Midden-Oostenblog
NOS NieuwsAangepast

Netanyahu niet akkoord met voorstel Hamas • Frankrijk herdenkt slachtoffers 7 oktober

In dit blog houden we je op de hoogte van de laatste ontwikkelingen in het Midden-Oosten, zoals de oorlog tussen Hamas en Israël en de situatie in Jemen. Dit is het belangrijkste nieuws:

  • Frankrijk herdenkt Franse slachtoffers van Hamas-aanval op 7 oktober
  • Netanyahu wijst voorstel Hamas af
  • Israëlisch leger deelt vondst van tunnel onder Khan Younis

Hier vind je een overzicht van onze belangrijkste verhalen. En hier lees je de betekenis van een aantal veelgebruikte termen.


Doden bij Israëlische inval Westelijke Jordaanoever

Op de Westelijke Jordaanoever heeft het Israëlische leger drie Palestijnen gedood. Dat gebeurde bij een inval in een vluchtelingenkamp bij de stad Tulkarem. Israël zegt dat ze op zoek waren naar een verdachte, waarna er rond het huis waar hij zich bevond een vuurgevecht uitbrak. Een man werd in het huis gedood, twee anderen daar vlakbij. Volgens het Israëlische leger probeerden ze te vluchten.

Volgens de Palestijnen zouden er ook raketten op het huis zijn afgevuurd. Het is niet duidelijk of de doodgeschoten mannen lid waren van een radicale groepering.

Israëlische legervoertuigen in Tulkarem

Israëlische demonstranten blokkeren opnieuw grensovergang Gaza

Een groep Israëliërs heeft opnieuw de grensovergang Kerem Shalom met de Gazastrook geblokkeerd. De demonstranten willen niet dat er hulpgoederen richting Gaza gaan, omdat die volgens hen bij Hamas terechtkomen:

'Voor ons geen noodzaak om ze hulp te bieden'

Netanyahu wijst voorstel Hamas af, overwinning 'binnen handbereik'

De Israëlische premier Benjamin Netanyahu wil doorgaan met de militaire operatie in Gaza en gaat niet akkoord met het voorstel van Hamas voor een staakt-het-vuren. "Een totale overwinning is de enige oplossing", zei de premier in een toespraak in Jeruzalem.

Daarmee herhaalt Netanyahu wat hij eerder heeft gezegd. Volgens de premier kan de oorlog alleen eindigen als Hamas is ontmanteld en alle Israëlische gijzelaars zijn vrijgelaten. Het behalen van die doelen is volgens hem "binnen handbereik."

Netanyahu herhaalde ook dat Hamas op geen enkele manier aan de macht kan blijven in Gaza: "Toegeven aan de waanzinnige eisen van Hamas die we nu hebben gehoord, zal niet alleen leiden tot het bevrijden van de Palestijnse gevangenen, het zal alleen maar leiden tot een nieuw bloedbad."

Netanyahu's reactie op het plan van Hamas volgt op een Israëlisch voorstel voor een (tijdelijk) staakt-het-vuren, dat tot stand kwam na bemiddeling van Qatar en Egypte. Hamas kwam met een tegenvoorstel, waar Netanyahu dus niet mee akkoord gaat.

Macron beschrijft 7 oktober als 'grootste antisemitische bloedbad van deze eeuw'

De Franse president Emmanuel Macron heeft een herdenking in Parijs bijgewoond voor de Franse slachtoffers van de terroristische aanval van Hamas op 7 oktober. Daar beschreef Macron de gebeurtenissen van die dag als het "grootste antisemitische bloedbad van deze eeuw".

Bij de terreuraanval kwamen 1200 mensen om het leven, onder wie 42 met de Franse nationaliteit. Drie Fransen zijn sindsdien vermist, waarschijnlijk gevangengenomen door Hamas. Tijdens de herdenking bleven drie stoelen leeg die hun afwezigheid symboliseerden.

Het was de eerste herdenking van de Hamas-aanval buiten Israël. Er werd een minuut stilte gehouden en naasten van de slachtoffers lieten foto's van hun dierbaren zien.

De ceremonie werd ook live uitgezonden op een groot scherm in Tel Aviv, waar honderden mensen luisterden naar de woorden van Macron. "Zijn speech heeft me erg ontroerd", reageerde Hadas Calderon, van wie twee kinderen zijn gegijzeld door Hamas. "Het vergt veel moed van Macron, gezien het toenemende antisemitisme overal."

Een vertegenwoordiger van de Franse regering zei eerder deze week dat er ook een andere gelegenheid komt om de Franse slachtoffers te herdenken die bij bombardementen in Gaza zijn omgekomen.

  • Reuters
    Macron staat voor naasten van de Franse slachtoffers van de Hamas-aanval op 7 oktober
  • Reuters
    De herdenking vond plaats op het plein van de Dôme des Invalides in Parijs
  • Reuters
    De Franse president Macron en zijn vrouw Brigitte komen aan bij de herdenking

Netanyahu geeft persconferentie vanavond, naar verwachting over voorstel Hamas

De Israëlische premier Netanyahu geeft vanavond een persconferentie in Jeruzalem. Verwacht wordt dat hij daar het voorstel van Hamas bespreekt over een staakt-het-vuren.

In dat voorstel beschreef Hamas hoe de wapens vier en een halve maand worden neergelegd. Enkele genoemde voorwaarden zijn een grootschalige uitwisseling van door Hamas vastgehouden gijzelaars en Palestijnen die vastzitten in Israëlische gevangenissen, de volledige terugtrekking van het Israëlische leger uit Gaza en de start van de wederopbouw in het gebied.

De voorwaarden die Hamas stelt druisen in tegen de oorlogsdoelen van Israël. Eerder zeiden Israëlische bronnen dat van een definitieve terugtrekking uit Gaza geen sprake kan zijn. Ook heeft Netanyahu herhaaldelijk gezegd dat Israël zich ten doel heeft gesteld Hamas volledig te ontmantelen.

De persconferentie begint om 18:30 uur Nederlandse tijd. Voorafgaand heeft Netanyahu een gesprek de Amerikaanse buitenlandminister Blinken. Die zei vandaag in een reactie op het Hamas-voorstel dat er nog "veel werk" moeten worden verzet voordat Israël en Hamas tot een staakt-het-vuren kunnen komen.

Israëlisch leger deelt vondst van tunnel onder Khan Younis

Het Israëlische leger heeft de vondst gedeeld van een kilometerlange Hamas-tunnel onder de stad Khan Younis in de Gazastrook. De tunnel zou vroeger zijn gebruikt door kopstukken van Hamas en na 7 oktober zijn omgebouwd tot een gevangenis voor gijzelaars.

In het ondergrondse complex ontdekten militairen een cel, badkamer en rustplaats voor Hamas-strijders die gijzelaars bewaakten, staat in de verklaring. Op het moment dat het leger de tunnel in handen kreeg, waren er geen gijzelaars meer.

Naar eigen zeggen hebben militairen meerdere terroristen van Hamas gedood in de tunnel. De tunnel maakt volgens het leger deel uit van een "vertakt labyrint" dat ook aansluit op een eerder ontdekte tunnel waar gijzelaars verbleven.

In de ondergrondse tunnel was een cel gebouwd, die volgens Israël is gebruikt om gijzelaars op te sluiten

Israëlische functionaris: 'Aan sommige eisen van Hamas kan niet worden voldaan'

Aan sommige eisen in het voorgestelde plan voor een staakt-het-vuren van Hamas kan niet worden voldaan, heeft een hoge Israëlische functionaris gezegd tegen het Israëlische Channel 13 TV, meldt persbureau Reuters.

De functionaris, wiens naam niet wordt genoemd, zegt tegen de Israëlische televisiezender dat de Israëlische autoriteiten over het voorstel zouden debatteren. Daarbij gaat het over de vraag of het voorstel van Hamas regelrecht wordt afgewezen of dat er om alternatieve voorwaarden moet worden gevraagd.

Hamas: aantal gedode Palestijnen stijgt naar 27.708

In totaal zijn sinds de terreuraanval van Hamas op 7 oktober op Israël minstens 27.708 Palestijnen gedood en 67.147 gewond geraakt in Gaza. Dat meldt het door Hamas geleide ministerie van Volksgezondheid in Gaza.

In de afgelopen 24 uur zijn bij Israëlische aanvallen 123 Palestijnen gedood en 169 gewond geraakt, meldt het ministerie. Dat maakt geen onderscheid tussen burgerslachtoffers en militanten van de organisatie. De precieze aantallen kunnen niet worden geverifieerd, maar hulporganisaties en experts noemen de cijfers betrouwbaar.

Arts in Rafah: 'Je ziet hier bleke gezichten door ondervoeding'

In Rafah vreest de bevolking voor een Israëlisch grondoffensief. Palestijnen zijn de afgelopen tijd massaal naar de zuidelijke stad in Gaza gevlucht, waardoor er nu naar schatting zo'n 1,5 miljoen mensen verblijven. De humanitaire situatie is nijpend, zegt een Palestijnse arts in Rafah tegen de NOS.

"Het is hier overbevolkt, mensen slapen in zelfgemaakte tenten en wassen zich in zee." Mohammad Abu Mughaiseb is werkzaam voor Artsen Zonder Grenzen en heeft per audio-opname vragen beantwoord. "Mensen zijn hier hals over kop naartoe geëvacueerd. Daarom zijn er niet genoeg wc's. Sommigen graven gaten in de grond als primitief toilet."

Er is een groot tekort aan voedsel en medicijnen, onderschrijven ook VN-hulporganisaties. De arts zegt dat rijst en suiker inmiddels het tienvoudige kost. "Je ziet dat de gezichten van mensen bleek zijn. Dat zijn tekenen van ondervoeding." Volgens het Wereldvoedselprogramma kampen honderdduizenden inwoners van Gaza met ernstige honger.

De Israëlische minister van Defensie zei maandag dat Rafah een volgend doelwit is in de oorlog tegen Hamas. De VN meldt dat er sindsdien meer luchtaanvallen zijn uitgevoerd op en rondom de stad. "Er is een grote dreiging dat er ook een militaire operatie komt in Rafah", zegt de arts.

Een tentenkamp in Rafah, foto van 22 januari

Voorstel Hamas: 3 keer 45 dagen moet leiden tot einde aan oorlog

Er zijn meer details bekend over het door Hamas voorgestelde plan voor een staakt-het-vuren. In het conceptontwerp van de Palestijnse groepering wordt voorgesteld dat de wapens in Gaza vier en een halve maand worden neergelegd. Dat moet gebeuren in drie fasen die elk 45 dagen duren.

Allereerst is het voorstel dat de resterende Israëlische gijzelaars die de terreurgroep op 7 oktober gevangen heeft genomen, worden geruild voor Palestijnse gevangenen. Vervolgens moet de wederopbouw van Gaza beginnen, trekken de Israëlische strijdkrachten zich volledig terug en worden lichamen en stoffelijke resten uitgewisseld. Hamas stelt voor dat alle Israëlische vrouwelijke gijzelaars, mannen onder de 19 jaar, ouderen en zieken gedurende de eerste fase van 45 dagen worden vrijgelaten in ruil voor de vrijlating van Palestijnse vrouwen en kinderen uit Israëlische gevangenissen. De resterende mannelijke gijzelaars worden tijdens de tweede fase vrijgelaten en in de derde fase zullen de stoffelijke resten worden uitgewisseld.

Tegen het einde van de derde fase wil Hamas dat er overeenstemming wordt bereikt over een einde aan de oorlog. De groepering wil dat er 1500 Palestijnse gevangenen worden vrijgelaten. Een derde van hen moeten Palestijnen zijn die in Israël levenslange gevangenisstraffen opgelegd hebben gekregen.

Het plan van Hamas is een reactie op de overeenkomst die is opgesteld door Egypte en Qatar, die bemiddelen in de gesprekken tussen Israël en Hamas.

Een artillerie-eenheid vuurt richting Gaza op 4 februari

Hamas stelt een staakt-het-vurenplan in drie fasen voor

Hamas heeft een plan voorgesteld voor een staakt-het-vuren in drie fasen, in reactie op Qatarese en Egyptische bemiddelaars. Volgens de terreurgroep kan met het plan de uitwisseling van Israëlische gijzelaars die op 7 oktober zijn gevangengenomen tegen Palestijnse gevangenen worden voltooid.

Daarnaast moet hiermee de wederopbouw van Gaza worden veiliggesteld. Ten slotte moet de volledige terugtrekking van de Israëlische strijdkrachten en de uitwisseling van lichamen en stoffelijke resten worden gegarandeerd. Dat staat in een conceptdocument dat persbureau Reuters heeft ingezien. De termijn waarin die drie fasen moeten zijn afgerond, is niet duidelijk.

Het plan van Hamas is een reactie op de overeenkomst die is opgesteld door Egypte en Qatar, die bemiddelen in de gesprekken tussen Israël en Hamas.

Een Israëlische tank nabij de grens tussen Israël en Gaza op 4 februari

Nieuwe aanvallen van Houthi's op schepen in Rode Zee

Houthi-rebellen hebben vanuit Jemen zes raketten afgevuurd op schepen in de Rode Zee, meldt het Amerikaanse leger. Volgens Centcom, de afdeling van het Amerikaanse leger in het Midden-Oosten en Centraal-Azië, waren drie raketten gericht op een bulkschip dat vaart onder de vlag van de Marshall Eilanden. Het schip meldde één explosie vlak bij het schip die leidde tot lichte schade. Er vielen geen gewonden. Een tweede raket landde verderop in het water en een derde werd neergehaald door een Amerikaanse torpedobootjager.

De andere drie raketten waren volgens Centcom vermoedelijk gericht op een vrachtschip van een Brits bedrijf. Alle raketten kwam in het water terecht, meldt de VS, zonder schade aan te richten.

De Houthi's vallen al maanden schepen aan op de belangrijke scheepvaartroute in de Rode Zee, naar eigen zeggen uit solidariteit met de Palestijnen. De VS en het Verenigd Koninkrijk hebben vanwege de aanhoudende aanvallen al meerdere keren Houthi-gebieden in Jemen gebombardeerd.

Saudi-Arabië: geen diplomatieke banden met Israël zonder Palestijnse staat

Saudi-Arabië heeft aan de VS laten weten geen diplomatieke betrekkingen aan te gaan met Israël, zolang er nog geen onafhankelijke Palestijnse staat is. Dat deelt het Saudische ministerie van Buitenlandse Zaken in een persverklaring op X. Het land zegt een "stevige positie" te hebben ingenomen.

Naast de onafhankelijke staat - met de grenzen van 1967 en Oost-Jeruzalem als hoofdstad - moet er volgens Saudi-Arabië ook een einde komen aan de "Israëlische agressie" op de Gazastrook een moeten alle Israëlische troepen weg zijn van de Gazastrook voordat er over diplomatieke banden kan worden gesproken met Israël.

Kort voor het uitbreken van de oorlog tussen Israël en Hamas leken Israël en Saudi-Arabië nog op weg naar een historisch akkoord tussen de landen. De Saudische kroonprins Mohammed bin Salman sprak in september nog van "de grootste historische deal sinds het einde van de Koude Oorlog". Na het uitbreken van de oorlog zijn de gesprekken tussen de landen over die deal opgeschort.

De Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Blinken (links) en de Saudische kroonprins Mohammed bin Salman

Amerikaanse minister Blinken in Israël

De Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken is geland in Israël, nadat hij in de afgelopen dagen al Saudi-Arabië, Egypte en Qatar had aangedaan. Het is Blinkens vijfde Midden-Oosten-reis sinds het uitbreken van de oorlog tussen Israël en Hamas. Op de agenda van de huidige trip van Blinken staat onder meer het bereiken van een gijzelaarsdeal tussen Hamas en Israël en de humanitaire situatie in Gaza. Met name rond een eventuele deal voor gijzelaars lijkt er wat beweging te zijn.

Gisteren zei de premier van Qatar dat Hamas "over het algemeen" positief heeft gereageerd op het raamwerk voor een staakt-het-vuren en de vrijlating van gijzelaars.
De Palestijnse terreurorganisatie stelt wel voorwaarden: een alomvattend en compleet staakt-het-vuren en een eind aan "de agressie tegen ons volk", zoals Qatar Hamas zegt te citeren. Israël heeft eerder laten weten niet akkoord te gaan met zo'n permanente wapenstilstand.

Volgens nieuwssite The Times of Israel is het land de reactie van Hamas nauwgezet aan het bestuderen, waarna bepaald wordt "of en hoe" er wordt doorgegaan met onderhandelingen. Het kantoor van premier Netanyahu zou de reactie van Hamas hebben doorgestuurd naar de Israëlische geheime dienst Mossad.

Vliegtuig dat goederen dropte boven Gaza terug in Nederland

Het transportvliegtuig van Defensie dat zondag en gisteren hulpgoederen via de lucht in Gaza heeft gedropt, is gisteravond weer aangekomen op de vliegbasis in Eindhoven. De militairen werden verwelkomd door Commandant Luchtstrijdkrachten André Steur.

Defensie voerde de luchtoperatie in Gaza samen met Jordanië uit. Er werden onder meer medische hulpgoederen gedropt in de buurt van een Jordaans veldhospitaal.

De hulpoperatie was afgestemd met Israël. Jordanië voerde eerder al een soortgelijke operatie uit met Frankrijk.

De aankomst van het Hercules C130-vliegtuig in Eindhoven

Welkom

Het Midden-Oostenblog van gisteren vind je hier.