen uit dit groepje een filmpje van het lichaam van De Vries.

De rechtbank stelt vast dat Erickson O. en Gerower M. wisten dat er een moord zou worden gepleegd en dat ze op de uitkijk stonden. Dat maakt hen medeplichtig, stelt de rechtbank.

Ludgardo S. zocht in zijn telefoon onder andere op de woorden Peter R. de Vries, beveiliging, McDonald's en RTL Boulevard. Hij hield contact met de twee anderen, maar stond op de dag van de aanslag zelf niet op de uitkijk. De rechtbank spreekt hem daarom vrij van betrokkenheid bij de moord op De Vries.

Druk was niet onoverkomelijk

Kamil E. en Krystian M. hebben zich beroepen op "psychische overmacht". Hun advocaten zeiden dat ze mogelijk onder druk zijn gezet om mee te werken aan de liquidatie en zich bedreigd voelden.

"Krystian M. lijkt onder druk te hebben gestaan, maar die druk heeft niet zo'n gemoedstoestand veroorzaakt dat hij niet anders meer kon", oordeelt de rechtbank. Dat geldt ook voor Kamil E., die ook genoeg tijd zou hebben gehad om zich terug te trekken.

Moord bewezen, Delano G., Kamil E. en Krystian M. schuldig

Schutter Delano G., chauffeur Kamil E. en organisator Krystian M. zijn schuldig aan de moord op Peter R. de Vries. Zij waren samen verantwoordelijk voor de aanslag, zegt de rechtbank. "De aard van het misdrijf en de manier waarop het is uitgevoerd, maken dat er sprake was van een vooropgezet plan. Zij waren alle drie op de hoogte en ieders rol was van belang om het plan te laten slagen."

Getuige betrouwbaar

De getuigenverklaringen die leidden tot heropening van de zaak en de aanhouding van meer verdachten, mogen gebruikt worden als bewijs. Volgens de rechtbank is de getuige betrouwbaar.
Het is een Poolse kennis van Krystian M., die een boekje open deed bij de politie over wat hij wist.

Aanslag was niet terroristisch

De aanslag op Peter R. de Vries was geen terrorisme, oordeelt de rechtbank. Die kan niet vaststellen of het echt de bedoeling was om de bevolking angst aan te jagen. "Er is op geen enkele manier mondeling of schriftelijk ruchtbaarheid gegeven aan de bedoelingen van de daders", zei de voorzitter.

Dat de moord op klaarlichte dag middenin het centrum van Amsterdam is gepleegd, is niet genoeg bewijs. De aanslag kan ook zijn gepleegd omdat Peter R. de Vries daar nu eenmaal het makkelijkste te treffen was. Ook uit het verspreiden van schokkende filmbeelden van de aanslag kan niet worden afgeleid dat er een terroristisch motief was, vindt de rechtbank.

Dat de samenleving is geschokt, maakt de aanslag volgens de rechtbank nog geen terrorisme.

Tweemaal vrijspraak

Een groot deel van de verdachten vormde volgens het OM een criminele organisatie die zich bezig hield met moord, zware mishandeling, heling en wapenbezit.
De rechtbank ziet dat anders. De bezigheden werden niet duidelijk onderling afgestemd. "Er is sprake van losse personen of groepjes personen, die geen organisatie vormen. Er was geen sprake van een duurzaam en structureel samenwerkingsverband."

Het is volgens de rechtbank niet uit te sluiten dat er op hoger niveau wel organisatie was, maar opdrachtgevers staan hier niet terecht. Divainy K. en Christopher W. worden hiermee volledig vrijgesproken, omdat hen alleen deelname aan een criminele organisatie ten laste was gelegd.

Proces verliep eerlijk

De rechtbank beoordeelt eerst of het Openbaar Ministerie de verdachten wel mocht vervolgen, omdat het strafdossier uit veiligheidsoverwegingen is geanonimiseerd. De verdediging vond dat er daardoor geen sprake meer was van een eerlijk proces.

Maar volgens de rechtbank zijn alle mensen herleidbaar. "De bevoegdheid en deskundigheid van verbalisanten, deskundigen officieren van justitie en rechter-commissarissen is vast te stellen." De rechtbank vindt dat het proces verder ook eerlijk is verlopen.

Zitting geopend

Met een kwartier vertraging start de zitting. De zaal zit overvol. De verdachten zijn er, met hun advocaten en soms ook tolken. De rechtbankvoorzitter heet iedereen welkom.

Bunker stroomt vol

De uitspraak vindt plaats in De Bunker, de extra beveiligde rechtbank in Amsterdam-Osdorp. Dat heeft vooral te maken met het grote aantal verdachten en advocaten, dat haast niet meer in de reguliere zittingszaal paste.

De Bunker stroomt langzaam vol. De nabestaanden van De Vries zijn aanwezig, onder wie zijn zoon Royce en dochter Kelly. Ook advocaten Onno de Jong en Peter Schouten zijn er. De Vries vormde met hen het verdedigingsteam van de kroongetuige in het Marengo-proces.

Verder is er veel pers, ook enkele buitenlandse journalisten.

'Moordmakelaar' maakt excuses

De verdachten ontkennen betrokken te zijn geweest bij de moord op De Vries of wilden niets zeggen. Bewijs tegen hen komt onder andere uit berichtenverkeer tussen een aantal verdachten. De vermoedelijke 'moordmakelaar' Krystian M. gaf tijdens de behandeling van de zaak toe dat hij onder druk berichten heeft "doorgestuurd". Meer wilde hij daarover niet kwijt.

Hij maakte excuses aan de nabestaanden van Peter R. de Vries. "Ik wil dat jullie weten dat ik dit niet heb gewild", zei hij.

Bekijk hier hoe hij excuses maakte:

Criminele organisatie

Naast de moord op De Vries, bracht het OM tijdens het proces ook een paar andere delicten ter sprake. Het OM wil daarmee aantonen dat de verdachten een criminele organisatie vormden en op meerdere momenten samenwerkten. Ook dit leidde tot hogere strafeisen.

'Aanslag was terroristisch'

Het Openbaar Ministerie beschouwt de moord op De Vries als een terroristische daad. Er stonden filmers klaar die meteen beelden maakten van de zwaargewonde De Vries. Deze filmpjes zijn via sociale media verspreid.

Volgens het OM was dat om zoveel mogelijk angst te zaaien in de samenleving en dus terrorisme. Om die reden zijn tegen sommige verdachten zwaardere straffen geëist. De rechtbank moet vandaag beoordelen of de aanslag inderdaad een terroristisch oogmerk had.

Opdrachtgever onbekend

Wie de opdrachtgever is voor de moord op Peter R. de Vries, is nooit achterhaald. Het Openbaar Ministerie gaat ervan uit dat de verslaggever is vermoord vanwege zijn hulp aan de kroongetuige in het Marengo-proces tegen Ridouan Taghi. Er zijn aanwijzingen dat de organisatie van Taghi betrokken was bij de aanslag, maar vast staat dat niet.

Nabestaanden aan het woord

Voor de behandeling van de zaak reserveerde de rechtbank in januari en februari twaalf zittingsdagen. Daaraan voorafgaand was er een groot aantal voorbereidende zittingen.

In 2022 maakten de nabestaanden van Peter R. de Vries al gebruik van hun spreekrecht. Een video van de verklaring van zoon Royce en dochter Kelly de Vries is later nog eens herhaald in de rechtszaal.

Rechtszaak moest over

Tegen de vermoedelijke schutter en zijn chauffeur eiste het OM in 2022 al eens levenslang. Vlak voor de rechtbank uitspraak zou doen, kwam justitie opeens met nieuwe, belastende getuigenverklaringen. De rechtbank heropende toen het onderzoek.

Omdat een van de rechters een verhuizing naar het buitenland had gepland, moest de hele zaak tegen Delano G. en Kamil E. over, want de wet schrijft voor dat er niet van rechters gewisseld mag worden zolang het proces loopt.

Het opsporingsonderzoek kwam na de heropening in een stroomversnelling. De politie pakte in de maanden die volgden de rest van de verdachten op. De zaken werden daarna tegelijk behandeld.

Drie keer levenslang geëist

Negen verdachten staan terecht voor betrokkenheid bij de moord op De Vries.

In januari eiste het Openbaar Ministerie tegen drie verdachten een levenslange gevangenisstraf: tegen de vermoedelijke schutter, de chauffeur en de organisator van de moord. Tegen zes anderen eiste het OM straffen tussen de 3 en 21 jaar cel.

Dit zijn de verdachten in de zaak:

Schokgolf door Nederland

Vanaf 11.00 uur doet de rechtbank in Amsterdam uitspraak in de zaak rond de moord op misdaadjournalist Peter R. de Vries. Hij werd op 6 juli 2021 neergeschoten in het centrum van Amsterdam, na een bezoek aan tv-programma RTL Boulevard. De Vries overleed negen dagen later aan zijn verwondingen.

De aanslag op De Vries leidde tot een schokgolf in Nederland. Duizenden mensen legden bloemen op de plek van de moord en stonden uren in de rij om de laatste eer te bewijzen aan de misdaadverslaggever.