Poetin reageert op uitslag • Geen rij meer voor Russische ambassade

Geen rij meer voor Russische ambassade Den Haag

Bij de Russische ambassade in Den Haag is het inmiddels rustig. Voor de ambassade stond vandaag een enorme rij met mensen die wilden stemmen voor de Russische presidentverkiezingen. Veel mensen hadden gehoor gegeven aan de oproep van Joelia Navalnaja, de weduwe van oppositieleider Navalny, om uit protest precies om 12.00 uur te gaan stemmen.

Het stembureau bij de ambassade in Den Haag sloot rond 20.00 uur. Toen stonden er volgens de organisatoren van de protestactie nog zo'n vierhonderd mensen die hun stem hadden willen uitbrengen.

Poetin: Rusland sterker en effectiever door deze overwinning

In een toespraak reageerde president Poetin, toegejuichd door aanhangers, op de uitslag. Hij stelde dat die laat zien "hoe Rusland het bij het rechte eind had om de huidige koers te kiezen". "Deze overwinning zal het Rusland mogelijk maken sterker en effectiever te worden", aldus de president, die het resultaat uitlegde als vertrouwen en hoop van de Russen. "We zijn een verenigde familie."

Poetin zei er zeker van te zijn dat de plannen van zijn regering zullen worden uitgevoerd: "Ik zal alles doen om de taken en doelen te bereiken die we belangrijk vinden". Tijdens een daaropvolgende persconferentie hintte hij op wijzigingen in de Russische regering. "We zullen beslissen wie op welke plek het meest effectief zal zijn." Hij stelde wel dat "over het algemeen" de regering "best effectief" is.

De president roemde de Russische militairen die in Oekraïne vechten. Volgens de leider in het Kremlin hebben de Russische troepen het initiatief en "winnen ze elke dag terrein".

Hij reageerde ook op de 'middaguur tegen Poetin'-protestactie. De president bedankte de organisatoren voor hun oproep om te gaan stemmen, stelde dat de actie geen effect had gehad en dat degenen die hun stembiljet hadden beklad vervolgd zouden moeten worden.

Over oppositieleider Aleksej Navalny zei Poetin dat hij enkele dagen voor zijn dood had gehoord dat er een idee was om Navalny te ruilen tegen Russen die in het Westen gevangen zaten. Poetin zou die ruil goedgekeurd hebben, en gezegd hebben dat Navalny in dat geval nooit meer terug zou mogen naar Rusland.

Stembureau Den Haag dicht, mensen boos

Het stembureau bij de Russische ambassade in Den Haag is rond 20.00 uur gesloten. Volgens de organisatoren van de protestactie bij de ambassade staan er nog zo'n 400 mensen die hun stem willen uitbrengen. De meesten staan daar al uren. Ze eisen dat ze alsnog mogen stemmen en roepen onder meer "Verleng!" en "Open!".

Ook Joelia Navalnaja heeft gestemd

Joelia Navalnaja, de weduwe van de Russische oppositieleider Aleksej Navalny, heeft op de Russische ambassade in Berlijn haar stem uitgebracht. Ze had daar meer dan vijf uur in de rij gestaan. Tegen verslaggevers zei Navalnaja dat ze de naam van haar overleden man op het stembiljet had geschreven.

Navalnaja had opgeroepen om uit protest tegen president Poetin precies om 12.00 uur te gaan stemmen. Op verschillende plekken in Rusland zelf, maar ook bij ambassades in Berlijn en Den Haag, stonden lange rijen voor de stembureaus. Navalnaja zelf nam deel aan het protest in Berlijn, waar voor haar werd geapplaudisseerd.

Op de vraag of ze nog een boodschap had voor Poetin, zei Navalnaja: "Houd alsjeblieft op met vragen om berichten van mij of iemand anders voor meneer Poetin. Er kan niet worden onderhandeld met meneer Poetin, want hij is een moordenaar, hij is een gangster".

Op Twitter deelde Navalnaja een stembiljet met daarop de naam van haar overleden echtgenoot:

Nog altijd lange rij bij Russische ambassade

Bij de Russische ambassade in Den Haag staan nog steeds veel mensen in de rij om te stemmen. Onderstaande foto is gemaakt rond 19.30 uur.

Het is onduidelijk of het stembureau in de ambassade langer open blijft. In het meest westelijke deel van Rusland sloten de laatste stemlokalen om 19.00 uur.

Eerder op de dag was het ook al druk bij de ambassade. Toen was er een rij van vele honderden meters. Mensen gaven gehoor aan de oproep van de weduwe van de overleden oppositieleider Navalny om precies om 12.00 uur te gaan stemmen.

Correspondent Geert Groot Koerkamp over de exitpoll:

"Het is een exitpoll die bekend is gemaakt door een instantie die loyaal is aan het Kremlin. Nu is het afwachten of de echte uitslag ook zo hoog zal uitvallen in het voordeel van Poetin. Lokaal, in het oosten van het land, is dat wel zo, en soms zijn de percentages nog hoger.

Voorlopig bevestigen de hoge cijfers de voorspelling van een recorduitslag voor Poetin. Die uitslag moet aantonen dat hij de steun heeft van de overgrote meerderheid van de Russen. Dat moest ook bewezen worden door het hoge opkomstcijfer, en beide verwachtingen lijken uit te komen.

De cijfers zijn onmogelijk onafhankelijk te verifiëren en er zijn geen onafhankelijke waarnemers om toe te zien op de 'verkiezingen'. Er zijn volgens de kiescommissie wel 1100 buitenlandse waarnemers, maar wie dat zouden zijn weten we niet. Bij eerdere verkiezingen was altijd sprake van grootschalige fraude.

Bij sommige stembureaus kwamen behoorlijk wat mensen opdagen om gehoor te geven aan de oproep om precies om 12.00 uur te gaan stemmen, uit protest. Het was na de steunbetuigingen voor de uitgesloten oppositiekandidaat Boris Nadezjdin en de begrafenis van Navalny de derde keer in korte tijd dat critici op een legale manier van zich konden laten horen, zonder een jarenlange gevangenisstraf te riskeren."

Exitpoll: Poetin krijgt 87,8 procent van de stemmen bij onvrije verkiezingen

Volgens de exitpoll die om 19.00 uur Nederlandse tijd bekend is gemaakt krijgt Poetin 87,8 procent van de stemmen bij de strak geregisseerde presidentsverkiezingen. Dat is meer dan in 2018. Toen behaalde Poetin 76,7 procent van de stemmen. In 2012 was dat 63,3 procent.

Er viel weinig te kiezen voor burgers die hun stem uitbrachten. Naast Poetin kon ook gekozen worden voor de communist Nikolaj Charitonov, de rechts-liberale Leonid Sloetski en Vladislav Davankov, leider van de Nieuwe Mensen-partij. Alle drie zijn ze loyaal aan Poetin. Deze tegenkandidaten kregen volgens de exitpoll stuk voor stuk zo'n 3 procent van de stemmen: Davankov 3,8 procent, Charitonov 3,9 procent en Sloetski precies 3 procent.

Kandidaten die kritisch zijn over de president, werden van het stembiljet geweerd.

Opvallend was bij deze verkiezingen de opkomst. Die stond rond het middaguur al op 67,5 procent, hoger dan de totale opkomst in 2018. In 2012 kwam volgens de Russische cijfers 65,3 procent van de kiesgerechtigden opdagen.

Stembiljetten beschreven met protestleuzen

Sommige Russen hebben een ongeldige stem uitgebracht, uit protest tegen de onvrije verkiezingen. Op de biljetten staat soms "Geen oorlog" geschreven. Enkelen hebben hun stemformulier neergelegd bij het graf van oppositieleider Navalny.

Ook in Moskou uit protest om 12.00 uur naar stembus: 'Ik steun de campagne'

Veel Russische kiezers kwamen uit protest tegen president Poetin om 12.00 uur vandaag naar de stembureaus. De oppositie had daartoe opgeroepen. Sommige kritische kiezers in Moskou durfden voor de camera te vertellen waarom ze meededen aan het creatieve protest:

In beeld: protest bij Russische ambassades in Europese hoofdsteden

In onder meer Berlijn, Parijs, Londen en Helsinki togen betogers op de laatste dag van de Russische presidentsverkiezingen naar Russische ambassades om te protesteren tegen president Poetin.

Veel stembureaus al dicht

Veel stembureaus in Rusland zijn al gesloten, allemaal in het oosten en midden van het land. Daar is het al avond of zelfs nacht en worden nu stemmen geteld. Zittend president Poetin staat al vast als winnaar van de onvrije presidentsverkiezingen.

In de exclave Kaliningrad, die aan Polen en Litouwen grenst, kan nog tot 19.00 uur (Nederlandse tijd) worden gestemd. Meteen daarna wordt een exitpoll verwacht.

Wie staan er op het stemformulier?

Russen kunnen nog een paar uur stemmen voor de presidentsverkiezingen. De verkiezingen verlopen allerminst vrij. De strijd gaat tussen vier kandidaten, maar de winnaar staat al vast. Bovendien hebben alle kandidaten iets gemeen: ze steunen allemaal het Kremlin en staan achter de oorlog in Oekraïne.

Uiteraard staat zittend president Poetin (71) op het formulier. Hij wil een vijfde ambtstermijn, tot 2030, en zal vandaag zeker gaan winnen.

Op de lijst staat ook de 75-jarige Nikolaj Charitonov, die meedoet namens de Communistische Partij. Ook Leonid Sloetski (56) staat op de lijst. Hij vertegenwoordigt de rechtse Liberaal-democratische partij, die overigens alleen in naam liberaal en democratisch is. En ook kunnen mensen stemmen op Vladislav Davankov, de 40-jarige partijleider van Nieuwe Mensen. Ook hij is loyaal aan Poetin en het Kremlin.

Verschillende andere kandidaten zijn niet toegelaten tot de lijst. Het gaat onder meer om de liberale politicus Boris Nadezjdin, die genoeg steun kreeg voor zijn kandidatuur maar toch geweigerd werd.

Mensenrechtenorganisatie meldt meer arrestaties

Het aantal arrestaties in Rusland rond het verkiezingsprotest van vandaag is opgelopen naar 74, meldt mensenrechtenorganisatie OVD-info. In de westelijke stad Kazan werden zeker 29 mensen vastgezet, in de hoofdstad Moskou 19 en in Sint-Petersburg staat het aantal arrestanten op minstens zeven.

Drukte bij Russische ambassade in Den Haag houdt aan

Ook rond 14.00 uur stond er nog steeds een lange rij voor de ambassade:

Weduwe Navalny doet mee aan protest

De weduwe van de overleden Russische oppositieleider Navalny, Joelia Navalnaja, heeft meegedaan aan een protest in Berlijn. Ze stond samen met anderen in een rij bij de Russische ambassade in de Duitse hoofdstad, niet ver van de Brandenburger Tor.

Op X heeft de woordvoerder van Navalnaja beelden geplaatst. Navalnaja ging in gesprek met anderen en maakte ook selfies.

Drukte bij ambassade in Den Haag neemt toe

Het is inmiddels een flink stuk drukker geworden bij de Russische ambassade in Den Haag, ziet een NOS-verslaggever. De rij van vele honderden meters loopt door richting het Vredespaleis. Ook worden er protestliederen gezongen, zijn er veel Oekraïense vlaggen te zien en leggen mensen bloemen bij een foto van de overleden oppositieleider Navalny.

Vooral achterin de rij spreken veel mensen zich uit. Daar durven mensen ervoor uit te komen dat ze specifiek nu bij de ambassade zijn vanwege het protest waartoe is opgeroepen in Rusland.

"Dit is een manier om een tegengeluid te laten horen. Dat we er niet voor zijn, dat we eerlijke verkiezingen willen. Alles wat er met Rusland met Poetin aan de hand is, moet weg", zegt een van de aanwezigen. "Er moeten eerlijke verkiezingen komen."

Ze zegt dat ze in de trein vanuit Amsterdam zat "en de hele trein zat vol met Russisch-sprekende mensen". De vrouw, die half-Russisch is, zegt dat ze zeker gaat stemmen. "Je moet het hele papier helemaal verpesten. Als jij het niet invult, gaan ze het waarschijnlijk voor jou invullen."

Russisch staatspersbureau: hogere opkomst dan bij vorige verkiezingen

De opkomst bij de presidentsverkiezingen in Rusland ligt op 67,54 procent, zegt het Russische staatspersbureau TASS. Daarmee zijn er volgens de Russen nu al evenveel kiesgerechtigden naar het stembureau gegaan als in 2018, bij de vorige verkiezingen. Toen kwam het opkomstpercentage uit op 67,5.

Onafhankelijke cijfers over de opkomst zijn er niet. De verkiezingen zijn over enkele uren afgelopen.

In juni 1991 werd het hoogste opkomstpercentage bereikt. Toen ging 74,7 procent van de stemgerechtigden naar het stemlokaal.

In beeld: lange rijen in diverse Russische steden

Mensenrechtenorganisatie meldt tientallen arrestaties

De Russische mensenrechtenorganisatie OVD-info meldt dat er vandaag rond de verkiezingen tot nu toe meer dan 51 mensen zijn opgepakt. Dat gebeurde in veertien verschillende steden.

Onder meer in de stad Kazan zouden 23 mensen zijn aangehouden. Ook in de hoofdstad Moskou en in Sint-Petersburg zijn arrestaties verricht.

Gisteren werden volgens OVD-info zeker 17 mensen aangehouden, in tien verschillende steden.

Lange rij bij Russische ambassade in Nederland

Bij de Russische ambassade in Nederland staat een rij van enkele honderden meters om te gaan stemmen voor de onvrije presidentsverkiezingen in Rusland. Het is lastig te zeggen wie er deelneemt aan het 'Lunch tegen Poetin'-protest van de oppositie en wie er echt van plan is een stem uit te brengen, zegt onze verslaggever.

Veel mensen zeggen dat ze 'gewoon' komen stemmen, maar mogelijk willen mensen niet openlijk zeggen dat ze er uit protest staan. Voor de ambassade staan ook mensen met de vlag in de kleuren wit-blauw-wit. Dat is een vlag die symbool staat voor de oppositie van Rusland.

'Duizenden mensen protesteren tegen verkiezing Poetin'

Volgens het team van de overleden oppositieleider Navalny hebben in Moskou en Sint-Petersburg duizenden mensen deelgenomen aan het stille protest tegen president Poetin. Zij deden mee aan het 'Lunch tegen Poetin'-protest. Ook in veel andere Russische steden stonden lange rijen, blijkt uit beelden op sociale media.

Het protest werd gehouden rond de niet vrije verkiezingen in Rusland. De oppositie had opgeroepen om om 12.00 uur lokale tijd naar een stembureau te gaan staan om te gaan stemmen.

Of deelnemers daadwerkelijk hebben gestemd is niet duidelijk. De oppositie riep op om een ongeldige stem uit te brengen door meerdere kandidaten aan te vinken. Op sociale media hebben sommige mensen hun stemformulier gedeeld. Zo werd 'moordenaar' achter de naam van Poetin geschreven, of werd de naam van Navalny opgeschreven.

De Russische autoriteiten dreigden vooraf met hard ingrijpen, maar er is vooralsnog niets bekend over arrestaties.

Protesten gemeld op diverse plaatsen in Rusland

Op diverse plaatsen in Rusland worden door het team van de overleden Russische oppositieleider Navalny protesten gemeld rond de strak geregisseerde stembusgang. In een livestream van het oppositieteam zijn onder meer beelden te zien van honderden mensen bij een stembureau in de stad Jekaterinenburg, in Vladivostok in het verre oosten van Rusland en in verschillende Siberische steden, waaronder Novosibirsk, Omsk en Irkoetsk.

Ook in andere steden staan er rijen bij stembureaus, zoals in de hoofdstad Moskou en in Sint-Petersburg, zo is te zien op beelden op Telegram.

Het team van Navalny heeft opgeroepen om om 12.00 uur lokale tijd (10.00 uur Nederlandse tijd) te gaan stemmen, zodat mensen op die manier kunnen laten zien dat ze het niet eens zijn president Poetin. De gedachte achter deze protestactie is dat de autoriteiten zo niet het onderscheid kunnen maken tussen 'reguliere stemmers' en betogers.

Luchthaven bij Moskou aangevallen met drones

Op sociale media zijn deze beelden geplaatst waarop te zien zou zijn hoe luchthaven Domodedovo bij Moskou wordt aangevallen met drones. Ook lijkt het erop dat er een inslag is geweest in een pakhuis bij het vliegveld:

'Veel politie op de been'

Volgens de onafhankelijke krant The Moscow Times is er in de Russische hoofdstad veel politie op de been. Een verslaggever van de krant zag politiebusjes bij de stembureaus in het centrum.

Bezoek van Britse minister aan Odesa afgezegd

De Britse minister Shapps van Defensie heeft een bezoek aan de Zuid-Oekraïense stad Odesa afgezegd vanwege de veiligheid. Dat meldt de krant The Sunday Times, die mee is met de minister.

Shapps is al in Oekraïne en bracht onder meer een bezoek aan de hoofdstad Kyiv, waar hij sprak met verschillende hooggeplaatste functionarissen. Ook de hoogste Britse militair was mee. Eerder vanochtend werd duidelijk dat er brand ontstond in Odesa na een aanval.

Protestacties tegen Poetin bij stembureaus verwacht

Aanhangers van de in gevangenschap overleden Russische oppositieleider Navalny hebben opgeroepen om om 10.00 uur Nederlandse tijd (12.00 uur lokale tijd) te gaan stemmen voor de presidentsverkiezingen, tijdens de derde dag van de verkiezingen.

Bij die onvrije verkiezingen staat al vast dat president Poetin zal winnen. Serieuze tegenstanders zijn verdwenen, zijn vastgezet of mogen niet meedoen.

Ook andere oppositiegroepen hebben opgeroepen om te gaan stemmen op het middaguur. Een grote opkomst op dat tijdstip moet volgens hen laten zien dat veel mensen het niet eens zijn met het beleid van Poetin.

Gevreesd wordt voor arrestaties. Volgens onafhankelijke Russische media hebben kritische stemmen anonieme telefoontjes gekregen "waarin werd opgeroepen om te gaan stemmen, maar niet als er wachtrijen staan".

Onder meer bij de Russische ambassade in Bangkok staat een enorme rij mensen:

Vliegverkeer op drie vliegvelden rond Moskou beperkt

Op drie vliegvelden in Moskou en omgeving is het vliegverkeer om veiligheidsredenen enige tijd beperkt geweest door de Russische luchtvaartautoriteiten. Dat gebeurde na een mededeling van de autoriteiten dat rond Moskou vijf Oekraïense drones zijn neergehaald. De beperkingen werden na enige tijd opgeheven.

Onder meer de grootste luchthaven Domodedovo zou zijn aangevallen. Op ongeverifieerde beelden op sociale media is rook te zien. Het is de afgelopen dagen erg onrustig in zowel Rusland als Oekraïne, aan beide zijden waren vannacht raket- en droneaanvallen.

Volgens Rusland werden vannacht tientallen drones afgevuurd door Oekraïne. Er zijn onder meer een stembureau in door Rusland bezet gebied en een olieraffinaderij getroffen.

Welkom

Goedemorgen en welkom. In dit liveblog houden we vandaag de ontwikkelingen bij rondom de oorlog in Oekraïne en de ontwikkelingen in Rusland. Daar worden ook vandaag presidentsverkiezingen gehouden, die overigens al vaststaan.